همچنین سفر ظریف به قطر در شرایطی انجام می‌شود که رایزنی‌ها بین دو کشور در سال گذشته در سطوح مختلف در جریان بود و در بهمن ماه نیز وزیر خارجه قطر با پیام کتبی امیر این کشور به تهران آمد. به گزارش خبرگزاری فارس، خطیب‌زاده در باره این سفر و دستور کار آن گفت: «سفر به دو کشور قطر و عراق در چارچوب توسعه مناسبات فی‌مابین، گفت‌وگو‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای انجام می‌شود و وزیر امورخارجه کشورمان در هر دو کشور با مقامات عالی‌رتبه آنها دیدار و تبادل‌نظر خواهد داشت.»

دیپلماسی رمضان

محمدجواد ظریف هفته گذشته نیز به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات اندونزی به جاکارتا سفر کرد و با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه این کشور دیدار و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به رایزنی پرداخت. رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه اول اردیبهشت نیز در تهران میزبان «شاه محمود قریشی» وزیر امورخارجه پاکستان بود. خطیب‌زاده پیش از این در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره سفر ظریف به اندونزی گفته بود: «بازدیدها در ماه رمضان بین کشورهای اسلامی مرسوم است و ان‌شاءالله آقای ظریف از دیپلماسی رمضان بهره خواهد برد. »

اهمیت همسایگان

به عقیده کارشناسان سفر ظریف و جمع همراه اهمیت جایگاه همسایگان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌دهد. سفر به عراق و گفت‌وگو با مقامات‌ عالی این کشور می‌تواند با تحکیم و گسترش مراودات میان همسایگان حجم و کیفیت رابطه‌ دو همسایه را ارتقا بخشد. کنار هم ایستادن دو ملت در مبارزه با افراط‌گرایان و تروریست‌های چندملیتی نشان از پیوندهای عمیق و ظرفیت‌های منحصربه‌فرد در روابط دو کشور مسلمان و همسایه دارد.

صادق بروجردی، کارشناس روابط بین‌الملل به خبرگزاری تسنیم می‌گوید: «با توجه به ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران در تولید انرژی، از رهاوردهای این سفر می‌تواند تداوم منصفانه این جریان و اتخاذ ترتیبی ممکن برای بازگشت وجوه حاصل از آن به ایران باشد. با توجه به مصوبه پارلمان عراق مبنی بر خروج نیروهای اشغالگر ایالات‌متحده از این کشور، همکاری تهران-بغداد می‌تواند موجبات امنیت بومی-منطقه‌ای را به‌طور کامل فراهم آورد تا تصویر عراق در آرامش پس از اخراج سربازان اشغالگر در اذهان عمومی ثبت و در کل منطقه الگو شود.»

همچنین وی معتقد است سفر به قطر و دیدار با مقامات همسایه جنوبی نیز حاوی نکات و آورده‌های منحصربه‌فردی برای طرفین خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران در سال‌های هجمه‌‌ ریاض و شرکا با تمام توان در کنار دوحه ماند تا اراده‌‌ قطر به در پیش گرفتن راه متفاوت از تأسی به برادر بزرگ‌تر ابتر نماند. اکنون و با توجه به نظرات مشترک در حوزه‌ منطقه غرب آسیا تفاهم بیشتر تهران-دوحه می‌تواند عامل موثر تعادل در منطقه باشد.

بروجردی ادامه داد: «ظرفیت‌های بازار قطر برای کالاهای ایرانی موردنظر قرار خواهد گرفت چرا که رفتار سازنده تهران در بحران تحریم قطر نشان از این داشت که اتکا به کالای ایرانی برای قطر اطمینان‌بخش است و در هیچ تلاطمی منقطع نخواهد شد. این اطمینان بخشی می‌تواند امنیت‌زایی مضاعفی برای منطقه‌‌ خلیج‌فارس به همراه داشته باشد.»

نگاهی به مناسبات ایران و قطر

همچنین حمیدرضا دهقانی‌پوده، سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه در صفحه توییترش درباره سفر ظریف نوشت: «برای جمهوری اسلامی ایران، روابط با قطر و کل کشورهای ساحلی خلیج‌فارس بسیار مهم است. سفر روز یکشنبه آقای دکتر ظریف به دوحه در چارچوب گسترش و تعمیق روابط دوجانبه با قطر، به‌ویژه پس از تحولات اخیر در سطح منطقه و جهان بسیار امیدبخش است.» سفر ظریف به دوحه درحالی انجام می‌شود که در سال گذشته (۱۳۹۹) رایزنی‌ها بین دو کشور در جریان بود، از رایزنی‌های تلفنی رئیس‌جمهور و امیر قطر و گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه دو کشور تا سفر اواخر بهمن ماه وزیر خارجه قطر به تهران.

در سالی که گذشت حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران و «شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی» امیر قطر چند‌بار به‌صورت تلفنی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردند.

۲۴ فروردین ماه سال جاری و دو روز پس از عملیات تروریستی اخیر در تاسیسات غنی‌سازی نطنز نیز رئیس‌جمهور ایران و امیر قطر تلفنی گفت‌وگو کردند. روحانی در تماس تلفنی با امیر قطر، با خطرناک خواندن حضور رژیم صهیونیستی در منطقه‌ گفت: «تنها روش موفق برای تامین امنیت، صلح و ثبات در منطقه را حل‌وفصل مسائل از طریق مسالمت‌آمیز و مسوولیت‌پذیری و در نظر گرفتن منافع جمعی می‌دانیم و معتقدیم نظامی‌گری نمی‌تواند مشکلات منطقه را حل کند.» امیر قطر در این مکالمه بار دیگر دعوت از رئیس‌جمهوری اسلامی ایران برای سفر به قطر را مطرح و ابراز امیدواری کرد در این سفر مقامات دو کشور به‌صورت حضوری و از نزدیک در خصوص مسائل مورد علاقه دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو و تبادل‌نظر کنند.  علاوه بر گفت‌وگوهای روحانی و امیر قطر، رایزنی‌های تلفنی بین وزرای خارجه دو کشور در سال گذشته نیز در جریان بود. همچنین از دیگر تحولات در مناسبات ایران و قطر، سفر وزیر خارجه قطر در یازدهمین ماه سال گذشته بود. «محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی» معاون نخست‌وزیر و وزیر امورخارجه قطر ۲۷ بهمن ماه ۱۳۹۹ در سفر به تهران با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. وی در این سفر پیام کتبی امیر قطر را به روحانی تحویل داد. وزیر امورخارجه قطر در دیدار با ظریف از کمک‌های جمهوری اسلامی ایران در دوران محاصره این کشور قدردانی و آمادگی دوحه را برای ایفای نقش کلیدی در راستای همکاری‌های منطقه‌ای اعلام کرد. حسن روحانی هم در دیدار وزیر خارجه قطر با اشاره به توافقات حاصل شده در سفر سال گذشته امیر قطر به ایران و توافق‌های کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، بر ضرورت تسریع در اجرایی و عملیاتی شدن این توافقات تاکید کرد و گفت: ایران و قطر می‌توانند در زمینه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، فرهنگی، علمی و گردشگری همکاری‌ها را گسترش دهند و بخش‌های خصوصی دو کشور نقش مهمی در این راه ایفا می‌کنند.