نیویورک‌تایمز: آمریکا ممکن است به ایران پیشنهادهایی غیر از رفع تحریم‌ها بدهد
به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه «نیویورک‌تایمز» اقدام دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا در پس‌گرفتن ادعای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را «گامی مهم» در جهت بازگشت به توافق هسته‌ای که «دونالد ترامپ» از آن خارج شده توصیف کرده است. این درحالی است که طرح بازگشت تحریم‌های سازمان ملل از آغاز با شکست مواجه شده بود.
دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا مردادماه سال‌جاری بعد از آنکه طرحش برای بازگرداندن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران با شکست مواجه شد، در نامه‌ای به شورای امنیت مدعی شد همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را احیا کرده است.
با این حال، این اقدام دولت آمریکا نیز با شکست روبه‌رو شد و از میان ۱۵ عضو شورای امنیت ۱۳ عضو بلافاصله اعلام کردند که آمریکا با توجه به خروج از برجام در جایگاهی نیست که «مکانیزم ماشه» را فعال کرده و تحریم‌های سازمان ملل را علیه ایران بازگرداند. بر همین اساس، رئیس شورای امنیت هم اعلام کرد با توجه به مخالفت اعضای این شورا، او در جایگاهی نیست که درخواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را به رای بگذارد.
منابع آگاه به این روزنامه گفته‌اند هنوز مشخص نیست ایران با پیشنهاد اروپا و آمریکا برای شرکت در این جلسه موافقت کند، اگرچه احتمال پذیرش این پیشنهاد از سوی تهران هم وجود دارد. مقام‌های مورد استناد نیویورک‌تایمز گفته‌اند ایران احتمالا از ایده گفت‌وگو با اتحادیه اروپا که آمریکا در آن به‌عنوان میهمان یا ناظر حضور داشته باشد و نیازی به گفت‌وگوی مستقیم با واشنگتن وجود نداشته باشد بیشتر استقبال خواهد کرد.
نخستین مانع برای احیای توافق هسته‌ای در روزهای گذشته این بوده که کدام طرف باید نخستین اقدام را انجام دهد. جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده که هیچ‌گاه از توافق هسته‌ای خارج نشده و اقدامات جبرانی که بعد از خروج آمریکا از این توافق در پیش گرفته در واکنش به نقض عهد طرف مقابل بوده است. واشنگتن، در مقابل با آنکه با نقض برجام از آن خارج شده گفته این ایران است که باید تمامی تعهداتش را اجرا کند.
یک مقام ارشد دولت جو بایدن که اشاره‌ای به نامش نشده در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک‌تایمز، پر کردن این شکاف میان ایران و آمریکا را «روندی پرمشقت» توصیف کرده است.
پیشنهاد آمریکا چند روز پیش از فرارسیدن تاریخ ضرب‌الاجل جمهوری اسلامی ایران برای متوقف کردن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مطرح شده است. یک مقام وزارت‌خارجه بایدن مدعی شده این پیشنهاد دولت این کشور به‌طور خاص ارتباطی با ضرب‌الاحل تهران ندارد.
این مقام آمریکایی اشاره‌ای به جزئیاتی که طرف آمریکایی ممکن است به جلسه گفت‌وگوهای اولیه با ایران و طرف‌های اروپایی بیاورد، نکرده است. برخی کارشناسان گفته‌اند ایالات‌متحده ممکن است با انجام اقداماتی غیر از رفع تحریم‌ها مانند حمایت از اعطای وام ۵ میلیارد دلاری توسط صندوق بین‌المللی پول به ایران به‌دنبال عبور از بن‌بست‌های ایجادشده باشد.
جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده تنها در شرایطی اقدامات جبرانی‌اش درباره برجام را به عقب برخواهد گرداند که ایالات‌متحده آمریکا بدون قید و شرط، تمامی تحریم‌های اعمال‌شده، بازاعمال‌شده و دوباره برچسب‌گذاری‌شده توسط دولت دونالد ترامپ را لغو کند.
محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران صبح جمعه در توییتر نوشت: ایالات‌متحده اذعان کرد که ادعاهای پمپئو درخصوص قطعنامه ۲۲۳۱ فاقد وجاهت قانونی بوده است. موافقیم. در انطباق با قطعنامه ۲۲۳۱: ایالات‌متحده باید بدون قید و شرط و به‌صورت موثر تمام تحریم‌های اعمال، بازاعمال یا تغییر برچسب‌داده شده توسط ترامپ را لغو کند. سپس ما نیز تمام تدابیر جبرانی خود را بلافاصله به حالت قبل بازمی‌گردانیم. ساده است: #تعهد_اقدام_جلسه.»
از طرف دیگر، برخی کارشناسان طرح این‌گونه پیشنهادها از سوی طرف غربی را مانند وعده‌های مطرح‌شده بعد از خروج آمریکا از برجام توصیف کرده‌اند. وب‌سایت «نورنیوز»، نزدیک به شورای‌عالی امنیت ملی ایران طرح چنین ایده‌هایی را «بازی پوچ وعده‌درمانی» توصیف کرد و نوشت: «به‌دنبال اعلام تصمیم ایران برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و تسلیم نامه رسمی کشورمان به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این خصوص، تحرک جدید تروئیکای اروپایی و آمریکا براساس مدل قدیمی «بازی پوچ» از دیروز (پنج‌شنبه ۳۰ بهمن) مجددا آغاز شده است. اروپا و آمریکا از طریق آغاز بازی جدیدی به‌دنبال متقاعد‌سازی افکار عمومی داخلی و خارجی در مورد قصد آمریکا برای تغییر مسیر گذشته و بازگشت به برجام بوده و تلاش می‌کنند اراده ایران برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را تحت‌تاثیر قرار بدهند.»
یک مقام ارشد دیگر وزارت‌خارجه آمریکا گفته انتظار می‌رود چین و روسیه نیز بخشی از مذاکرات مربوطه باشند. نیویورک‌تایمز نوشته مواضع جمهوری اسلامی ایران در جریان تنش‌ها بر سر برجام طی چهار سال گذشته به این دو کشور نزدیک‌تر شد و این موجب شد برخی از کارشناسان مسائل امنیتی این تحلیل را مطرح کنند که ممکن است نه مسکو و نه پکن تمایلی برای انجام مذاکرات با ایالات‌متحده در بحبوحه شدت گرفتن تنش‌ها میان این کشور با دولت بایدن نداشته باشند و در عوض به‌دنبال انجام معاملات تسلیحاتی با ایران باشند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب دو روز پیش در ارتباط تصویری با مردم تبریز تاکید کردند که طرف‌های غربی درباره برجام وعده زیاد داده‌اند و این‌بار به حرف قانع نخواهند شد. ایشان فرمودند: «درباره برجام، حرف‌ها و وعده‌هایی گفته می‌شود ولی ما حرف و وعده خوب که نقض و بر ضد آن عمل شود، زیاد شنیدیم بنابراین حرف و وعده فایده ندارد و این بار فقط عمل، مهم است.» ایشان تاکید کردند: «اگر عمل طرف مقابل را ببینیم، ما هم عمل خواهیم کرد و این‌بار، جمهوری اسلامی با حرف و وعده قانع نخواهد شد.»
