الخلیج آنلاین تحلیل کرد
چشم‌انداز مذاکرات ایران و عربستان
به گزارش «انتخاب»، اشرف کمال در یادداشتی در الخلیج آنلاین نوشت: از مارس امسال، مذاکرات مستقیمی بین مسوولان سعودی و ایرانی برگزار شد که مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در آن، جنگ یمن و پرونده هسته‌ای ایران بود. چند هفته پس از پنهان‌کاری، هر دو کشور اعلام کردند به‌وسیله این مذاکرات سعی می‌کنند شدت تنش‌های منطقه را کاهش داده و زمینه مشترکی برای تحقق منافع دو طرف فراهم کنند.
در ادامه این مطلب آمده است: از زمان اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، صحبت‌ها درباره این مذاکرات تا حد زیادی کاهش پیدا کرد، در حالی که وزیر خارجه عراق فواد حسین تاکید می‌کند که دیدار‌ها ادامه دارد و هر دو طرف مایل به دستیابی به نتیجه هستند. این اظهارات حسین یک روز پس از صحبت‌های نماینده دائم عربستان در سازمان ملل بود مبنی بر اینکه امیدوار است ادعای ایران واقعی باشد و ریاض منتظر عمل است نه حرف.
المعلمی در گفت‌وگو با العربیه تاکید کرد که سعودی هرگز به اظهارات شفاهی ایران اکتفا نمی‌کند و منتظر اتخاذ اقداماتی از سوی آن برای کاهش تنش‌ها در منطقه است. رئیس جمهور جدید ایران به محض پیروزی در انتخابات تاکید کرد به سمت همسایگان دست دراز می‌کند و قدرت کشورش می‌تواند باعث تقویت امنیت منطقه شود.
شرایط کلی منطقه و تلاش‌های ایالات متحده و اسرائیل برای فشار آوردن به ایران و متهم کردن این کشور به تهدید امنیت دریانوردی در آب‌های خلیج فارس، می‌تواند رئیس جمهور ایران را به سمت آرام کردن اوضاع سوق دهد. ولیعهد سعودی اواخر آوریل گذشته تاکید کرد این کشور مایل به برقراری روابط قدرتمند و پر‌ثمری با ایران است و ریاض نمی‌خواهد تهران ضعیف باشد. صحبت‌های ولیعهد سعودی همزمان شد با تلاش‌های عراق و عمان برای نزدیک کردن دیدگاه‌های دو طرف، همان‌طور که شاهد تلاش‌های قطر و کویت برای گشودن باب گفت‌وگوی تازه‌ای در برابر دولت‌های خلیج فارس و ایران بودیم.
اما این اظهارنظر‌های سعودی‌ها که با استقبال ایران مواجه شد، این حقیقت را نفی نمی‌کند که نبود امنیت و آرامش، همواره موضوع اصلی روابط بین دو دشمن منطقه‌ای بوده است، به‌ویژه آنکه این دو درباره حل بحران یمن کاملا با یکدیگر اختلاف نظر دارند.
بسیاری از تحلیلگران در تفسیر صحبت‌های رئیسی درباره ادامه حمایت از مظلومان، آن را به معنای ادامه نفوذ تهران در دولت‌های همسایه می‌دانند که چکیده اختلافات با منطقه خلیج‌فارس و عربستان است. اما در طول سال‌های اخیر شرایطی در منطقه ایجاد شده که دو طرف را به سمت دستیابی به راه‌حلی که ضامن منافع آنها باشد، سوق داده است.
در عربستان، ولیعهد به دنبال توقف فروپاشی نظامی، سیاسی و اقتصادی کشورش است، در حالی که تهران می‌خواهد نگرانی‌های خود را درباره دولت‌های همسایه از بین ببرد تا با آسودگی خاطر سراغ مذاکره با غرب برود و مشکلات اقتصادی‌اش را حل کند.
این شرایط می‌تواند به عراق نقش یک میانجی را بدهد که به دنبال نزدیک کردن ایران و عربستان به یکدیگر است، همان‌طور که مصطفی الکاظمی تلاش می‌کند کشورش به‌خوبی عهده‌دار این نقش شود. بغداد روز شنبه ۲۸ اوت میزبان نشست دولت‌های همسایه خود بود و از این طریق سعی می‌کند روابط خود با محیط عربی را بهبود بخشیده و روی مسائلی متمرکز شود که به حل آنها امیدوار است.
در همین رابطه، الناصر درید، تحلیلگر سیاسی عراقی معتقد است مذاکرات سعودی و ایران قابلیت استمرار دارد و این مساله به گرایش رئیس جمهوری ایران مربوط نیست. وی در گفت‌وگو با الخلیج آنلاین تصریح کرد ایران بار‌ها از تمایل خود برای حل اختلافات با عربستان صحبت کرده و به دنبال تمرکز دشمنی روی اسرائیل و آمریکاست.
این تحلیلگر عراقی خاطرنشان می‌کند سیاست ایران مبتنی بر فشار بر سعودی‌ها به‌وسیله حوثی‌ها و دور کردن آن از اختلاف ایران، آمریکا و اسرائیل بوده است. درید افزود: ایران حاضر است در مقابل واگذاری یمن به عربستان، سعودی‌ها از یک دولت دشمن، به دولت دوست ایران تبدیل شوند. به نظر می‌رسد این امر محقق شود، چرا که عربستان دیگر آمریکا را هم‌پیمانی نمی‌داند که برای مقابله با دشمنان به سعودی‌ها کمک کند.
افزون بر این، عربستان در حال حاضر مشکلات اقتصادی زیادی دارد و آماده است تا بحران یمن را حل کند، تا در مقابل برای ایران در عراق، لبنان یا سوریه مشکل‌تراشی نکند. اما درید اطمینان دارد که عراق نمی‌تواند به ایران یا عربستان فشار وارد کند، چرا که از وزنه بین‌المللی یا منطقه‌ای برخوردار نیست و اهرم فشاری برای به کار‌گیری علیه بازیگران منطقه‌ای ندارد. تنها نقشی که عراق می‌تواند داشته باشد، ایفای نقشی است که دیگران از آن می‌خواهند. بنابراین، بغداد احتمالا نقش کانال غیر مستقیم سعودی با ایران را عهده‌دار می‌شود و چه بسا نقش سپر ایران در برخی پرونده‌ها را داشته باشد، اما عملا هیچ قدرتی برای تاثیرگذاری در هیچ پرونده منطقه‌ای ندارد.
