گزارش
ارزیابی خطیب‌زاده از گفت‌وگوهای ایران و عربستان
این دیپلمات ارشد با بیان اینکه باید منتظر باشیم و ببینیم که این گفتوگوها به نتیجه عملی خواهد انجامید یا خیر و چه نتایجی حاصل می‌شود، گفت: ما این گفتوگوها را در مورد موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی در سطح قابل‌توجهی جلو می‌بریم.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران پیش‌تر نیز با بیان اینکه گفتوگوها با عربستان همچنان ادامه دارد، گفت: توافقات اولیه درخصوص حج مثبت بوده است. سعید خطیب‌زاده روز دوشنبه ۱۰ خرداد در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره گفت‌وگوهای ایران و عربستان و در پاسخ به این سوال که آیا امسال اعزام حجاج را خواهیم داشت، با بیان اینکه هیچ‌وقت مرسوم نیست که گفتوگوها در فضای عمومی ادامه یابد، اظهار کرد: اجازه دهید جزئیات گفتوگوها در بین گفت‌وگوکنندگان تا زمانی‌که به نتیجه برسد، بماند.
خطیب‌زاده با بیان اینکه گفتوگوها با عربستان همچنان ادامه دارد افزود: این گفتوگوها در فضای مناسبی ادامه داشته و امیدواریم این گفتوگوها به فهم مشترکی بین ایران و عربستان برسد. او تاکید کرد: در مورد حج هم رایزنی‌های گسترده‌ای صورت گرفته است که بتوانیم این موضوع را امسال داشته باشیم. توافقات اولیه صورت گرفته که مثبت بوده است.
خطیب‌زاده، پیش‌تر نیز ۳۰ فروردین‌ماه درباره اخبار منتشرشده درخصوص گفت‌وگوی ایران و عربستان اظهار کرد: نقل‌قول‌های متضادی در این‌خصوص منتشر شده، ایران همواره از گفتوگو با پادشاهی سعودی استقبال کرده و آن را به نفع مردم دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای دانسته است و همین فکر ادامه خواهد داشت. سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره گفت‌وگوی ایران و عربستان و اینکه آیا این خبر را تایید می‌کنید، گفته بود: درباره گزارش‌های ضدونقیض رسانه‌ای اظهارنظر نمی‌کنیم.
رویترز روز جمعه ۷ مه (۱۷اردیبهشت) به نقل از رائدبن‌خالد‌قرملی، مقام وزارت‌خارجه عربستان‌سعودی گزارش‌ها درباره گفتوگو بین تهران و ریاض را تایید کرد و گفت هدف از آن کاستن از تنش‌ها در منطقه است. طبق این گزارش، قرملی، رئیس برنامه‌ریزی سیاست‌های وزارت‌خارجه سعودی ضمن تایید گفتوگوها افزود: هنوز برای قضاوت درباره نتیجه آنها خیلی زود است و ریاض به‌دنبال مشاهده «اقدامات قابل بررسی» از سوی ایران است.
این مقام سعودی اظهار کرد: امیدواریم گفتوگوها نتیجه دهد؛ اما برای رسیدن به جمع‌بندی قطعی بسیار زود است. به گزارش خبرگزاری رویترز، این اولین‌بار است که ریاض گفت‌وگوهای مستقیم با ایران را تایید می‌کند.
اولین‌بار روزنامه «فایننشال‌تایمز» در ۲۹فروردین گزارش داد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران و عربستان‌سعودی، ۶ سال پس از قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور در دی ماه ۱۳۹۴، روز ۹ آوریل ۲۰۲۱ (۲۰فروردین۱۴۰۰) در بغداد مذاکرات «مستقیم» انجام داده‌اند. خبرگزاری فرانسه نیز ۱۹آوریل (۳۰فروردین) ضمن تایید این خبر، به نقل از یک مقام عراقی و یک دیپلمات غربی نوشت که هیات‌های دو کشور به ریاست سعید ایروانی، نماینده علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران و خالد بن‌علی الحمیدان، رئیس وزارت اطلاعات عربستان در بغداد با یکدیگر دیدار کرده‌اند و قرار است دور دوم این گفتوگوها که عمدتا بر سر بحران یمن است، از سر گرفته شود. روز دوشنبه ۲۶آوریل (۶اردیبهشت) نیز وزرای‌خارجه ایران و عربستان‌سعودی در فاصله کوتاهی از یکدیگر به دوحه سفر کردند.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در نشست خبری روز دوشنبه ۲۴ خرداد همچنین در پاسخ به سوالی در مورد سفر اخیر وی به بغداد و افزایش مناسبات تهران و بغداد در زمینه رسانه گفت: در جریان سفر اخیرم به عراق موضوعات مختلفی مطرح شد و بر گسترش همکاری‌های اقتصادی، سیاسی بین دو کشور تاکید شد. گفت‌وگوهای خوبی در خصوص لغو روادید صورت گرفت. بر این موضوع تاکید شد که در مورد دیپلماسی عمومی و گسترش آن بین دو کشور تلاش‌های بیشتری صورت بگیرد و ما کار بیشتری باید در این زمینه انجام دهیم. یکی از ویژگی‌های ایران و عراق درهم تنیدگی روابط بین دو کشور است و بین مردم دو کشور در حوزه‌های مختلف فرهنگی، تمدنی و... اشتراکات زیادی وجود دارد. در حوزه تعاملات رسانه‌ای این موضوع باید سازماندهی بیشتری صورت بگیرد و ان‌شاءالله در سفر وزیر فرهنگ عراق به تهران و دیگر سفرهایی که قرار است انجام شود در این مورد تفاهم‌ها و همکاری‌های بیشتری صورت می‌گیرد.
خطیب‌زاده تاکید کرد: ما هیچ مانعی برای گسترش روابط خود با عراق نمی‌بینیم و ضمن اینکه مانعی نداریم ولی باید تشویق و ترغیب‌ها ساختاری انجام شود که این روابط در حوزه‌های مختلف به سطح قابل‌قبول خود برسد و همان‌طور که گفتم ان‌شاءالله در سفر وزیر فرهنگ عراق به ایران تفاهم‌نامه‌ای در حوزه همکاری‌های فرهنگی و رسانه‌ای خواهیم داشت.
عراق میزبان گفت‌وگوهای ایران و عربستان بوده و به گفته مقامات بغداد تاکنون چند دور گفتوگو میان طرفین انجام شده است. در همین‌خصوص رئیس‌جمهور عراق اواسط اردیبهشت‌ماه در مصاحبه با یک اندیشکده لبنانی گفت: ایران و عربستان بیش از یک‌بار در بغداد گفتوگو کرده‌اند. برهم صالح روز چهارشنبه ۵مه (۱۵اردیبهشت) در گفتوگو با یک اندیشکده لبنانی ضمن اشاره به گفت‌وگوهای تهران و ریاض به میزبانی بغداد، از نقش مهم ایران در مبارزه با گروه تروریستی داعش در عراق تمجید کرد. صالح در این گفتوگو درخصوص مذاکرات تهران و ریاض گفت که بغداد بیش از یک‌بار میزبان گفت‌وگوهای ایران و عربستان‌سعودی بوده است. او تاکید کرد که عراق در برابر چالشی درازمدت برای بازگشت به وضعیت عادی سیاسی و اقتصادی قرار دارد. منطقه شاهد تنش‌هایی است؛ اما نشانه‌هایی از تلاش برای کاهش این تنش دیده می‌شود و عراق می‌کوشد که همه طرف‌های درگیر را پشت میز مذاکره بنشاند.
