در گفت‌وگو با یک نشریه اتریشی مطرح شد
گزارش «گروسی» از غنی‌سازی در ایران
به گزارش خبرگزاری فارس، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر شنبه در مصاحبه با روزنامه اتریشی «دی پرسه» گفت: «ایرانی‌ها به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهند، به میزانی بسیار بالاتر از چیزی که [در برجام] به آن متعهد شدند. این میزان هر ماه بیشتر نیز می‌شود.» به نوشته خبرگزاری رویترز به نقل از این مصاحبه، او در پاسخ به سوالی درباره اینکه چقدر طول می‌کشد تا ایران سلاح اتمی بسازد، توضیح داد: «در آژانس اتمی ما درباره زمان طغیان (یعنی زمان ساخت سلاح اتمی) صحبت نمی‌کنیم. ما به میزان کمیت خاصی [از مواد هسته‌ای] نگاه می‌کنیم، حداقل میزانی از اورانیوم غنی‌شده یا پلوتونیم که برای ساخت یک بمب اتمی نیاز است.» مدیرکل آژانس اتمی در ادامه تاکید کرد: «درحال‌حاضر، ایران آن میزان خاص [از مواد هسته‌ای] را در اختیار ندارد.»
براساس تعاریف آژانس «کمیت قابل‌توجه» مدنظر، مقدار تقریبی مواد هسته‌ای است که با در دست داشتن آن امکان ساخت مواد منفجره هسته‌ای وجود داشته باشد. گروسی اطمینان‌خاطر داد که به‌رغم همه‌گیری ویروس جدید کرونا در بازرسی آژانس از فعالیت‌های هسته‌ای کشورها خللی وارد نیامده و تعدادی از بازرسان آژانس نیز به‌صورت دائمی در ایران مستقر شده‌اند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به ابراز نگرانی‌ها از اینکه برنامه هسته‌ای ایران به رقابت هسته‌ای میان ایران و عربستان سعودی منجر شود، گفت: عربستان سعودی درحال‌حاضر فعالیت هسته‌ای بسیار کمی دارد و به‌همین‌خاطر تحت نظارت حداقلی است اما برنامه این کشور برای ساختن دست‌کم ۱۰ رآکتور نیز تحت نظر آژانس خواهد بود. گروسی چند روز پیش نیز در مصاحبه با روزنامه سوئیسی «نویه زوریخر سایتونگ» گفته بود ایران مانند عراق پس از سال ۲۰۰۳ کشور اشغال‌شده نیست که بازرس‌های آژانس بتوانند تمامی اماکن آن را بازرسی کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جدیدترین گزارش خود که ۱۴ شهریور ماه در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفته تایید کرده که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران افزایش یافته است. در گزارش آژانس تصریح شده میزان این ذخایر درحال‌حاضر ۲۰۱۵ کیلوگرم است که نسبت به گزارش فصلی قبل این نهاد بین‌المللی ۵۳۴ کیلوگرم افزایش یافته است.
در گزارش اخیر آژانس تصریح شده میزان ذخایر آب سنگین ایران به کمتر از ۱۳۰ تن که میزان ذخایر مجاز برای این مواد ذیل توافق هسته‌ای برجام است رسیده، به این ترتیب میزان ذخایر آب سنگین ایران برای اولین بار بعد از اعلام کاهش تعهدات این کشور به مفاد توافق هسته‌ای در محدوده مجاز در برجام قرار گرفته است. مساله دیگر در گزارش این نهاد بین‌المللی، اجازه ایران برای دسترسی به ۲ سایت است. آژانس اتمی در گزارش امروز مدعی شده ایران اجازه دسترسی به یکی از این دو سایت برای نمونه‌برداری‌های محیطی را داده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شده بازرس‌های این سازمان طی روزهای آینده در ماه سپتامبر و در تاریخی که بر سر آن با ایران توافق حاصل شده، از سایت دیگر هم دیدن کرده و نمونه‌برداری انجام خواهند داد.
توافق با ایران مهم بود اما پایان ماجرا نیست
گروسی پیش‌تر نیز در مصاحبه با شبکه انگلیسی «بی‌بی‌سی»، ضمن مهم دانستن توافق با ایران برای دسترسی به دو مکان موردنظر، گفته بود اکنون سطحی از همکاری با ایران را به‌دست آورده‌اند که نیاز بود و بازرسان این سازمان می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنج‌شنبه هفته گذشته در بخشی از یک مصاحبه تلویزیونی به صحبت درباره فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران پرداخت. گروسی طی مصاحبه با برنامه «هارد تاک» در شبکه انگلیسی «بی‌بی‌سی» گفت: «من از ایران خواستم اجازه دهد بازرسان ما به دو مکان دسترسی پیدا کنند، آنها نمی‌خواستند، به همین دلیل ما به بن‌بست کشیده شدیم که حل نشد. به نظرم افراد نگران بودند که این می‌تواند به دیگر مناقشات درباره ایران اضافه کند. مهم بود که این مشکل حل شود.»
او با مهم دانستن گفت‌وگوی مستقیم با ایران در این زمینه، توضیح داد: «آنها در استقبال از ما با محبت بودند. من با رئیس‌جمهور روحانی، وزیرخارجه ظریف و دیگران در آنجا صحبت کردم. ما توانستیم به یک توافق برسیم.» مدیرکل آژانس ۳شهریور ۹۹ در سفر به تهران با مقامات ایران دیدار و درخصوص ابعاد توافق هسته‌ای گفت‌وگو کرد. این سفر که از ابتدا به دلیل اقدامات ضدایرانی و البته شکست‌خورده آمریکا طی هفته جاری با برخی حاشیه‌سازی‌ها از سوی رسانه‌های غربی مواجه شده بود، در نهایت با صدور بیانیه مشترکی همراه شد که در آن نظرات و مطالبات دو طرف مورد توجه قرار گرفت.
در بیانیه مشترکی که در پایان سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران منتشر شده و در رسانه‌های ایران نیز بازتاب داشت، ضمن اشاره به مجوز دسترسی به دو مکان مشخص از سوی بازرسان آژانس بر تقویت همکاری دو طرف تاکید شده است. در بخشی از این بیانیه درخصوص موافقت با دسترسی به دو مکان درخواست شده از سوی آژانس آمده است: «ایران به‌طور داوطلبانه به دو مکان مشخص شده توسط آژانس دسترسی داده، و فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس را برای حل‌وفصل این موضوعات تسهیل خواهد کرد.» این بیانیه همچنین با تاکید بر توافق بر سر همکاری و تقویت اعتماد متقابل، به «مشورت‌های فشرده درخصوص حل‌وفصل توأم با حسن‌نیت موضوعات مشخص شده توسط آژانس در ارتباط با اجرای پادمان» اشاره و تصریح شده است که دو طرف در ارتباط با اجرای پادمان به توافق رسیدند.
گروسی در ادامه گفت‌وگوی خود در پاسخ به اتهام‌زنی‌های مجری شبکه بی‌بی‌سی درباره برنامه هسته‌ای ایران در راستای ادعاهای آمریکا و رژیم صهیونیستی که قصد داشت او را مجبور به پذیرش نقش صهیونیست‌ها در ارائه اطلاعات درباره دو مکان موردنظر در ایران کند، اظهار کرد که نمی‌تواند چنین چیزی را تایید کند زیرا آژانس به‌صورت معمول اطلاعات زیادی را از طرف‌های مختلفی دریافت می‌کند اما بر اساس تمام آنها عمل نمی‌کند. گروسی درباره توافق آژانس با ایران برای دسترسی به این دو محل تصریح کرد: «افراد ما توانستند فعالیت‌های بازرسی خود را مجددا برقرار کنند. ما توانستیم به یک محل دسترسی داشته باشیم و در چند روز آینده به مکان دوم نیز دسترسی خواهیم داشت... این توافق مهم بود اما هنوز ماجرا به پایان نرسیده است... چیزی که به آن رسیدیم، بازگشت به فعالیت‌های عادی بود که باید می‌داشتیم.»
او در پاسخ به سوالی درباره تغییر سطح همکاری ایران بعد از توافق اخیر با آژانس، تاکید کرد: «من سطحی از همکاری را که نیاز داشتم، اکنون دارم... سطحی از همکاری را داریم که به بازرسان ما اجازه می‌دهد فعالیت کنند و ما چیزی را که می‌خواهیم ببینیم، خواهیم دید.»
مجری شبکه بی‌بی‌سی که آشکارا لحن تحریک‌آمیز ضدایرانی داشت، با متهم کردن ایران به تلاش برای ساخت سلاح اتمی، از مدیرکل آژانس اتمی پرسید که ایران اکنون به ساخت بمب اتمی نزدیک‌تر است یا دورتر؛ و او نیز اینگونه پاسخ داد: «این سوال را نمی‌توان با بله یا خیر پاسخ داد... سنجه‌های مختلفی داریم. اگر بخواهید میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده را در نظر بگیرید، می‌توانید نتیجه بگیرید که آنها اکنون مواد بیشتری نسبت به زمان خروج دولت آمریکا از توافق دارند.»
گروسی ادامه داد: «بعضی اوقات این سنجه‌ها می‌تواند متفاوت باشد و افراد را سردرگم کند. اما چیزی که من به شما می‌گویم این است که ما آنجا هستیم تا بررسی و راستی‌آزمایی کنیم که ایران سلاح اتمی تولید نمی‌کند.» وی با بیان اینکه آژانس اتمی بخشی از توافق هسته‌ای ایران نیست، اظهار کرد: «به همین دلیل است که ما راستی‌آزمایی می‌کنیم و زمانی که اجازه ندهند کارمان را انجام دهیم، بلند جار می‌زنیم و خواستار دسترسی موردنیاز می‌شویم تا مانع نزول وضعیت به نقطه بدون بازگشت شویم.»
پیش از این مصاحبه، سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه طی بیانیه‌ای مشترک درباره توافق فعالیت‌های پادمانی ان‌پی‌تی که در نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرائت شد، از ایران خواستند توضیحات لازم را به آژانس ارائه کند. تروئیکای اروپایی با درخواست از تهران برای ارائه اطلاعات لازم و شفاف‌سازی درباره سوالات آژانس اتمی درخصوص فعالیت‌های پادمانی در ایران، گفتند که از تهران انتظار دارند توافق با آژانس را به‌صورت کامل اجرا کند. این سه کشور ۲۷ شهریور با استقبال از توافق ایران و آژانس در تاریخ بیست‌وششم آگوست برای بازرسی از دو محل موردنظر آژانس، اظهار کردند: «آن بیانیه، راهی رو به جلو به سمت حل مسائل مربوط به اجرای پادمان‌ها که توسط آژانس مشخص شده و همچنین به سمت اجرای الزامات قانونی ایران برای ارائه دسترسی به مکان‌های مشخص‌شده توسط آژانس اتمی فراهم کردند.» این سه کشور در پایان از آژانس اتمی خواستند که گزارش‌های جدیدی را درباره مسائل ذکر شده، به شورای حکام ارائه کند.پیش از این نیز، تروئیکای اروپایی ضمن تاکید بر تعهد خود برای حفظ و اجرای کامل توافق هسته‌ای ایران، از اجرا نشدن برخی مفاد برجام توسط تهران ابراز نگرانی کرده بودند.
