هیات دولت تصویب کرد
پرداخت غرامت به بازماندگان پرواز اوکراینی
در جلسه روز چهارشنبه هیات دولت که به ریاست حسن روحانی، رئیس‌جمهوری برگزار شد، هیات وزیران ضمن ادای احترام به جان‌باختگان سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی، میزان و نحوه پرداخت خسارت به بازماندگان قربانیان سقوط این هواپیما را تصویب کرد؛ این مصوبه شامل همه جان‌باختگان ایرانی و غیرایرانی می‌شود. به گزارش «ایرنا» به نقل از معاونت حقوقی نهاد ریاست‌جمهوری، طبق مصوبه هیات دولت، وزارت راه و شهرسازی موظف شده است تا با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط ترتیب پرداخت مبلغ ۱۵۰ هزار دلار یا معادل یورویی آن به خانواده‌ها و بازماندگان هریک از جان‌باختگان را در اسرع وقت فراهم و مبالغ را براساس مستندات به ذی‌نفعان پرداخت کند. همچنین در مصوبه پیشنهادی آمده است که این جبران مانع از پیگیری جنبه کیفری موضوع در مرجع قضایی صلاحیت‌دار نیست. هیات دولت نیز با توجه به پیشنهاد معاونت حقوقی، در جلسه روز چهارشنبه دهم دی ماه تصویب کرده که خسارات ناشی از فوت جان‌باختگان، بدون هیچ‌گونه تبعیض ناشی از ملیت و تابعیت براساس قوانین متبوع و قابل اعمال کشورهای جان‌باختگان، به ورثه و بازماندگان آنها پرداخت شود.
تامین اعتبار
بنا بر این گزارش، با توجه به اینکه از زمان وقوع سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی در آسمان تهران در دی ماه سال ۱۳۹۸، معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری همواره بر ضرورت پاسداشت و احترام جان‌باختگان و احقاق همه‌جانبه حقوق خانواده‌ها و بازماندگان ایشان تاکید داشته و در ادامه پیگیری‌های مستمر و موثری که تاکنون درباره تعیین مبانی حقوقی قانونی لازم و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌ها و ارائه پیشنهادهای اجرایی برای پرداخت این خسارات و دلجویی از این خانواده‌ها و ارائه پیشنهادهای مربوط به تامین فوری اعتبار لازم برای پرداخت این خسارات صورت گرفته بود، با پیگیری معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، اعتبار لازم در آغازین روزهای دی‌ماه سال‌جاری، تامین شد.
پس از تامین اعتبار، پیش از فرارسیدن سالگرد حادثه، معاونت حقوقی رئیس‌جمهور با جلب‌نظر دستگاه‌های اجرایی مرتبط، مبانی و میزان پرداخت خسارات را با رعایت عرف و رویه بین‌المللی تعیین و پرداخت بدون تبعیض مبلغ خسارات به بازماندگان جان‌باختگان را به هیات‌دولت پیشنهاد کرد.
معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری ضمن ابراز تسلیت و همدردی دوباره با این خانواده‌ها، امیدوار است اگرچه خسارات پرداختی همه درد و رنج‌های ناشی از حادثه را از بین نمی‌برد، ولی تعهد به پاسداری از حقوق همه آحاد ملت و احترام و تکریم انسان‌ها را یادآور شده و ضرورت حفظ پیوندهای اجتماعی و سرمایه‌های انسانی به‌ویژه در کشور عزیزمان را به همراه داشته باشد.
رسیدگی به سانحه به دور از حاشیه
همچنین وزیر راه و شهرسازی از پایان رسیدگی به سانحه هوایی پرواز تهران-کی‌یف خبر داد و گفت: «این گزارش به‌زودی در سامانه اطلاع‌رسانی سازمان هواپیمایی کشوری برای همه مردم قابل مطالعه خواهد بود.» محمد اسلامی روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت درباره سرنوشت جلسات ایران و اوکراین درباره سانحه هوایی برای پرواز تهران- کی‌یف در جمع خبرنگاران افزود: «رسیدگی به سانحه هوایی به دور از هرگونه حاشیه و رفتار غیرحرفه‌ای انجام شده است.» وی گفت: «طبق مقررات بین‌المللی موسوم به «انکس۱۳» شرکت بهره‌بردار که اوکراینی‌ها بودند و شرکت سازنده یعنی بوئینگ آمریکا در فرآیند بررسی سانحه نقش داشتند و جمع‌بندی سانحه تمام شده است.» وزیر راه‌وشهرسازی با اشاره به اینکه گزارش نهایی به زبان انگلیسی پرینت شده است، افزود: «این گزارش در اختیار تمام ذی‌نفعان قرار گرفته است و به زودی در سامانه اطلاع رسانی سازمان هواپیمایی کشوری برای همه مردم قابل مطالعه خواهد بود.»
لفاظی‌های اتاوا
این درحالی است که اخیرا برخی لفاظی‌ها بین ایران و کانادا درخصوص دلایل سقوط هواپیمای اوکراینی را شاهد بودیم.
در شرایطی که روز چهارشنبه ۲۶ آذر ماه فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر امور خارجه کانادا در بخشی از گفت‌وگو با شبکه سی‌بی‌سی کانادا مدعی شد که فکر نمی‌کند دلیل هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی خطای انسانی باشد، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهارات مداخله‌جویانه و غیرقابل قبول توسط مقامات کانادایی را محکوم کرد و گفت: «بیشترین مداخله‌های بی‌جا را مقامات کانادا در این موضوع از روز اول داشتند و تلاش کردند مسیر طبیعی روشن شدن ماجرا اتفاق نیفتد.» وی ادامه داد: «رفتارشان کاملا سیاسی و غیرحقوقی است و سعی دارند با این اظهارات فضاسازی کنند. متاسفم که از غم بزرگ این خانواده‌ها برخی سعی دارند کلاهی برای خود درست کنند و از آن تجارت کنند.» به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه سی‌بی‌سی کانادا، وزیر امور خارجه کانادا در پاسخ به این سوال که آیا توضیح ایران را برای علل سقوط این هواپیما می‌پذیرد، گفت که نه نمی‌پذیرد؛ اما اشاره‌ای نکرد که دلیل نپذیرفتن چه می‌تواند باشد و چه کسی مقصر است.
شامپاین با بیان اینکه خب ما می‌گذاریم که روند پیش برود، ادعا کرد: «حرف من این است که شاهد موشک‌هایی بودیم که به هواپیما شلیک شدند و این سوالات زیادی را برایم ایجاد کرد.» وزیرخارجه کانادا ادامه داد: «در مورد هر چیزی که بگویند تحقیق خواهم کرد به این دلیل که هیچ چیزی را بی‌چون و چرا نمی‌پذیریم. » این گفته‌ها درحالی است‌که طبق اعلام مقامات ایرانی، ایران تمام همکاری‌های لازم را با کانادا و دیگر کشورها انجام داده است، او همچنین گفت از آنجا که کانادا به شواهد، مدارک و مظنون‌ها دسترسی ندارد، به نتیجه رسیدن درباره اتفاقی که افتاده سخت است و به اعمال فشار بر ایران برای پاسخگویی ادامه می‌دهد. این سخنان با واکنش ایران مواجه شد و سخنگوی وزارت‌خارجه ضمن بیان این موضوع که ما همه داغدار از دست رفتن فرزندانمان هستیم و شب و روزی نیست که از اندوه این ماجرا ناراحت نباشیم، گفت: «وزارت امور خارجه در بالاترین سطح به دنبال روشن شدن ابعاد ماجرا بوده و البته نیروهای مسلح و سازمان هواپیمایی کشور باید در این رابطه توضیح دهند و گزارش فنی آن هم آماده شده است.» خطیب‌زاده ادامه داد: «با این وجود باید بگویم که هیچ تاریخی درباره بررسی این پرونده عقب نیفتاده است و تمام تلاش خود را می‌کنیم که براساس معاهدات بین‌المللی وظایف خود را انجام دهیم و داده‌ایم و گزارش فنی این مساله به زودی منتشر و برای طرف‌های اوکراینی و دیگر طرف‌های دخیل ارسال می‌شود. در عین حال تلاش داریم در نهایت شفافیت کار انجام شود؛ اما باید بدانیم که بررسی این مساله موضوعی پیچیده است.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نهایت به وزیرخارجه و دولت کانادا هشدار داد که پاسخگوی اقدامات خودشان باشند و افزود: «دولتی که تمامی تلاش خود را کرده است تا با مسدود کردن مسیر مالی برای انتقال دارو به ایران مانع ایجاد کنند، هیچ جایگاهی ندارد که از حقوق بشر صحبت کند. ایران مسوولانه وظایف خود را دنبال می‌کند و از دولت کانادا دعوت می‌کنم در مسیر جایگاه و شأن خود در این مساله وارد شود.»
سانحه ۱۸ دی
یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال با شماره پرواز ۷۵۲ با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه پرواز که در ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه از فرودگاه امام خمینی (ره) به مقصد کی‌یف پرواز کرده بود، پس از قطع ارتباطات با بخش کنترل ترافیک در ساعت ۶ و ۱۸ دقیقه در حوالی صبا شهر از توابع استان تهران سقوط کرد و همه سرنشینان آن جان باختند. چند روز بعد از این حادثه مشخص شد که خطای انسانی موجب اصابت موشک به این هواپیمای مسافری شده است. پس از آنکه از سوی ایران پذیرفته شد که خطای انسانی موجب این حادثه شده است، مقامات جمهوری اسلامی نسبت به این مساله واکنش نشان دادند. در تاریخ ۲۱ دی ماه سال گذشته و سه روز پس ازسقوط یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ در خاک ایران و انتشار برخی خبرها مبنی براینکه این هواپیمای مسافربری در اقدامی اشتباه از سوی ایران هدف قرار گرفته است، سرانجام مقامات ایران در بیانیه‌هایی این گزارش‌ها و خبرها را تایید کردند. در ساعات ابتدایی روز شنبه ۲۱ دی ماه سال ۹۸ ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه‌ای تایید کرد که بر اثر بروز خطای انسانی و غیرعمد، هواپیمای خطوط هوایی اوکراین مورد اصابت قرار گرفته است. در پی این اطلاع‌رسانی، حسن روحانی رئیس‌جمهوری در بیانیه‌ای ضمن ابراز تاسف از خطای انسانی رخ‌داده که منجر به سقوط هواپیمای اوکراینی شد، اعلام کرد: «مسببین این اشتباه نابخشودنی مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرند و نتایج به استحضار ملت شریف ایران و خانواده‌های قربانیان می‌رسد. » از سوی دیگر محمد جواد ظریف، وزیرخارجه با اشاره به نتایج علل سقوط هواپیمای بوئینگ گفت: «خطای انسانی در زمان بحران ناشی از ماجراجویی ایالات‌متحده منجر به فاجعه شد.» اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور نیز تاکید کرد: «حادثه ساقط شدن هواپیمای اوکراینی بر اثر خطای انسانی پدافند هوایی فاجعه‌ای سنگین و ملی است.» سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوا فضای سپاه نیز در یک نشست خبری با پذیرش همه مسوولیت‌های هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری اوکراینی اعلام کرد: «بعد از شنیدن این خبر در غرب کشور پس از اجرای عملیات نظامی علیه پایگاه‌های آمریکایی و زمانی که اطمینان پیدا کردم که این اتفاق افتاده آرزوی مرگ کردم.»
بعد از وقوع این حادثه، جلسات چندجانبه ایران با کشورهای ذی‌نفع در سانحه سقوط در محل سازمان هواپیمایی ایران برگزار شد. در این مذاکرات، طرفین بر سر اخذ غرامت به تفاهم رسیدند و گزارش نهایی سانحه سقوط توسط ایران آماده و به‌زودی منتشر خواهد شد.
