توضیحات سخنگو درباره اماواگرهای مذاکرات وین
سخنگوی وزارت امورخارجه یادآور شد: «تمامی بده‌بستان‌ها و چانه‌زنی‌ها در جولای ۲۰۱۵ پایان یافت و ما هم اکنون در وین دور هم جمع شدیم تا بر این موضوع متمرکز شویم که آمریکا چگونه می‌تواند به پایبندی کامل به توافق بازگردد و طرح پایبندی در برابر پایبندی اجرا شود. خیلی زود است که به نوعی قضاوت داشته باشیم و جمع‌بندی کنیم.»
خطیب‌زاده با تاکید بر اینکه بازگشت آمریکا به برجام بسیار به خود آمریکا بستگی دارد، تصریح کرد: «درحال‌حاضر زمان اتخاذ یک تصمیم سیاسی از سوی جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکاست تا یا به دولت خود بگوید که به میراث ناکام دولت ترامپ پایبند باشد یا از این میراث و سیاست فاصله گرفته و به تعهداتی که در توافق هسته‌ای که اوباما رئیس‌جمهوری وقت این کشور امضا کرد که در آن زمان جو بایدن نیز معاون رئیس‌جمهوری بود، پایبند باشد.»
وی درباره پیامدهای عدم‌دستیابی به توافق در وین هم توضیح داد: «اکنون بهتر است بر چگونگی احیای برجام متمرکز شویم و همانگونه که گفتم هم برای نتیجه‌گیری و هم برای اعلام ناکامی خیلی زود است.» خطیب‌زاده ادامه داد: «معتقدم امید و زمینه‌های خوب و زیادی برای احیای توافق وجود دارد و در تلاش هستیم تا تمامی ظرفیت‌های موجود در توافق را به کار گیریم.»
همچنین سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره گفتوگوی مستقیم با آمریکا و افزایش سرعت و کاهش پیچیدگی‌های مذاکرات توضیح داد: «آن چه در وین اتفاق می‌افتد، برگزاری نشست فصلی کمیسیون مشترک برجام است، این نشست میان ایران و آمریکا نیست. ایران و گروه ۱+۴ و همچنین اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده توافق بر این مساله تمرکز دارند که آن طرفی که از توافق خارج شد و به مشارکت خود در توافق پایان داد، چگونه می‌تواند به پایبندی کامل و احتمالا به خود توافق بازگردد.»
خطیب‌زاده افزود: «بر همین اساس آنچه در وین اتفاق می‌افتد در حوزه کمیسیون مشترک برجام است. گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا تصمیم گرفته‌اند که با آمریکا هماهنگ کرده و در ارتباط باشند. ایران این تصمیم را نگرفته است، زیرا وقتی که ترامپ و دولت وقت آمریکا از توافق خارج شدند، از ما نپرسید یا با ما گفت‌وگو یا مذاکره نکرد. حتی با هم‌پیمانان خود نیز مذاکره نکرد. وقتی هم که تحریم‌های غیرقانونی را علیه ایران اعمال کردند، با ما در ارتباط و تماس نبودند بنابراین فکر می‌کنیم ضرورتی به گفتوگوی مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا نیست البته اگر واشنگتن واقعا و صادقانه قصد دارد به پایبندی به تعهدات خود بازگردد.»
امکان گفتوگوی مستقیم با آمریکا
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این پرسش که اگر آمریکا به توافق بازگردد؛ امکان گفتوگوی مستقیم با آمریکا وجود دارد، تصریح کرد: «در آن موقع میز برجام خواهد بود و آمریکا می‌تواند پشت این میز بنشیند.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این به آن معناست که صدای واحدی در بین اکثریت مقامات ایرانی وجود دارد که تمام تحریم‌ها باید لغو شود قبل از اینکه ایران به اجرای تعهدات کامل خود برگردد، آیا این همچنان موضع ایران است یا اگر آمریکا تمایل به لغو تحریم‌های نفتی و بانکی داشته باشد، آیا برای ایران کافی خواهد بود که باعث شود به توافق بازگردد یا اینکه لغو تمامی تحریم‌های دوره ترامپ مدنظر است، گفت: «موضع ما مبتنی بر مبانی حقوقی و منطقی است. آمریکا طرفی بود که توافق را ترک کرد و مشارکت خود در توافق را پایان داد و تحریم‌های فلج‌کننده‌ای علیه ایران و اقتصاد ایران اعمال و همچنین تلاش کرد تا توافق را نابود سازد. حتی به‌دنبال تنبیه آنهایی بود که قصد پایبندی به توافق را داشتند.»
وی با یادآوری اینکه آنها توافق را تخریب کردند و خودشان باید آن را درست کنند، گفت: «این منطق اصلی است که فکر می‌کنیم همه متوجه آن هستند. هر اقدامی غیر از لغو کامل، یک‌باره و قابل راستی‌آزمایی تمامی تحریم‌ها برای تهران پذیرفتنی نیست و بازگشت آمریکا به توافق را غیرممکن می‌کند.» وی در پاسخ به این پرسش که آیا همه تحریم‌ها باید لغو شود، افزود: «ما این گونه فکر می‌کنیم؛ چراکه منطقی در این خصوص وجود دارد که همه چیز باید به‌روز اجرایی شدن بازگردد. ترامپ تعمدا تلاش کرد تا توافق را از بین ببرد، نه تنها برای دیگران که خواستار پایبندی به توافق هستند بلکه برای ایران نیز ماندن در توافق را غیرممکن سازد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: «از این‌رو ایران نتوانست منفعت‌هایی را که ذیل برجام وعده داده شده بود به دست آورد. فکر می‌کنیم مهم است واشنگتن دریابد که آنها باید راستی‌آزمایی شده به پایبندی کامل به توافق بازگردند و براساس آن، ایران نیز آماده توقف تمامی اقدامات جبرانی خود خواهد بود که در واکنش به نقض فاحش توافق از سوی آمریکا اتخاذ کرده است.»
خطیب‌زاده درباره طولانی کردن مذاکرات از سوی آمریکا، صحبت از توافق‌های بعدی درباره موضوعاتی چون موشک‌های بالستیک و نفوذ منطقه‌ای ایران و بحث برجام پلاس توضیح داد: «برجام از ابتدا و تعمدا به مساله و موضوع هسته‌ای محدود شد. فکر می‌کنم که همه این نکته را می‌دانند و مهم‌تر آنکه واشنگتن باید بداند که اگر ترامپ نتوانست براساس توهم توافق بهتر چیزی به دست بیاورد هیچ فرد دیگری هم نمی‌تواند با تغییر برچسب آن توهم به توافقی یا تفاهمی قوی‌تر، بلندمدت‌تر و گسترده‌تر چیزی به‌دست آورد.»
