تحلیل العرب از چرایی تغییر رفتار عربستان در قبال ایران
روابط محکم بین ریاض و واشنگتن با رفتن ترامپ نسبتا کمرنگ شده و بایدن به‌دنبال فشار بر عربستان به‌خاطر پرونده‌های مربوط به حقوق‌بشر است.
در همین خصوص پایگاه العرب، نزدیک به عربستان سعودی نوشت: بین عربستان و ایران اختلافات شدیدی وجود دارد که در طول چند سال گذشته امکان صلح سریع را بعید کرده، امری که سقف مذاکرات بین تهران و ریاض که در بغداد آغاز شده است را پایین آورده و هدف را منحصر به یک آتش‌بس تاکتیکی مورد نیاز برای هر دو طرف در زمان فعلی می‌کند.
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: تحلیلگران انتظار ندارند که مذاکرات سعودی و ایران از پرونده یمن فراتر رود، این درحالی است که ایران هم یمن را برگ برنده خوبی برای مذاکرات دشوار خود با دولت‌های غربی در مورد پرونده هسته‌ای‌اش می‌داند.
به جز پرونده یمن، باقی پرونده‌ها و مسائلی که باعث تنش در روابط بین ایران و عربستان شده، باقی می‌ماند، به‌گونه‌ای‌که پیش‌بینی نمی‌شود راه‌حل‌های میانه‌ای ایجاد شود که هر دو طرف در آن راضی باشند. با این حال، کارشناسان معتقدند که احتمال آتش‌بس تاکتیکی بین ایران و عربستان با توجه به نیاز دو طرف به آن، زیاد است.
چند سال پس از تنش در رابطه بین عربستان و ایران، مذاکرات سری بین مسوولان امنیتی دو کشور، نشان‌دهنده یک تحول دیپلماتیک است. عراق بیش از یک بار میزبان مذاکرات بین دو طرف بوده و انتظار می‌رود گفت‌وگوهای بیشتری در ماه جاری صورت گیرد. مذاکراتی که با میزبانی عراق انجام شد، اولین تلاش جدی برای پایین‌کشیدن فتیله تنش‌ها بین ایران و عربستان از زمان حمله به مقر دیپلمات‌های سعودی در تهران و مشهد محسوب می‌شود.
به موازات تلاش‌هایی که در بغداد می‌شود، هیات آمریکایی به رهبری نماینده ویژه خود و سناتور کریس مورفی طی هفته گذشته به عمان رفتند و این سفر، بخشی از تلاش دیپلماتیک برای توقف جنگ در یمن است.
به گفته احمد ناجی، پژوهشگر مرکز مطالعات کارنگی، ارتباط مستقیمی بین مذاکرات سعودی- ایرانی و آنچه در مسقط اتفاق می‌افتد وجود دارد و دلیل آن، نفوذ ایرانی‌ها بر حوثی هاست. سوال اصلی آن است که آیا این دور از مذاکرات می‌توانند حدی برای جنگ یمن تعیین کنند یا حداقل منجر به آتش‌بس موقتی شوند؟
ناجی می‌افزاید: هدف از تمام تلاش‌ها، آرام کردن درگیری بین سعودی‌ها و حوثی‌هاست، اما این امر مستلزم سازوکارهای طولانی‌مدت و متعدد است که به‌نظر می‌رسد درحال‌حاضر وجود ندارد. این تحرکات در شرایطی است که جو بایدن برای احیای توافق هسته‌ای با ایران تلاش می‌کند. درحالی‌که عربستان تلاش زیادی کرد تا در میز این مذاکرات با ایران، یک کرسی داشته باشد، اما موفق نبود.
سینزیا بیانکو، پژوهشگر اندیشکده شورای اروپایی روابط‌خارجی می‌گوید: چیز بزرگی در مذاکره سعودی- ایرانی وجود ندارد.
این درحالی است که فرانس پرس به نقل از منبعی نزدیک به حکومت سعودی آورد: انتظارات پادشاهی سعودی از مذاکره با ایران محدود بوده و سعودی‌ها باز شدن سریع روزنه پس از چند سال اختلاف و رقابت را بعید می‌دانند. ایران و عربستان در پرونده‌های درگیری‌های منطقه‌ای به‌ویژه در سوریه و یمن، موضعی کاملا متضاد هم داشتند و ریاض گروه‌های مسلح مورد حمایت تهران را تهدید اصلی برای خود می‌داند.
به گفته این منبع سعودی، مذاکرات با ایران حداقل به این مهم کمک می‌کند تا به دولت بایدن بگوییم ما عاقلانه رفتار می‌کنیم و آماده گفت‌وگو هستیم.
تحلیلگران می‌گویند تلاش دیپلماتیک تازه‌ای که آغاز شده، نشانگر آن است که ریاض قانع شده سیاست فشار حداکثری ترامپ برای امتیازگیری از ایران، بی‌نتیجه بوده است. روابط محکم بین ریاض و واشنگتن با رفتن ترامپ نسبتا کمرنگ شده و بایدن به دنبال فشار بر عربستان به‌خاطر پرونده‌های مربوط به حقوق بشر است.
به‌طور کلی عربستان در چند جبهه به‌دنبال کاهش شدت تنش‌هاست، همان‌طور که بعد از سه سال قطع رابطه، با قطر صلح کرد و در سطح داخلی هم تلاش می‌کند در طرح‌های بزرگی سرمایه‌گذاری کرده و به منابع درآمد خود تنوع ببخشد تا دیگر متکی به نفت نباشد.
