انتقاد صالحی از مصوبه برجامی

علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگویی به انتقاد از مصوبه اخیر برجامی مجلس پرداخت؛ مصوبه‌ای با عنوان اقدامات راهبردی برای لغو تحریم‌ها که البته دولتی‌ها ازجمله رئیس جمهوری، وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی مخالف آن بودند و هر سه تاکید داشتند که در این زمینه با نهادهای ذی‌ربط مشورت نشده است. علی اکبر صالحی در گفت‌وگوی خود با سایت خبری انتخاب در پاسخ به سوالی درباره این مصوبه گفت: اصلی که ما به آن معتقدیم این است که مجلس حق قانون‌گذاری دارد و برای وضع این قانون نیز باید با مجموعه ارگان‌هایی که ذی‌ربط این قانون بودند، مشورت‌های لازم را کرده و نظراتشان را گرفته باشد. اگر به این صورت باشد، قانون در تجانس خواهد بود؛ به‌گونه‌ای‌که  همه به نحو احسن از آن تبعیت می‌کنند. اگر قانون از تجانس لازم برخوردار نباشد، حداقلش این است که همه تمکین می‌کنند؛ اما درست پیاده نمی‌شود. او افزود: در این قانون آمده که غنی‌سازی ۲۰ درصدی را فورا آغاز کنید. هزار سانتریفیوژ ‌آی‌آر۶، هزار سانتریفیوژ ‌آی‌آر۲M، چنین و چنان. همه اینها را فوری انجام دهید. خب این از منظر برخی از دوستان که می‌گفتند، فاتحه فناوری صنعت هسته‌ای خوانده شده است. ما فاتحه را برای چه کسی می‌خوانیم؟ برای کسی که دیگر از دنیا رفته و قابلیت برگشت به دنیا را ندارد. یا می‌گویند صنعت هسته‌ای نابود شده است. یعنی هیچ اثر و آثاری از آن نمانده است. حالا چطور است که این خواسته مجلس از یک مرجعی که نابود شده و فاتحه اش خوانده شده و ارزش حیاتی ندارد، خواسته‌اند که این کارها را به سرعت انجام دهد. صالحی با بیان اینکه شاید نیازی به قانون جدید نبود، تاکید کرد: ما از نظر فنی مجری هستیم. سازمان انرژی اتمی در این‌گونه امور مخالفت و موافقتش معنی ندارد. اصل مساله یک مساله سیاسی است. اینجاست که  وزارت امور خارجه و خود دولت باید اظهار نظر کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: مثلا می‌گویند هزار سانتریفیوژ ‌آی‌آر۶ بسازید. خب ما این توانایی را داریم، می‌سازیم؛ اما نگفته‌اند پولش را کی می‌دهد؟ این یک نقص جدی قانون است. من تعجب می‌کنم شورای نگهبان چگونه این قانون را تصویب کرده است. چون عمدتا تا جایی که مطلع هستیم اگر قانونی وضع شود و هزینه برای دولت در آن دیده شود، ولی منابعش دیده نشود شورای نگهبان رد می‌کند. حالا این یکی از موارد است، من حداقل در این قسمتش می‌توانم اعتراض داشته باشم یا نقدی داشته باشم که شما خواسته‌هایی را از سازمان انرژی اتمی دارید که ما آمادگی انجام آن را داریم؛ ولی با کدام بضاعت مالی. بالاخره وقتی شما هزار سانتریفیوژ ‌آی‌آر ۶ می‌خواهید مواد اولیه‌اش را باید تامین کنید. خیلی چیزهای دیگر را باید تامین کنید. پولش از کجا باید بیاید؟ اگر از منابع داخلی باید تامین شود اینها یا نمی‌دانند منابع داخلی ما چقدر است یا نمی‌دانند ارزش هر سانتریفیوژ آی‌آر۶ چقدر است! لذا این یک نقص در قانون است. من نمی‌دانم چطور می‌خواهند برطرف کنند. ما که نمی‌توانیم برویم به مجلس بگوییم پول بدهید، بلکه باید به دولت و سازمان برنامه و بودجه بگوییم پول بدهید. سازمان برنامه و بودجه هم می‌گوید که من در سال ۹۹ اصلا منابعی برای این کارهای فوق‌العاده ندیدم و لذا چون قانون شامل و کاملی نبوده خودش مانع برای خودش ایجاد کرده است.

انتقال پرونده هسته‌ای

صالحی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی درباره انتقال پرونده هسته‌ای از وزارت خارجه به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: وزارت خارجه شش، هفت سال است که دارد پرونده هسته‌ای را مدیریت می‌کند. هربار از اینجا بردن به آنجا که مشکلی را حل نمی‌کند. اگر به مفهوم این باشد که دبیرشورای‌عالی امنیت ملی مسوول پرونده هسته‌ای شود و مذاکرات را ایشان انجام دهد که من بعید می‌دانم در این چند ماه باقیمانده بخواهند چنین تصمیمی بگیرند. یعنی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی پشت سکان مذاکره بنشیند که بعید است در ماه‌های پایانی دولت چنین تصمیمی گرفته شود.

دوباره قسم می‌خورم

رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به برجام درباره علت مخالفت داخلی‌ها با برنامه جامع اقدام مشترک نیز گفت: اگر این مخالفت با این توجیه است که صنعت هسته‌ای نابود شده است که ما می‌گوییم پابرجاست. خیلی عجیب است، خیلی از ائمه جمعه خیلی از استان‌ها رفتند و دیدند و گفتند که واقعا ما نسبت به صحبت‌های قبلی متاسفیم. نمایندگان مجلس و خیلی‌های دیگر هم رفتند دیدند و اظهار تاسف کردند از آن اظهار نظرها. اما فایده‌اش چیست؟ من بزرگوارانی را می‌بینم که نیامدند ببینند و حتی با وجود اینکه عده‌ای آمدند دیدند، رفتند و واقعیت را به آنها گفتند؛ اما همچنان در تریبون‌های خودشان می‌گویند که صنعت هسته‌ای نابود شده است.

صالحی افزود: عباراتی می‌گویند که برای ما خیلی سنگین است. مثلا می‌گویند سانتریفیوژها را که جمع کردند با لگد زدند نابود کردند. حداقل عقل حکم می‌کند ما لگد نزنیم. اینها عباراتی است که به کار رفته است. از سوی دیگر بعضی‌ها تحت عنوان دانشمند هسته‌ای [مطرح شده‌اند در حالی که] دانشمند هم تعریفش را از دست داده است، مثل اینکه جوان طلبه‌ای را آیت‌الله العظمی خطاب کنیم! هر کسی که از در سازمان انرژی اتمی وارد می‌شود، می‌شود دانشمند هسته‌ای.

صالحی با بیان اینکه اینها بیشتر به دنبال اهداف سیاسی‌اند، گفت: می‌گویند چرا قسم خوردی؟ قسمم را الان دو برابر می‌خورم. الان در همه امور صنعت هسته‌ای در حال پیشروی است. یکی از اهداف صنعت هسته‌ای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای است. ما در این  دو سه سال اخیر دو نیروگاه جدید زدیم. چرا قبلا نرفتند کلنگ نیروگاه هسته‌ای بزنند. بزرگ‌ترین پروژه صنعتی کشور الان همین دو نیروگاه هسته‌ای است که قراردادش را با روس‌ها بستیم. شروع شده و خوب هم جلو رفته است. چرا چند سال پیش این کار را نکردند؟ چرا زمانی که دوستان متولی بودند، این کار را نکردند؟ سازمان از سال ۵۳ تا الان نزدیک به ۴۷ سال ازعمرش می‌گذرد. دوستان نزدیک به دو سال و نیم در سازمان بودند، چرا نیامدید نیروگاه راه بیندازید؟ ماموریت اصلی سازمان نیروگاه سازی است دیگر.

برجام نباشد فاجعه می‌شود

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه اگر برجام نباشد، اروپا یکی از عناصر مهم تامین‌کننده امنیتش را از دست می‌دهد و ما نیز قطعا با اجماع جهانی روبه‌رو می‌شویم، تاکید کرد: اگر برجام نباشد و ما دوباره به شورای امنیت بازگردیم، فاجعه می‌شود؛ آن وقت می‌خواهیم چه کار کنیم؟

مقایسه ظریف و جلیلی

صالحی در پاسخ به سوال دیگری درباره نحوه کار سعید جلیلی آن زمان که مسوولیت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران را بر عهده داشت، گفت: آقای جلیلی، یک مقدار که چه عرض کنم؛ انعطافش کم بود و علت اینکه مذاکرات گامی به جلو نرفت این بود که آقای جلیلی سفت گرفته بود. وی افزود: از سال ۸۶ که آقای جلیلی مسوولیت گرفت تا ۸۹ ما سه قطعنامه گرفتیم برای همین مقاومتی که به خرج داد. آقای جلیلی پذیرفته بود راجع به غنی‌سازی ۲۰ درصد اقداماتی بکند؛ البته به صورت استپ بای استپ، ولی خب مقبول واقع نشده بود. صالحی همچنین گفت که سعید جلیلی در مذاکره آرمانگرا بود؛ اما محمدجواد ظریف فردی عملگرا بود. از سوی دیگر در بحث مذاکرات، آقای جلیلی تجربه نداشت؛ در ذهنش بود که دادوستد باشد؛ اما داد نه؛ اما آقای ظریف کوله‌باری از تجربه بود.