وزیر خارجه عربستان مطرح کرد
درخواست برجامی ریاض از بایدن
در تازه‌ترین اظهارنظر، فیصل بن فرحان وزیر خارجه سعودی در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه اظهار کرد: انتظار اولیه ما این است که به طور کامل با ما مشورت شود به نحوی که نه فقط ما بلکه دیگر دوستان منطقه‌ای ما نیز باید در جریان تحولات مذاکرات با ایران قرار گیرند. وزیر امور خارجه عربستان اضافه کرد: به نظرم ما شاهد پیامدهای برجام بودیم که بدون مشورت کشورهای منطقه به دست آمد و نتیجه‌اش بی‌اعتمادی مضاعف و غفلت از مسائل جدی منطقه که مایه نگرانی جدی هستند، شد و تاثیری واقعی بر امنیت منطقه داشته است. فیصل بن فرحان در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری فرانسه تاکید کرد عربستان تاکنون تماسی با تیم انتقالی رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در خصوص احیای برجام نداشته است. وزیر خارجه عربستان با این حال تاکید کرد که ریاض آماده است زمانی که دولت جو بایدن بر سر کار بیاید با آن در این زمینه همکاری کند. فیصل بن فرحان تصریح کرد، ما اطمینان داریم هم دولت آینده بایدن و سایر شرکای ما از جمله اروپایی‌ها کاملا قبول دارند که طرف‌های منطقه‌ای باید در راه‌حل مشارکت داشته باشند. بن فرحان همچنین در گفت‌وگویی با روزنامه ایتالیایی «لاریپوبلیکا» (la Repubblica) گفت، ریاض با بازگشت احتمالی آمریکا به توافق هسته‌ای با ایران (برجام) امضا شده در سال ۲۰۱۵ مخالف نیست. وی در ادامه مدعی شد: آنچه ما امیدواریم این است که با تمام مسائلی که منجر به نگرانی از ایرانی‌ها شده، برخورد شود که در رأس آن، ضرورت ممنوعیت دائم غنی‌سازی اورانیوم و عدم امکان بازگشت ایران به این فعالیت‌ها در اولین لحظه‌ای است که میان طرفین توافق، اختلاف به وجود می‌آید. فرحان سپس ادعا کرد، مسأله بازرسی از تأسیسات ایرانی نیز باید حل شود «زیرا سایت‌های نظامی مخفی وجود دارد که محدودیت‌هایی برای بازرسان اعمال می‌شود؛ لازم به ذکر نیست که توافق سابق به فعالیت‌های خصمانه و توسعه‌طلبانه ایران گریز نزده بود». وزیر امور خارجه عربستان این اظهارات را در حالی مطرح کرده است که روز جمعه وزیر امور خارجه آلمان هم گفت، بازگشت به شکل کنونی به برجام «کافی نیست». هایکو ماس مدعی شد که آلمان «انتظارات واضحی از ایران» دارد و این کشور نباید «هیچ سلاح هسته‌ای و برنامه موشک بالستیکی که کل منطقه را تهدید کند» داشته باشد و ایران همچنین باید نقش دیگری در منطقه ایفا کند. اظهارات تکراری وزیر خارجه عربستان در شرایطی مطرح می‌شود که فیصل بن‌فرحان روز جمعه ۱۴ آذر مجددا ایران را به اقدامات تروریستی در اروپا متهم کرد و مدعی شد که ریاض از گفت‌وگو بین واشنگتن و تهران حمایت می‌کند، ولی این ایران است که درهای گفت‌وگو را بسته است. وزیرخارجه عربستان که در یک ویدئوکنفرانس در مجمع «گفت‌وگو در حوزه مدیترانه» صحبت می‌کرد، در ادامه مدعی شد، ما آماده‌ایم تا درباره موضوعات مهمی که مایه نگرانی هستند، گفت‌وگوی واقعی انجام دهیم، از جمله درخصوص تکثیر تسلیحات هسته‌ای، استفاده از موشک‌های بالستیک «و مهم‌تر از همه فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده آن.» همزمان با فیصل بن‌فرحان، وزیرخارجه بحرین نیز مدعی شد، هرگونه اصلاحاتی در توافق هسته‌ای ایران باید شامل جنبه‌هایی باشد که نگرانی کشورهای منطقه را برانگیخته است. وزیرخارجه عربستان سعودی اوایل آذر ماه در ادامه مواضع دو هفته اخیر ریاض مبنی بر حضور دولت‌های عربی در مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا، خواستار رسیدگی به مساله موشک‌های بالستیک ایران در مذاکرات احتمالی میان تهران و واشنگتن شده بود. وزیرخارجه عربستان روز شنبه یکم آذر در گفت‌وگویی با شبکه سی‌ان‌بی‌سی بیان کرد که این کشور باید جزئی از مذاکرات احتمالی میان ایران و دولت بعدی آمریکا بر سر «توافق هسته‌ای جدید» باشد. به گفته وی، عربستان باید جزئی از این توافق جدید باشد که نه تنها فعالیت‌های هسته‌ای ایران بلکه آنچه او «فعالیت‌های منطقه‌ای بدخواهانه ایران» خواند را شامل شود. او همچنین اظهار کرده که توافق جدید می‌تواند «برجام ++» نام‌گذاری شود. از سوی دیگر میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین خطاب به مدعیان لزوم دستیابی به توافق هسته‌ای جدید با ایران گفت، بازگشت به خودِ توافق اصلی نیز بسیار چالش‌برانگیز است. پیش‌تر روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی با عنوان «هراس سعودی از شکست ترامپ» به ابعاد نگرانی عربستان سعودی از روی کار آمدن دولت دموکرات در آمریکا و تغییر سیاست در برابر ایران پرداخته بود و احتمال اقدامات و موضع‌گیری‌های بیشتر ریاض تا قبل از پایان ریاست‌جمهوری ترامپ را پیش‌بینی کرده بود. پیروزی جو بایدن نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و ایده بازگشت به برجام و همزمان فشار بر عربستان برای اصلاح روابط باعث شده مقامات سعودی برای ایجاد تعادل و حفظ موازنه، توجه دولت بایدن را به سمت شکل‌دهی به آنچه«یک توافق جامع» می‌خوانند، هدایت کنند تا همزمان توجهات از روی عربستان منحرف شود. در همین ارتباط ترکی بن‌فیصل رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان ۱۶ آبان در نشست موسسه بیروت در ابوظبی گفت که جو بایدن گفته سیاست ترامپ در خاورمیانه و خروجش از برجام را نقض می‌کند. او افزود: بایدن تاکید کرد که به برجام باز می‌گردد، اما او شروطی برای بازگشت دارد و ما هنوز نمی‌دانیم که شرط‌های او چیست. جو بایدن و تیم مشاوره او که عمدتا از کارشناسان و مقامات دخیل در پرونده هسته‌ای ایران هستند، در جریان رقابت‌های انتخاباتی از بازگشت آمریکا به برجام خبر داده‌اند، اما همزمان گفته‌اند که این توافق نیاز به مذاکرات جدید برای گنجاندن بندهای تکمیلی و پیوست‌های جدید موشکی و منطقه‌ای دارد.
همزمان العرب، نزدیک به عربستان سعودی نیز نوشته است: رئیس‌جمهور جدید آمریکا، جو بایدن روز سه‌شنبه اشاره‌هایی داشت که نشان می‌دهد تعامل با پرونده هسته‌ای ایران به آن آسانی نیست. ضمن اینکه دولت بایدن باید منافع هم‌پیمانان منطقه‌ای خود را نیز در نظر داشته باشد و لازم است حمله به تاسیسات نفتی عربستان، در نقطه آغازین هر مذاکره‌ای با ایران باشد، تا این کشور مجبور به تضمین امنیت حوزه‌های دریانوردی و انرژی در منطقه شود. این نشریه در ادامه نوشته است: برای دولت آینده آمریکا دشوار است که بدون در نظر گرفتن منافع اسرائیل، به دنبال نزدیکی به ایران باشد، چرا که دولت‌های خلیج فارس به سرعت از این موضوع به نفع خود استفاده کرده و وارد اتحاد عربی اسرائیلی برای مقابله با ایران می‌شوند.
