العربی الجدید بررسی کرد
خواسته‌های ایران و آمریکا در مذاکرات وین کدامند؟
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: اما طرف آمریکایی تا این اندازه خوش‌بین نیست و درحالی‌که از پیشرفت در مذاکرات و سازنده بودن آن می‌گوید، همزمان تاکید می‌کند که کارهای زیادی هست که باید انجام شود. در همین رابطه، بلینکن وزیرخارجه آمریکا در هفته گذشته اظهار کرد که هنوز کشورش هیچ پالسی مبنی بر انجام اقدامات لازم از سوی ایران برای انجام بندهای توافق هسته‌ای در مقابل رفع تحریم‌ها، مشاهده نکرده است.
در خصوص پیشرفت حاصل شده در مذاکرات تا این لحظه، منابع ایرانی همراه با مذاکرات وین، در گفت‌وگو با العربی الجدید گفتند: «ایالات‌متحده با رفع تمام تحریم‌های مربوط به پرونده هسته‌ای موافقت کرده، یعنی تحریم‌هایی که به موجب توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ برطرف شده بود و ترامپ در سال ۲۰۱۸ آنها را بازگرداند، اما با لغو تمام تحریم‌ها مخالف است، این درحالی است که ایران بر رفع تمام تحریم‌ها اصرار دارد و موافق مذاکره در مورد دیگر پرونده‌ها یعنی برنامه‌های موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای نیست. رفع تحریم‌های مربوط به توافق هسته‌ای، مانع بزرگی در برابر مذاکرات نیست، چراکه واشنگتن بر آمادگی خود برای رفع تحریم‌های مربوط به بخش‌های اقتصادی ایران تاکید می‌کند، اما ایران معتقد است که رفع این تحریم‌ها به تنهایی فایده‌ای ندارد، به این دلیل که تحریم‌های اساسی در میان آنهاست که به موجب قانون مبارزه با تروریسم وضع شده و شامل دو بخش مالی و نفتی می‌شود.»
منابع ایرانی مذکور تصریح می‌کنند که دولت آمریکا در سه دوره اول مذاکرات وین، به تحریم‌های مربوط به مبارزه با تروریسم، حقوق بشر و برنامه‌های موشکی پایبند مانده، اما در دور چهارم، نرمشی در برابر برخی تحریم‌های مربوط به مبارزه با تروریسم نشان داد که این روزنه مهمی در مذاکرات محسوب می‌شود. در همین رابطه، ایالات‌متحده اعلام کرده که تحریم‌های نفتی و تحریم‌های مربوط به بانک‌مرکزی ایران را به حالت تعلیق در می‌آورد، یعنی تحریم‌هایی که دولت سابق آمریکا به موجب قانون کاتسا که مبتنی بر مبارزه با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌هاست و در سال ۲۰۱۷ به تصویب کنگره رسید. لازم به ذکر است دولت آمریکا در سال ۲۰۲۰ بار دیگر بخش‌های اقتصادی اصلی ایران، مثل بانک‌مرکزی، صندوق ملی توسعه، شرکت ملی نفت و شرکت کانتینرهای نفتی این کشور را در لیست تحریم‌های خود جای داد، به این بهانه که بخش‌های مذکور به سپاه پاسداران مرتبط هستند. هدف اصلی این اقدام آمریکا، بمب‌گذاری مسیر بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای در آینده بود، به‌ویژه آنکه نظرسنجی‌ها از احتمال پیروزی جو بایدن، خبر می‌داد.
منابع ایرانی در گفت‌وگو با العربی الجدید افزودند: «آنچه واشنگتن مطرح می‌کند، تعلیق تحریم‌های مربوط به صادرات نفتی و بانک‌مرکزی ایران است، نه رفع آن به‌طور کامل و آنچه باعث پیچیدگی رفع تحریم‌های قانون کاتسا می‌شود، آن است که این قانون از جمله صلاحیت‌های کنگره آمریکاست و رئیس‌جمهور، صلاحیت محدودی در این‌باره دارد. تعلیق این نوع تحریم‌ها، مربوط به قانون مبارزه با تروریسم، مرهون جداول زمانی شش ماهه است، تا این مدت دوباره تمدید شود. بنابراین، تهران نگران بازی آمریکاست و بیم آن دارد واشنگتن از تمدید تعلیق این تحریم‌ها به‌عنوان اهرم فشاری استفاده کند.
به گفته منابع آگاه، اختلاف، به توسعه برنامه‌های هسته‌ای ایران در طول سه سال گذشته و پس از کاهش تعهداتش به توافق هسته‌ای مربوط است و درحالی‌که ایران اعلام کرده آماده بازگشت به اجرای همه تعهدات برجامی‌اش است، واشنگتن خواسته‌های بیشتری دارد.
دولت آمریکا معتقد است که ایران پس از توقف عمل به تعهدات خود در برجام، ظرفیت‌های هسته‌ای‌اش را توسعه داده، از این‌رو، بازگشت به اجرای این تعهدات، بدون از بین بردن آثار این توسعه، کفایت نمی‌کند. در همین راستا، منابع مذکور می‌گویند واشنگتن در جریان مذاکرات چند خواسته را مطرح کرده، اول، محدود شدن ذخایر اورانیوم غنی‌سازی‌شده، دوم، تمدید بندهای توافق هسته‌ای برای طولانی شدن مدت اعمال محدودیت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای، که برخی از آنها در سال‌های پیش رو به پایان می‌رسد.
اختلاف دیگری که در مذاکرات وین بین دو طرف اصلی وجود دارد، به شیوه بازگشت به توافق هسته‌ای مربوط است و براساس آن، طرف ایرانی همچنان اصرار دارد که آمریکا باید گام اول را با رفع تحریم‌ها بردارد و سپس تهران به تعهدات خود بازگردد. به گزارش منابع آگاه، واشنگتن قبول کرده که گام اول را بردارد، اما مخالف رفع کلی تحریم‌هاست. در مرحله اول، واشنگتن تنها با رفع برخی تحریم‌ها موافق است که در مقابل آن، انتظار دارد ایران به تعهداتش برگردد. به عبارت دیگر، آمریکا رفع یا تعلیق باقی تحریم‌ها را منوط به بازگشت ایران به تعهداتش کرده، اما تهران بر موضع خود در مورد بازگشت هر دو طرف به تمام تعهداتشان پافشاری می‌کند.
این منابع تاکید می‌کنند که عملیات تنظیم پیش‌نویس‌ها در مورد توافق نهایی نیست، بلکه در رابطه با توافقی است که تا کنون در مورد رفع تحریم‌ها و گام‌هایی که لازم است ایران اتخاذ کند، حاصل شده و پس از حل موارد اختلاف باقی‌مانده، پیش‌نویس‌ها برای توافق نهایی یکی می‌شوند.
این درحالی است که تمام طرف‌ها با شروع دور پنجم مذاکرات، تمام تلاش خود را به‌کار بسته‌اند تا در سریع‌ترین زمان ممکن راه‌حل‌هایی برای موارد اختلاف بیابند. نبود جایگزینی برای توافق هسته‌ای در برخورد با پرونده هسته‌ای ایران، عامل فشاری بر دولت آمریکاست که درگیری‌های داخلی و خارجی زیادی دارد و سعی می‌کند با دادن امتیازهای مهمی در مساله تحریم‌های تهران، توافق هسته‌ای را احیا کند.
