ایران به گزارش آژانس واکنش نشان داد
مطالبه برجامی مسکو از واشنگتن
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز شنبه سوم مهراز آمریکا خواست تا برای از سرگیری مذاکرات متوقف شده احیای توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام، «رویکرد فعال‌تری» اتخاذ کند. در هفته‌های گذشته، آمریکا و سایر کشورهای اروپایی عضو برجام از ایران خواسته‌اند تا فرصت را از دست نداده و فورا به گفت‌وگوهای وین بازگردد.اتحادیه اروپا نیز روز گذشته خواستار ازسرگیری مذاکرات وین در اسرع وقت شد.اما در مقابل روسیه خواهان این است که آمریکا تعهدات خود را ابتدا از سربگیرد زیرا این واشنگتن بود که ابتدا از توافق خارج شد.
در این خصوص حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در پایان سفرش به نیویورک، برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به خبرنگاران گفت: « ایران بر مبنای رفتار عملی آمریکایی‌ها قضاوت خواهد کرد و پیام‌های متعارض آمریکایی‌ها که از کانال‌های رسانه‌ای و دیپلماتیک به ما منتقل می‌شود، ملاک تصمیم‌گیری نهایی ما نخواهد بود.» همچنین وی گفت: «ایران به حسن نیت، با حسن نیت جواب می‌دهد.»
همزمان با تلاش‌ها و اصرارها برای بازگشت تهران و واشنگتن به میز مذاکرات، بار دیگر آژانس با انتشار گزارشی، زمینه‌ساز برخی مشکلات شده است. کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، گزارش یکشنبه شب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره دوربین‌های مجتمع تسای کرج را«دقیق » ندانسته و آن را«فراتر از تفاهمات حاصله در بیانیه مشترک »خوانده است. غریب‌آبادی در حساب توییتر خود به گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واکنش نشان داده و نوشت: « تصمیم‌های ایران درباره تجهیزات نظارتی آژانس صرفا بر مبنای ملاحظات سیاسی بوده و نه حقوقی و از این‌رو، آژانس نمی‌تواند و نباید حقی برای خودش در این زمینه قائل شود.» روز یکشنبه خبرگزاری رویترز بخش‌هایی از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منتشر کرد که در آن ادعا شده، ایران مانع تعویض کارت حافظه دوربین‌های تاسیسات شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران، تسا، در کرج شده است. روز گذشته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به گزارش ادعایی آژانس گفت: «در پاسخ به انتشار گزارش غلط آقای گروسی مدیرکل آژانس، نامه‌ای برای آژانس ارسال و نسبت به این اقدام غیر سازنده اعتراض شده است.»
نگاه متفاوت ایران و آژانس به توافق ۲۱ شهریور
در سفر ۲۱ شهریور ماه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران، دو طرف توافق کردند که بازرسان آژانس برای سرویس تجهیزات و تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی در تاسیسات هسته‌ای، به ایران سفر کنند.گروسی در فرودگاه وین گفت: « اجرای توافق اخیر خیلی زود و در چند روز آینده آغاز می‌شود و به این ترتیب آژانس قادر خواهد بود اطلاعات لازم را نگه دارد.» با این حال دسترسی به آنچه دوربین‌های جدید ضبط می‌کنند به گفته مدیرکل آژانس، «نیاز به توافقی در سطح برجام دارد. »
اما با وجود توافقات صورت‌گرفته روز یکشنبه خبرگزاری رویترز بخش‌هایی از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منتشر کرد که در آن ادعا شده، ایران مانع تعویض کارت حافظه دوربین‌های تاسیسات شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران، تسا، در کرج شده است.
مساله‌ای که ایران پاسخ برای آن دارد و کاظم غریب‌آبادی، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این رابطه گفت: « در طول گفت‌وگوها در تهران و اخیرا در وین نیز به‌طور واضح خاطرنشان گردید از آنجا که تحقیقات امنیتی و قضایی درباره مجتمع تسای کرج همچنان ادامه دارد، تجهیزات نظارتی این مجتمع در زمره تجهیزات تحت سرویس فنی قرار نمی‌گیرند.» به گفته وی «به همین خاطر بود که از عبارت «تجهیزات مشخص شده» در بیانیه مشترک استفاده »شده است.غریب‌آبادی در انتها نتیجه گرفته است که «از این‌رو، گزارش ۲۶ سپتامبر مدیرکل آژانس دقیق نبوده و قطعا فراتر از تفاهمات حاصله برابر بیانیه مشترک است».او همچنین از اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اقدامات خرابکارانه در تاسیسات هسته‌ای ایران را محکوم نکرده، اظهار تاسف کرد و نوشت حداقل به«خاطر تجهیزات و اموال خود و ایمنی و امنیت بازرسانش» آژانس باید این اقدامات را محکوم کند.
در شرایطی که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارش جدید خود به شورای حکام مدعی شده است که جلوگیری از تعویض کارت حافظه دوربین‌های تاسیسات کرج در تضاد با توافق ۲۲ شهریور است، قرار بر آن شد که در نشست شورای حکام موضوع عدم همکاری ایران برای تعویض کارت حافظه دوربین‌های تاسیسات کرج بررسی شود.
تهدیدهای آمریکا
همزمان روز گذشته نماینده آمریکا در شورای حکام در بیانیه‌ای در واکنش به ادعای اخیر آژانس مبنی بر عدم ایجاد دسترسی از سوی ایران به سایت تسای کرج، خواستار ایجاد دسترسی به «مکان‌های لازم» شد.به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، آمریکا در بیانیه‌ای در یک جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «ما از ایران می‌خواهیم بدون تاخیر بیشتر، دسترسی لازم را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدهد.» در این بیانیه آمده است: «اگر ایران این کار را نکند، در روزهای آتی با دیگر اعضای شورا به دقت درباره پاسخی مناسب به آن رایزنی خواهیم کرد.» همچنین نماینده اتحادیه اروپا در سازمان‌های بین‌المللی در وین در بیانیه‌ای در جلسه شورای حکام، با ابراز نگرانی از موضوعات مطرح شده در گزارش ادعایی اخیر دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل درباره فعالیت‌های نظارتی در ایران، خواستار ایجاد دسترسی به سایت تسای کرج برای بازرسان آژانس بین‌المللی هسته‌ای شد.
نامه ایران به آژانس
از سوی دیگر روز گذشته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به گزارش ادعایی آژانس گفت: «در پاسخ به انتشار گزارش غلط آقای گروسی مدیرکل آژانس، نامه‌ای برای آژانس ارسال و نسبت به این اقدام غیر سازنده اعتراض شده است.» به گزارش «ایسنا»، بهروز کمالوندی توضیح داد: «آقای گروسی و همکاران ایشان به خوبی می‌دانند که تفاهم صورت گرفته در قالب بیانیه مشترک، مشمول تجهیزات نظارتی (دوربین ها) مجتمع کرج به این دلیل که در نتیجه خرابکاری تیرماه این مجتمع همچنان تحت تحقیقات امنیتی قرار دارد، نمی‌گردید.» وی گفت: «درخواست تعمیم تعویض کارت‌های حافظه به دوربین‌های این مجتمع در سفر مدیرکل به تهران و نیز در دیدار حاشیه کنفرانس عمومی وین مطرح شده بود که هر دو بار ضمن ارائه توضیحات توسط مهندس اسلامی، پاسخ منفی و مخالفت ایران را به‌دنبال داشت.» کمالوندی توضیح داد « درج واژه «مشخص شده »در مقابل کلمه تجهیزات به همین منظور و با هدف مستثنی شدن این مجتمع از سرویس و تعویض کارت‌های حافظه صورت گرفته است.»
سخنگوی سازمان یاد آوری کرد که در دیدار وین هنگامی که بار دیگر مدیرکل درخواست سرویس دوربین‌های مجتمع کرج را مطرح کرد، مهندس اسلامی با صراحت کامل و ذکر دلایل مطرح شده در جلسه قبل، تعمیم تعویض کارت‌های حافظه به مجتمع یاد شده را ناممکن و خارج از چارچوب بیانیه مشترک اعلام کرد.سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران متذکر شد که ضرورت دارد مسوولان این سازمان بین‌المللی با پرهیز از موضع‌گیری‌های هدفمند سیاسی، گزارش‌های غلط و مغرضانه، روند سازنده ایجاد شده به‌دنبال مراودات اخیر ایران و آژانس را تخریب نکنند.
نگرانی مسکو از تاخیر در مذاکرات
با وجود اینکه هنوز خبر جدی‌ای از آغاز گفت‌وگوهای احیای برجام از زمان آغاز به‌کار دولت ابراهیم رئیسی منتشر نشده و بیشتر در حد گمانه‌زنی است اما مقامات روس تلاش دارند دو طرف ایران و آمریکا را متقاعد کنند که هرچه زودتر گفت‌وگوها را از سر بگیرند.همچنان‌که روز شنبه نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی تصریح کرد تاخیر بیشتر در آغاز مذاکرات هسته‌ای می‌تواند فضای مذاکرات وین را نامساعد کند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی در این زمینه نوشت: «نیازی نیست که بگویم همتایان ایرانی ما در صورت نیاز، می‌توانند زمان بیشتری داشته باشند اما حسم به من می‌گوید که تاخیر بیشتر می‌تواند فضای مذاکرات وین درباره برجام را برای ادامه موفقیت آمیز و تکمیل این روند، نامساعد کند.خوشحال می‌شوم اشتباه کرده باشم».
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز روز شنبه سوم مهر از آمریکا خواست تا برای از سرگیری مذاکرات متوقف شده احیای توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام، رویکرد فعال‌تری اتخاذ کند.
به گزارش رویترز، سرگئی لاوروف درگفت‌وگو با خبرنگاران در مقر سازمان ملل در نیویورک گفت: «به وضوح پیداست که آنها در ارتباط با حل همه مسائل مربوط به توافق (برجام)، باید فعال‌تر باشند.» وزیر امور خارجه روسیه ابراز امیدواری کرد که مذاکرات احیای برجام در وین، پایتخت اتریش، بین ایران، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان «در اسرع وقت» از سر گرفته شود.
شش دور از مذاکرات احیای برجام با میانجیگری اتحادیه اروپا و حضور غیر مستقیم آمریکا در وین برگزار شده است.هدف این مذاکرات بازگشت متقابل آمریکا و ایران به تعهدات در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است.
سرگئی لاوروف در ادامه گفته است که به دلیل خروج آمریکا از برجام، ایران نیز دیگر به عناصر این توافق پایبند نیست. وزیر امور خارجه روسیه همچنین تاکید کرد که تحریم‌های مجددی که علیه ایران اعمال شده، بر کشورهایی که با تهران «تجارت قانونی» دارند، نیز تاثیر گذاشته است.سرگئی لاوروف گفت، این تحریم‌ها باید به عنوان بخشی از احیای توافق هسته‌ای لغو شوند.وی اضافه کرد، ایران نبایداز اقدامات یک‌جانبه آمریکا رنج ببرد.
پاسخ تهران به اصرار بروکسل
وزیر امور خارجه ایران در واکنش به اصرار کشورهای اروپایی برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام اخیرا گفت که تهران در نخستین فرصت به این مذاکرات باز خواهد گشت، اما «فعلا» قصد مذاکره با اعضای دیگر برجام را ندارد.
حسین امیرعبداللهیان اضافه کرد، ایران «فعلا با اعضای ۱+۴ مذاکره نخواهد داشت» و پس از «بررسی‌ها» و «مطالعه پرونده برجام » در میز مذاکره مطالب و دیدگاه‌ها خود را مطرح خواهد کرد. حسین امیرعبداللهیان، رئیس دستگاه دیپلماسی که برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود، روز جمعه در گفت‌وگویی با شبکه «ان‌بی‌سی» تاکید کرد به‌زودی به مذاکرات هسته‌ای بازمی‌گردیم و این آمریکاست که سیگنال منفی می‌فرستد.وی گفت آمریکا برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام تاکنون هیچ اقدام عملی انجام نداده است.این صحبت‌های امیرعبداللهیان واکنشی به صحبت‌های روز پنج‌شنبه هفته گذشته آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا است که گفته بود: «ما به‌طور کامل آمادگی آن را داریم که به وین بازگشته و مذاکرات را ادامه دهیم.پرسش این است که آیا ایران آماده انجام چنین کاری هست و اگر هست در چه زمانی.»
این در حالی است که اتحادیه اروپا به عنوان میانجیگر مذاکرات احیای برجام بر لزوم از سرگیری هرچه سریع‌تر مذاکرات در وین تاکید می‌کند.جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته در دیدار با حسین امیر عبداللهیان «بر نگرانی خود از مسیر کلی برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد». حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در واکنش به درخواست بازگشت فوری ایران به مذاکرات گفت: «آنها دوست دارند بگویند به زودی یعنی چه، چند ساعت و چند هفته.تفاوت به‌زودی ایرانی با به زودی غربی خیلی زیاد است.» او افزود ایران به محض کامل شدن بررسی‌ها، به مذاکرات باز خواهد گشت. براساس گزارش رسانه‌های خارجی، در سه ماهی که از وقفه در مذاکرات وین سپری شده است، ایران به پیشرفت‌های چشمگیری در مسیر اندوختن مواد لازم هسته‌ای دست یافته که به گفته کارشناسان و بر اساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، فاصله تهران را تا یک بمب هسته‌ای احتمالی، در صورتی که اراده کند، بسیار کوتاه کرده است.این در حالی است که مقامات ایران بارها تاکید کرده‌اند که قصد ساخت و استفاده از سلاح اتمی را ندارند و مقام معظم رهبری نیز این موضوع را حرام اعلام کرده‌اند.
به حسن نیت، با حسن نیت جواب می‌دهیم
همچنین حسین امیر عبداللهیان پس از بازگشت از نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در حساب کاربری توییتر، در ارزیابی از این سفر نوشت: «یک مجمع عمومی بسیار سازنده.» به گزارش «ایسنا» وزیر امور خارجه کشورمان گفت: «ایران به حسن نیت، با حسن نیت جواب می‌دهد.» وی ادامه داد: «در جریان بیش از ۵۰ ملاقات با رهبران سیاسی، دیپلمات‌ها، کارشناسان و روزنامه‌نگاران، سیاست خارجی متوازن، پویا و هوشمندمان را تشریح کردم.ایران به دیپلماسی ارزش می‌نهد، همواره به احترام پاسخ متقابل می‌دهد، و به حسن نیت با حسن نیت جواب می‌دهد.»
تلاش‌های ضدبرجامی تل‌آویو
از سوی دیگر مقامات رژیم صهیونیستی مثل سابق در حال سنگ‌اندازی در مسیر احیای برجام هستند.همچنان‌که برخی از مقامات اسرائیل، از جمله ایهود باراک، نخست‌وزیر و وزیر دفاع پیشین، این هفته گفتند که «ایران را باید دیگر یک کشور در آستانه کامل مقطع هسته‌ای نظامی» تلقی کرد نه کشوری که تنها در این مسیر احتمالی گام بر‌می‌دارد.
همچنین گلیعاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل و آمریکا، از بررسی «طرح جایگزین» برای توقف برنامه هسته‌ای ایران از سوی آمریکا و قدرت‌های بزرگ جهان خبر داد.او در این زمینه به رادیو ارتش اسرائیل گفت که آمریکا و سایر قدرت‌های جهان به‌طور فزاینده‌ای در حال بررسی «طرح جایگزین» برای توقف برنامه هسته‌ای ایران در صورت شکست مذاکرات احیای برجام هستند.اردان اشاره‌ای به جزئیات این طرح نکرد.سفیر اسرائیل در سازمان ملل در ادامه افزود در صورتی که ایران به توافق هسته‌ای بازنگردد، «تصویر کلی» برای جهان تغییر خواهد کرد.
