عراقچی تشریح کرد
طرح ۴بندی ایران برای قره‌باغ
به گزارش خبرگزاری فارس، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران که با هدف انجام سفر منطقه‌ای به منظور حل مناقشه قره‌باغ و طرح ابتکاری ایران برای حل این مناقشه و در اولین مقصد این سفر سه‌شنبه شب در راس هیاتی وارد باکو شد، پس از ورود، بخش‌هایی از طرح ابتکاری جمهوری اسلامی ایران برای پایان دادن به مناقشه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان را اعلام کرد.
فرستاده ویژه جمهوری اسلامی ایران درخصوص این سفر گفت: این سفر در چارچوب یک سفر دوره‌ای به آن دسته از کشورهای منطقه که در پایان دادن به درگیری‌های اخیر جمهوری آذربایجان و ارمنستان تاثیرگذار هستند، صورت می‌گیرد و هدف اصلی سفر ارائه ابتکار پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای حل‌وفصل این مخاصمه و رسیدن به صلح پایدار دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان و به تبع آن منطقه است.
او افزود: چارچوب این طرح ابتکاری آماده شده و در این سفر با مقامات جمهوری آذربایجان به مشورت گذاشته می‌شود و این طرح در چندمرحله می‌تواند اوضاع را به یک صلح پایدار برساند و به اختلافات موجود و البته به اشغال جمهوری آذربایجان پایان دهد. عراقچی موضوع پایان دادن به اشغال اراضی جمهوری آذربایجان را عنصری مهم در طرح ابتکاری ارائه‌شده ایران برشمرد و اضافه کرد: حقوق اقلیت‌ها و حقوق بشردوستانه هم پایه دیگر این طرح را تشکیل می‌دهد.
عراقچی گفت: ترک مخاصمه و شروع گفتوگوها با کمک کشورهای تاثیرگذار، کمک‌کننده و تضمین‌کننده صلح از دیگر عناصر این طرح است. او افزود: ما در این خصوص با کشورهای منطقه دیدار و مشورت خواهیم کرد تا با رایزنی‌هایی که صورت می‌گیرد، این طرح بتواند به نقطه‌ای برسد که قابلیت اجرایی شدن را داشته باشد.
معاون سیاسی وزیر امورخارجه همچنین از جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به‌عنوان دو کشور دوست و همسایه و نزدیک یاد کرد و افزود: روابط گرمی بین ما وجود دارد و ما همواره از تلاش جمهوری آذربایجان برای آزادسازی شهرها و مناطق اشغالی‌اش حمایت کرده‌ایم و تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و بقیه کشورها در منطقه و تغییرناپذیری مرز‌ها یک اصل مهم و خدشه‌ناپذیر است که باید همچنان حفظ شود. فرستاده ویژه رئیس‌جمهور به باکو افزود: ما در گذشته تلاش‌های زیادی برای صلح در منطقه کرده‌ایم و به این تلاش‌ها ادامه می‌دهیم و امیدواریم که در این سفر هم با دوستان خود در جمهوری آذربایجان بتوانیم به تفاهم برسیم که این تفاهم به اجرایی شدن این طرح کمک خواهد کرد.
جمهوری اسلامی تاکنون سه بار تلاش کرده است که راه‌حلی دائمی برای بحران قره‌باغ بیابد. در سال ۱۹۹۱، علی اکبر ولایتی، وزیر امورخارجه وقت به همتای ارمنی خود پیشنهاد میانجی‌گری ارائه داد؛ اما آذربایجان و ارمنستان این پیشنهاد را مسکوت گذاشتند. در سال ۱۹۹۲ توسط روسای‌جمهور ارمنستان، آذربایجان و ایران نشستی در این خصوص تشکیل شد و بیانیه‌ای درباره نحوه حل این بحران به امضا رسید؛ اما این میانجی‌گری نیز به سرانجام نرسید. سال ۱۹۹۴ آخرین تلاش ایران برای حل مناقشه قره‌باغ به مرحله اجرا درآمد.
سفر منطقه‌ای عراقچی
سیدعباس عراقچی و هیات همراه دیروز چهارشنبه با مقامات جمهوری آذربایجان از جمله «جیحون بایرام‌اف» وزیر امورخارجه، «خلف خلف‌اف» معاون وزیر امورخارجه، «حکمت حاجی‌اف» دستیار رئیس‌جمهوری آذربایجان و «شاهین مصطفی‌یف» معاون نخست‌وزیر این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. عراقچی پس از دیدار و گفت‌وگو با مقامات جمهوری آذربایجان به مسکو و ایروان و در ادامه به آنکارا سفر خواهد کرد تا به تبیین طرح ابتکاری پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای حل مناقشه قره‌باغ بپردازد.
پس از آنکه چندی پیش سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه از طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ خبر داد و گفت ایران طرحی را آماده کرده است که با مشورت با هر دو طرف موضوع یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دولت‌های منطقه و همسایگان پیگیری خواهد شد، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه روز سه‌شنبه از تدوین طرح ایران برای حل دائمی مناقشه قره‌باغ و تصویب آن توسط مقامات عالی کشور خبر داد و گفت: عراقچی این طرح را در سفر به باکو، مسکو و ایروان مورد پیگیری قرار خواهد داد.
ظریف ادامه داد: در دیپلماسی فعالی که جمهوری اسلامی ایران براساس احترام به تمامیت ارضی آذربایجان و حل‌وفصل مناقشه از طریق صلح آمیز و تغییر ناپذیری مرزهای بین‌المللی دارد، یک نگرانی هم درباره حضور تروریست‌های تکفیری در منطقه و احتمالا تروریست‌های دیگری نیز وجود دارد که ما مواضع خود را به‌طور شفاف و اینکه برای ایران غیرقابل تحمل است، مطرح کردیم.
بامداد یکشنبه ششم مهر ماه دور جدید درگیری‌های ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ آغاز شد و به‌رغم چند توافق آتش‌بس هنوز درگیری‌ها بین دو کشور در جریان است. جمهوری اسلامی ایران در این مدت تلاش‌های زیادی را برای توقف درگیری و برقراری آتش‌بس صورت داد و در همین خصوص ظریف در رایزنی‌های تلفنی با همتایان خود در این کشور آنها را به خویشتن‌داری و توقف درگیری‌ها دعوت کرد. از سوی دیگر حسن روحانی نیز رایزنی‌های تلفنی را با رئیس‌جمهور آذربایجان و نخست‌وزیر ارمنستان انجام داد.
جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا با ابراز نگرانی از وقوع این درگیری‌ها و با اعلام اینکه از نزدیک این درگیری‌های نظامی را دنبال می‌کند، ضمن دعوت طرفین به خویشتن‌داری، بر توقف درگیری‌ها و برقراری آتش‌بس و انجام گفت‌وگو بین دو طرف درگیر تاکید و آمادگی خود را برای انجام گفتوگوها بین دو طرف اعلام کرد. علاوه بر این آن‌گونه که خطیب‌زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد، طرحی را آماده کرد که با مشورت با هر دو طرف موضوع یعنی جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دولت‌های منطقه و همسایگان پیگیری خواهد شد.
مواضع اصولی ایران و حفظ بی‌طرفی در مناقشه قره‌باغ در شرایطی است که پیش‌تر ائمه‌جمعه استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان در بیانیه‌ای مشترک تاکید کردند که هیچ تردیدی در تعلق قره‌باغ به آذربایجان و اشغال آن و لزوم بازگشت این اراضی به آذربایجان، کشور اهل‌بیت نیست و دولت آذربایجان در بازپس‌گیری این اراضی کاملا قانونی و شرعی عمل کرده و با این اقدام درصدد اجرای چهار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برآمده است.
در پی درگیری‌های قره‌باغ چندین فقره راکت جنگی به مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران اصابت کرد که در همین خصوص ایران واکنش نشان داد و در یادداشت رسمی اعتراض شدید خود را به جمهوری آذربایجان و ارمنستان ابلاغ کرده بود.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران نیز در این باره تاکید کرد: حفظ امنیت و آرامش شهروندان ایرانی ساکن در مناطق مرزی خط قرمز نیروهای مسلح کشورمان به‌شمار می‌رود و در صورت تکرار این‌گونه گلوله‌پراکنی‌ها، جمهوری اسلامی ایران بی‌تفاوت نخواهد ماند. همزمان فرمانده کل ارتش نیز در بازدید و بررسی وضعیت آمادگی پدافند هوایی، با تاکید بر حفظ امنیت مردم به‌ویژه مرزنشینان گفت: یگان‌های پدافند هوایی در منطقه شمال‌غرب تقویت شده و در صورت نیاز اضافه هم خواهند شد، آرامش مردم برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد. امیر سرلشکر موسوی، فرمانده کل ارتش اظهار کرد: احترام به تمامیت ارضی کشورها و حفظ مرزهای رسمی بین‌المللی از اصول شناخته‌شده ایران است و تغییر در آنها را تحمل نخواهیم کرد و با آن مخالفت داشته و داریم.
