مذاکرات «دشوار» و «طولانی» خواهد بود
آغاز دور سوم مذاکرات وین در گرند هتل
این دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با همراهی گروه ۱+۴ یعنی بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه به علاوه آلمان از روز گذشته در وین از سرگرفته شد.
روز گذشته عباس عراقچی، معاون وزارت‌خارجه و مذاکره‌کننده اتمی ارشد ایران و رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران برای شرکت در این نشست عازم پایتخت اتریش شدند. در دو دور مذاکرات پیشین هیات‌های دو کشور در محلی جدا از هم مستقر شدند و پیام‌ها از طریق نماینده اتحادیه اروپا و گروه ۱+۴ میان هیات‌های ایران و آمریکا مبادله می‌شد. اتحادیه اروپا روز دوشنبه ششم اردیبهشت اعلام کرد نشست مذاکرات هسته‌ای ایران با رهبری انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برگزار خواهد شد. اعضای برجام شامل ایران، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در این نشست، مذاکرات پیرامون امکان بازگشت آمریکا به برجام و اطمینان از پایبندی کامل و موثر ایران به توافق هسته‌ای را ادامه خواهند داد.
نماینده آمریکا نیز در وین حضور خواهد داشت، اما مانند نشست‌های قبلی، انتظار می‌رود مذاکرات مستقیمی با نماینده ایران نداشته باشد.
میخائیل اولیانف، سفیر روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هم با اعلام زمان دور سوم مذاکرات برجام با انتشار توییتی گفته است انتظار می‌رود این دور مذاکرات طولانی‌تر از دور قبلی باشد و سه کارگروه همراه با اعضای برجام مذاکرات را ادامه خواهند داد.
تشکیل کارگروه سوم
در دور قبلی مذاکرات مقرر شد به غیر از دو کارگروه «بررسی لغو تحریم‌های آمریکا» و «بررسی بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای»، کارگروه سومی نیز برای رسیدگی به امور مربوط به ترتیب زمانی احتمالی مراحل عملی برای اجرای کامل برجام تشکیل شود. دور دوم مذاکرات هسته‌ای سه‌شنبه هفته گذشته پایان یافت و پنج روز طول کشید. طرفین مذاکرات می‌گویند گفت‌وگوها پیشرفت داشته است اما انتظار می‌رود مذاکرات سختی پیش‌رو باشد.
لغو یکجای تحریم‌ها
پیش از شروع مذاکرات با حضور همه طرف‌های توافق هسته‌ای برجام، روسای هیات‌های ایران، چین و روسیه نشستی مشترک برگزار کرده‌اند.
رسانه‌های ایران می‌گویند که طرف‌ها در این نشست «خواستار لغو یکجای تحریم‌های آمریکا به‌عنوان یک شرط ضروری برای بازگشت ایالات‌متحده به برجام شدند.» نشست مشترک در دفتر نمایندگی ایران در وین پایتخت اتریش برگزار شده است.
در این خصوص نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین ضمن ارائه توضیحاتی درباره نشست میان هیات این کشور با هیات‌های ایران و چین، آن را پربار توصیف کرد. وی در توییتی در این خصوص نوشت: «هیات‌های چین، ایران و روسیه امروز پیش از نشست کمیسیون مشترک برجام دیدار کردند. ما یادداشت‌ها را مقایسه و درباره راه پیش‌رو برای احیای کامل توافق هسته‌ای تبادل‌نظر کردیم. جلسه پرباری بود.»
انتظار واشنگتن از مذاکرات
از سوی دیگر سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا درباره مذاکرات وین و نشست‌های کمیسیون مشترک برجام گفت: «مذاکرات وین سازنده بود، اما تعیین‌کننده نبوده است.» به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از اسپوتنیک، ند پرایس سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن برای حضور در دور سوم نشست وین آماده است و انتظار «یک راه طولانی» از مذاکرات پیش روی ما است. سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا گفت که هیات آمریکایی در دور سوم گفت‌وگوهای برجام شرکت می‌کند و واشنگتن منتظر «راه طولانی» مذاکرات است.
پرایس در ادامه گفت: «راب مالی، فرستاده ویژه ایالات‌متحده آمریکا در اوایل هفته به وین باز می‌گردد و روز سه‌شنبه به آنجا می‌رود. ما دو دور مذاکرات غیرمستقیم را به اتمام رسانده‌ایم. منتظر آن هستیم تا مذاکرات غیرمستقیم برنامه‌ریزی شده با ایران، مجددا آغاز شود.»
وی در پاسخ به این سوال که این مذاکرات چه مدت می‌تواند طول بکشد، پاسخ داد: «راهی طولانی در پیش است.» سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا همچنین گفت که مذاکرات وین سازنده بود، اما تعیین‌کننده نبوده است. ما در مورد جزئیات موضوع تسهیل تحریم‌ها توضیحی نمی‌دهیم زیرا سر این موضوع هنوز بحث وجود دارد.
مانع مذاکرات
مذاکرات در شرایطی برگزار می‌شود که اختلاف بین طرف ایرانی و آمریکایی بر سر چگونگی لغو تحریم‌ها به‌عنوان مهم‌ترین مانع احیای برجام همچنان پابرجا است؛ درواقع هدف از این مذاکرات بازگشت ایران به محدودیت دوباره برنامه اتمی‌اش در برابر رفع تحریم‌های اتمی ایالات‌متحده است که در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ وضع شد. ایران می‌خواهد که تحریم‌های غیراتمی این دوره هم رفع شود اما ایالات‌متحده می‌گوید صرفا تحریم‌هایی را رفع خواهد کرد که مانع اجرای توافق هسته‌ای برجام باشد.
عباس عراقچی دو روز پیش از شروع دور جدیدی از مذاکرات وین در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی حاضر شد و درباره آن به نمایندگان حاضر توضیح داد. به گفته عراقچی تحریم‌ها دو نوع موضوعی مثل تحریم نفت و پتروشیمی، بیمه و صنایع خودرو و نیز تحریم اشخاص هستند که فهرست آن شامل بیش از ۱۵۰۰ نفر است. وی گفته طرف‌های مذاکره مشغول بررسی درباره مسائل پیچیده هستند.
بعد از برگزاری دومین دور نشست کمیسیون برجام، عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد ایران از تشکیل گروه کارشناسی سوم در مذاکرات خبر داد. همزمان سخنگوی دولت ایران گفت: «به لحاظ فنی امکان رفع تحریم‌های ناقض برجام و احیای کامل این توافق در مدت زمان کوتاه وجود دارد.» پیشتر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از پیشرفت در مذاکرات احیای برجام در وین خبر داده و گفته بود شاهد تمایل طرف‌های دخیل در این روند، برای نجات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران است. همچنین مذاکره‌کننده ارشد ایران گفته بود تفاهم جدیدی درحال شکل‌گیری است. دور دوم مذاکرات احیای برجام روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین (۲۰ آوریل) ساعت ۱۶:۳۰ به وقت تهران در گرند هتل شهر وین پایتخت اتریش برگزار شد. طرف‌های مذاکره‌کننده از روز پنج‌شنبه ۲۶ فروردین (۱۵آوریل) این دور از گفت‌وگوها را برای رسیدن به یک تفاهم جدید کلید زده‌اند.
در همین خصوص سخنگوی دولت روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین ماه در نشست خبری با بیان اینکه حاضر به دادن امتیازی خارج از چارچوب برجام نیستیم، گفت: «به لحاظ فنی امکان رفع تحریم‌های ناقض برجام و احیای کامل این توافق در مدت زمان کوتاه وجود دارد.» دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری افزود: «در توافق عجله‌ای برای احقاق حق بدیهی خود نداریم و حاضر به سپردن هیچ امتیاری خارج از چارچوب برجام نیستیم.» سخنگوی دولت تاکید کرد: «بر‌خلاف برخی ادعاها هم دولت آمریکا در مدت‌کوتاه می‌تواند به تعهدات برجام که نقض کرده، برگردد، هم ما به سرعت می‌توانیم راستی‌آزمایی کنیم و توان راستی‌آزمایی در زمان اندک را داریم و به‌سرعت هم به تعهدات خود بازخواهیم گشت. او درباره آخرین وضعیت مذاکرات وین و چگونگی رفع تحریم‌ها و اجرای تعهدات گفت: دکتر عراقچی در هفدهم فروردین در مصاحبه‌ای اعلام کرد که «ما علاقه‌ای به احیای برجام از طریق طرح گام‌به‌گام نداریم» و سیاست قطعی ابلاغ شده از سوی رهبری سرمشق مذاکرات ماست.
پیشتر جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با اشاره به ایران و ایالات‌متحده گفت که «فکر می‌کنم میان هر دو طرف برای رسیدن به توافق، حسن‌نیت واقعی وجود دارد و این خبر خوبی است.» بورل روز دوشنبه ۳۰ فروردین گفته بود: «فکر می‌کنم هر دو طرف واقعا علاقه‌مند به دستیابی به توافق هستند و از موضوعات کلی به موضوعات متمرکزتر- که همانا از یک طرف لغو تحریم‌ها و از طرف دیگر، مسائل اجرایی برنامه هسته‌ای است- وارد شده‌اند.» جوزپ بورل در بخشی دیگر از سخنان خود اضافه کرد: «همین موضوع که آمریکا می‌خواهد به این توافق برگردد و برجام بتواند به‌طور کامل اجرا شود، دنیا را بسیار امن‌تر خواهد کرد. در نتیجه ما سخت مشغول کار هستیم. معاون سیاسی من در وین است تا به ایجاد رابطه میان آمریکا و ایران کمک کند.»
