دلیل وقفه در مذاکرات

مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین پس از پایان دور هفتم رایزنی‌ها تاکید کرد: ایران در این مرحله خواستار توقف مذاکرات نبوده بلکه ما از ابتدا توافق کردیم که لازم است پس از رسیدن به پیش‌‌‌نویس توافق، استراحت داشته باشیم. علی باقری کنی همچنین گفت اگر طرف مقابل دیدگاه‌‌‌ها و مواضع ایران را بپذیرد، گفت‌‌‌وگوهای دور جدید می‌تواند آخرین دور مذاکرات باشد. دور هفتم مذاکرات ایران و ١+٤ با هدف احیای برجام روز جمعه پس از چند روز رایزنی بی‌وقفه و دشوار با رسیدن طرف‌ها به پیش‌نویس توافق به پایان رسید.

قرار است گفت‌وگوها قبل از پایان سال میلادی مجددا در هتل کوبورگ وین از سر گرفته شود. در همین ارتباط، مذاکره‌کننده ارشد ایران در گفت‌وگوهای هسته‌ای اعلام کرد: ایران در این مرحله خواستار توقف مذاکرات نبوده بلکه ما از ابتدا توافق کردیم که لازم است پس از رسیدن به پیش‌‌‌نویس توافق، استراحت داشته باشیم. به گزارش «ایسنا»، علی باقری روز شنبه ۲۷ آذر گفت: سه کشور اروپایی روز جمعه در بیانیه مشترکی اعلام کردند که وقفه در مذاکرات وین خواست ایران بوده است. معاون وزیر خارجه افزود: ایران از ابتدا بر ضرورت استمرار مذاکرات برای دستیابی به پیش‌نویس مورد توافق تاکید داشت. بر اساس گزارش خبرنگار وال‌استریت ژورنال، در بیانیه‌‌‌ای که عصر روز جمعه به نقل از سه کشور اروپایی منتشر شد آمده که ما از تصمیم باقری کنی، مذاکره‌‌‌کننده اصلی ایران برای بازگشت به تهران جهت رایزنی استقبال می‌‌‌کنیم، هرچند این مساله وقفه‌‌‌ای مایوس‌‌‌کننده در مذاکرات می‌‌‌اندازد. ما به همراه شرکای چینی، روسی و آمریکایی‌‌‌مان آماده ادامه دادن مذاکرات بودیم. علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد ایران در بخش دیگری از توضیحاتش اعلام کرد: اگر طرف مقابل دیدگاه‌‌‌ها و مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد، گفت‌‌‌وگوهای دور جدید می‌تواند آخرین دور مذاکرات باشد و در کوتاه‌‌‌ترین زمان به توافق برسیم. بر اساس گزارش خبرگزاری صدا و سیما، او تاکید کرد: ️ سرعت دستیابی به توافق بستگی به طرف مقابل دارد.

  به مبنای مشترکی رسیدیم

همزمان با این تحولات، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین با این توضیح که دور هفتم این گفت‌‌‌وگوها منطق و هدف خاص خود را در سه مرحله دنبال کرد، گفت که اکنون یک مبنای مشترک برای ادامه کار ایجاد شده است. به گزارش خبرگزاری فارس، «انریکه مورا» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌‌‌کننده کمیسیون مشترک برجام در رشته توییتی در خصوص دور هفتم مذاکرات وین توضیحاتی ارائه داد. او در این خصوص نوشت: دور هفتم منطق و هدف خاص خود را در سه مرحله داشت: وارد کردن هیات جدید جمهوری اسلامی در مذاکرات جاری و نسبتا کامل از نظر رویه؛ گفت‌‌‌وگو درباره ایده‌‌‌های جدید دولت جدید (در ایران)؛ دیدن اینکه آیا هیات‌‌‌های دیگر مایلند هر یک از این ایده‌‌‌ها را در متن اصلی و برای نتیجه نهایی گفت‌‌‌وگوهای وین بگنجانند یا خیر. مورا افزود: دور ۵/ ۷ (اشاره به وقفه‌‌‌ای که در دور هفتم ایجاد شد) درباره وظیفه سوم بود که سخت‌‌‌ترین هم بود. در غیر‌این صورت دور هفتم ناقص می‌‌‌ماند. نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین در ادامه گفت: اکنون یک مبنای مشترک داریم که در فصل رفع تحریم‌ها منطق داخلی کمی تفاوت دارد بنابراین خیلی هم مساله مهمی نیست. امیدوارم روشن شده باشد که چرا دور بعدی، دور هشتم است.«باراک راوید» خبرنگار صهیونیست ذیل توییت مورا اظهار کرد که «بنابراین شما اساسا پذیرفتید که درخواست‌‌‌های ایران ساختار گفت‌‌‌وگوها را تغییر دهد.»مورا شامگاه جمعه ابراز امیدواری کرد که ادامه مذاکرات با ایران طی چند روز باقی مانده از سال ۲۰۲۱ (۱۳ روز آینده) از سرگرفته شود. وی در ادامه سخنانش گفت: برای دور هشتم، ما کار بسیار زیادی و وظیفه بسیار پیچیده‌‌‌ای در پیش داریم. تصمیمات سیاسی سختی باید اتخاذ شود.

  راه برای ویرایش سندها باز شده است

از سوی دیگر، دیپلمات ارشد روسیه در وین با بیان اینکه دور بعدی مذاکرات برجامی به زودی از سرگرفته می‌شود، گفت: نتیجه کلیدی دور هفتم مذاکرات این بود که راه برای ویرایش سندهای موجود در میز مذاکره باز شده است. به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در گفت‌‌‌وگو با خبرگزاری تاس درباره نتایج دور هفتم مذاکرات وین اظهار کرد: شرکت‌کنندگان در این گفت‌‌‌وگوها راه را برای ویرایش اسناد موجود باز کرده‌اند. اکنون مسیر برای ویرایش سندهایی که روی میز مذاکره وجود دارد، مشخص است. اولیانوف تاکید کرد که این، اصلی‌ترین نتیجه این دور از مذاکرات است. وی ادامه داد: شرکت‌کنندگان در مذاکرات تا حدی به یکدیگر عادت کرده‌اند. من فکر می‌کنم که ما و طرف‌های غربی شروع به درک بهتری از این کرده‌ایم که گام‌های درست بعدی کدام است. این دیپلمات روس تصریح کرد: هیات روسی دشواری‌های مذاکرات را درک کرده و نتیجه مذاکرات تا به امروز انتظارات طرف روسی را برآورده کرده است. نکته اصلی این است که هیچ کس به دنبال تخریب شش دور قبلی رایزنی‌ها نبود. نماینده روسیه در مذاکرات وین همچنین گفت: سایر شرکت‌کنندگان در این مذاکرات رویکرد محترمانه‌ای نسبت به عناصر جدید در موضع ایران از خود نشان دادند. این، بسیار مهم بود و ما به آن دست یافتیم. سایر طرف‌های مذاکره‌کننده در وین، ازجمله اروپایی‌ها پس از یک کشمکش طولانی، بسیاری از اصلاحات در ارتباط با موضوعات هسته‌ای را که طرف ایرانی پیشنهاد داده بود، پذیرفته‌اند. میخائیل اولیانوف درباره زمان برگزاری دور بعدی مذاکرات نیز بیان کرد: دور هشتم گفت‌وگوهای وین اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه ٢٠٢٢ برگزار خواهد شد. هیات روسی آماده است تا بی‌وقفه به کار خود ادامه دهد. وی ادامه داد: اما هنوز تاریخ دقیقی برای از سرگیری مذاکرات تعیین نشده است. مساله تاریخ آن هنوز باز است. تا آنجا که من مطلع شده ام دو گزینه وجود دارد؛ رایزنی‌ها روز ٢٧ دسامبر از سرگرفته شود یا دست کم در سطح کارشناسان در قالب دور هشتم مذاکرات برگزار شود یا اینکه سوم ژانویه، زمانی که همه برای آن آمادگی دارند از سرگرفته شود. اولیانوف در ادامه، تلاش‌های روسیه و آمریکا در این دور از گفت‌وگوها را امیدوارکننده توصیف کرد، چراکه از نظر او این تلاش‌ها سبب شد تا در دور هفتم مذاکرات به پیشرفت‌های جدی برسند. او تاکید کرد: همکاری ما کاملا عملی است. روسیه و ایالات متحده علاقه‌مند به احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و لغو تحریم‌های اعمال شده در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ هستند. این مبنایی است که می‌توانیم بر اساس آن همکاری کنیم. امیدوارم که این همکاری‌ها ادامه یابد.

  ارزیابی آمریکا از روند مذاکرات وین

تحولات و ارزیابی‌های مثبت طرف‌های برجامی در شرایطی است که مشاور امنیت ملی آمریکا بازگشت به پایبندی متقابل به برجام در سال‌جاری میلادی را دشوار توصیف کرد و گفت که پیشرفت برنامه هسته‌‌‌ای ایران همچنان ادامه دارد. به گزارش «ایسنا» به نقل از بلومبرگ، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا پس از پایان دور هفتم مذاکرات وین مدعی شد که این رایزنی‌ها به خوبی پیش نمی‌رود. وی گفت: دولت بایدن پس از برگزاری دور هفتم مذاکرات وین، باوجود اینکه قدرت‌های جهانی، از جمله چین و روسیه متحد شده‌اند، هنوز راه بازگشت به توافق هسته‌ای احیا شده با ایران را نمی‌‌‌بیند. سالیوان ادامه داد: مذاکرات به گونه‌ای خوب پیش نمی‌رود و هنوز راه بازگشتی (به توافق) نداریم. این مقام آمریکایی همچنین بیان کرد: آنچه خوب پیش می‌رود، اتحاد ما با شرکای اروپایی مان و همسویی بیشتر با چین و روسیه است. من فکر می‌کنم که ایران نیز به طور فزاینده‌ای درک کرده است که باید به شکل سازنده و جدی به میز مذاکره بیاید و اینکه صبر ما نامحدود نیست. همزمان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم شامگاه جمعه گفت که اولویت واشنگتن همچنان از سرگیری مذاکرات برای بازگشت به توافق هسته‌‌‌ای است. به گزارش خبرگزاری فارس، «ندپرایس» شامگاه جمعه گفت که اولویت این کشور همچنان از سرگیری مذاکرات سازنده برای بازگشت به توافق هسته‌‌‌ای است.