ظریف: امروز روز پیروزی برای آرمان چندجانبه‌گرایی است
واکنش‌ها به پایان «حصر تسلیحاتی»
همزمان محمدجواد ظریف نیز در توییتر نوشت: عادی‌سازی همکاری دفاعی ایران با جهان از امروز، پیروزی برای آرمان چندجانبه‌گرایی و نیز صلح و امنیت در منطقه ما به‌شمار می‌آید. لغو این محدودیت‌ها در حالی صورت گرفت که آمریکا در ماه‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای کرد تا این محدودیت‌ها ادامه یابد و در همین راستا قطعنامه‌ای نیز به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد داد که با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) به تصویب نرسید و آمریکا باز هم ناکام ماند.
بیانیه وزارت خارجه
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با پایان محدودیت‌های تسلیحاتی و ممنوعیت سفر تعدادی از شهروندان و مسوولان نظامی کشور بیانیه‌ای منتشر کرد. در این بیانیه آمده: امروز، یک روز بسیار مهم برای جامعه جهانی است که برخلاف تلاش‌های رژیم ایالات‌متحده، از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) صیانت کرده است. از امروز، همه محدودیت‌های انتقالِ اقلام تسلیحاتی به و از جمهوری اسلامی ایران و همچنین اقدامات و خدمات مالی مرتبط با آن و تمامی ممنوعیت‌های ورود یا عبور از قلمرو دولت‌های عضو ملل متحد که پیش از این علیه برخی از شهروندان و مسوولان نظامی ایران تحمیل شده بودند، به‌صورت خودکار خاتمه یافت.
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است: بر اساس یکی از نوآوری‌های برجام، اختتام قطعی و بدون قید و شرط محدودیت‌های تسلیحاتی و ممنوعیت‌های مسافرتی مستلزم هیچ‌گونه تصویب قطعنامه جدیدی نیست و هیچ نیازی به صدور بیانیه یا هیچ اقدام دیگری از سوی شورای امنیت ملل متحد ندارد. بنابراین، از امروز، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند هرگونه سلاح و تجهیزات لازم را از هر منبعی، بدون محدودیت قانونی و صرفا بر اساس نیازهای دفاعی خود تهیه کند و همچنین می‌تواند بر مبنای سیاست‌های خود تسلیحات دفاعی صادر کند. در این بیانیه آمده است: لغو محدودیت‌های تسلیحاتی و ممنوعیت مسافرتی به گونه‌ای طراحی شده است که خودکار است و به هیچ اقدام دیگری نیاز ندارد. این مهم پس از مذاکرات نفسگیر و با پیش‌بینی دقیق از امکان نقض تعهد از سوی یک یا چند طرف دیگر برجام به دست آمد. همین روش برای پایان محدودیت‌های موشکی در سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳) و پایان کامل پرونده هسته‌ای در شورای امنیت در سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) هم پیش‌بینی شده است. در پایان بیانیه وزارت خارجه تصریح شده است: هرگونه اقدام در تعارض با مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ و خصوصا بند یک قطعنامه و چارچوب‌های زمانی مندرج در آن، در شمار نقض ماهوی قطعنامه و اهداف برجام محسوب شده و جمهوری اسلامی ایران متقابلا حق انجام اقدامات لازم برای تامین منافع ملی خود را محفوظ می‌دارد.
واکنش ها
لغو خودکار محدودیت‌های تسلیحاتی ایران با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بامداد یکشنبه در توییتی به زبان انگلیسی و در آستانه پایان محدودیت تسلیحاتی ایران نوشت: روزی بسیار مهم برای جامعه بین‌المللی که - در مخالفت با تلاش‌های بدخواهانه ایالات‌متحده - از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد و برجام صیانت کرده است. او افزود: عادی‌سازی همکاری دفاعی ایران با جهان از امروز، یک پیروزی برای آرمان چندجانبه‌گرایی و نیز صلح و امنیت در منطقه به‌شمار می‌آید. همزمان سخنگوی وزارت خارجه با انتشار توییت ظریف در صفحه توییترش نوشت: عادی‌سازی همکاری دفاعی ایران با جهان از امروز، پیروزی‌ای برای آرمان چندجانبه‌گرایی و نیز صلح و امنیت در منطقه‌مان به‌شمار می‌آید. کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو نیز روز شنبه در گفت‌وگویی با بیان اینکه برنامه‌ای درخصوص همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تهیه کرده‌ایم که با گذشت زمان اجرا خواهد شد، گفت: از بعد از ۲۷ مهر اگر نیازی به خرید برخی تسلیحات داشته باشیم، هیچ محدودیتی برای ما وجود نخواهد داشت.
مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل دیگر مقامی بود که در این خصوص در صفحه توییترش نوشت: ۵ سال پس از روز تصویب برجام -و مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ -محدودیت‌های غیرقانونی تسلیحاتی علیه ایران اکنون خاتمه یافته است. از امروز، تجارت اسلحه ایران نیازی به موافقت قبلی شورای امنیت ندارد. آمریکا سعی کرد مانع این امر شود، ولی شکست خورد؛ چراکه شورا تلاش‌های آمریکا را مردود دانست. حمید بعیدی نژاد، سفیر ایران در لندن هم در توییتی نوشت: از امروز در پنجمین سالگرد اجرای برجام، تمامی محدودیت‌های بین‌المللی صادرات و واردات تسلیحات که بیش از ۱۰ سال است علیه کشورمان وضع شده‌اند، پایان می‌یابند.
محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس، دیگر مقامی بود که در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی یکشنبه با اشاره به انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی مقرر در قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: موعد این قطعنامه امروز است این موضوع بدون شک برای آمریکا یک شکست قابل توجه بود. تبدیل این شکست آمریکا به یک دستاورد راهبردی برای ملت ایران چیزی نیست که فقط با سخنرانی اتفاق بیفتد، بلکه باید گام‌های مهمی در واکنش متناسب و بازدارنده در قبال فشارهای بیشتر آمریکا و همچنین خرید و فروش سلاح انجام پذیرد.
در ادامه این واکنش‌ها معاون وزیر امور خارجه روسیه اظهار کرد که به‌رغم تهدید آمریکا به تحریم، همکاری نظامی روسیه با ایران پس از پایان تحریم تسلیحاتی ادامه می‌یابد. سرگئی ریابکوف درباره همکاری نظامی با ایران گفت: روسیه از تحریم‌های آمریکا نمی‌ترسد؛ چراکه به آنها عادت کرده است. ریابکوف ادامه داد: روسیه در حال گسترش همکاری چندجانبه با ایران است و همکاری در عرصه نظامی-فنی طبق نیازهای دو طرف و آمادگی دو سویه برای همکاری به روشی بی‌سروصدا پیش خواهد رفت.
همزمان لوان‌جاگاریان، سفیر روسیه در تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری روسی اینترفکس، در پاسخ به اینکه آیا با پایان یافتن تحریم تسلیحاتی ایران، به‌طور کلی در همکاری نظامی میان تهران-مسکو فرصت‌های جدیدی پیش خواهد آمد، گفت: به پایان رسیدن تاریخ تحریم تسلیحاتی ایران در تاریخ ۱۸ اکتبر، بدون شک موجب تسهیل تعامل ما با تهران در این زمینه خواهد شد. چشم‌اندازهای مشخصی در حال شکل‌گیری در این راستا هستند. در ادامه این واکنش‌ها، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا گفت: راهبرد دولت ترامپ در قبال ایران و کره شمالی نتایج مثبتی به همراه نداشته است. «جان بولتون» در مصاحبه با NPR، پس از بیان اینکه آمریکا نسبت به ۴ سال پیش امن‌تر نشده است، در توضیح دلایل آن گفت: «راهبرد ما برای منع اشاعه [سلاح‌های هسته‌ای] در قبال ایران و کره شمالی در هیچ‌یک از این دو مورد نتایج مثبت به همراه نداشته است.»
