سه مقام آمریکایی مدعی شدند: تنها ۲۰ روز برای رسیدن به توافق فرصت داریم
ادامه ماراتن مذاکرات هستهای
این در حالی است که روز گذشته رئیس هیات اتحادیه اروپا در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی عنوان کرد که رایزنی‌‌‌های شدید همچنان در وین در جریان است. به گزارش «ایسنا»، استفان کلمنت، رئیس هیات اتحادیه اروپا در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز جمعه در توییتی نوشت: «روز جمعه من ریاست کارگروه هستهای را برعهده داشتم. رایزنی‌‌‌های شدید ادامه دارد؛ چراکه زمان حیاتی است. هدف ما همچنان اطمینان حاصل کردن از اجرای کامل تمامی جوانب برجام است.»
همزمان در حالی که روز پنج‌شنبه سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با لیز تراس، همتای انگلیسی‌‌‌اش ضمن اشاره به اینکه «در موضوع ایران، ما هم‌‌‌نظریم که فرصت‌‌‌هایی برای اجرای کامل برجام در آینده نزدیک وجود دارد» گفته بود که هنوز «راه درازی تا احیای توافق هستهای» باقی مانده است، روز گذشته میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی از «دیدار سه کارگروه احیای برجام» به‌منظور رسیدگی به مشکلات باقی‌‌‌مانده در مذاکرات وین با یکدیگر خبر داد.
همچنین آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان روز چهارشنبه در کنفرانس خبری مشترک با یائیر لاپید، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در تل‌‌‌آویو عنوان کرد که مذاکرات هستهای به «فاز نهایی» رسیده است و برخلاف دودلی‌‌‌های رژیم صهیونیستی، احیای توافق هستهای به «امنیت بیشتر منطقه» کمک خواهد کرد.
به گزارش «ایسنا»، به نقل از ای‌بی‌سی‌نیوز، لاپید در این کنفرانس خبری عنوان کرد که با بربوک درخصوص مذاکرات هستهای گفت‌‌‌وگو و موضع رژیم صهیونیستی را به وی اعلام کرده است. وزیر خارجه رژیم صهیونیستی ادعا کرد که از نظر این رژیم «ایران هستهای نه‌تنها اسرائیل، بلکه کل جهان را به خطر می‌‌‌اندازد.» بربوک در پاسخ اظهار کرد که از نظر وی «احیای کامل برجام به امنیت منطقه و اسرائیل کمک خواهد کرد؛ در غیر‌این صورت مذاکراتی انجام نمی‌‌‌گرفت.» وی با اشاره به اینکه مذاکرات با ایران - که آلمان بخشی از آن است- به مرحله «بسیار حساسی» رسیده است، گفت این مهم است که ایران با آمادگی به میز مذاکره بازگردد. بربوک گفت: «ما می‌‌‌خواهیم هر آنچه را که در توان داریم انجام دهیم تا اطمینان حاصل کنیم که با این توافق امنیت اسرائیل تضمین شده است.»
همچنین نفتالی بنت، نخست‌‌‌وزیر رژیم صهیونیستی روز پنج‌شنبه در دیدار با آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان مدعی شد که بازگشت به توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران «اشتباهی خواهد بود که تمامی منطقه را به خطر خواهد انداخت.»
به گزارش «ایسنا»، به نقل از «تایمز آو اسرائیل»، بنت همچنین به بربوک گفت که به دلیل طولانی شدن مذاکرات و استمرار ایران در غنی‌‌‌سازی اورانیوم، باید ضرب‌‌‌الاجلی برای مذاکرات وین با تهران تعیین شود.
روایت روسی از گفتوگوها
از سوی دیگر میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز جمعه در توییتی نوشت: «کار متمرکز بر سر برجام در وین در حال انجام است. هر سه کارگروه (رفع تحریم‌‌‌ها، مسائل هستهای و اجرا/ ترتیب) قرار بود روز جمعه دیدار کرده و به مشکلات برجسته باقی‌‌‌مانده رسیدگی کنند.» به گزارش «ایسنا»، اولیانوف همچنین روز پنج‌شنبه در توییت دیگری نوشته بود: «مشارکت‌‌‌کنندگان در برجام (به جز ایران) و ایالات‌متحده عصر روز پنج‌شنبه دیدار کردند تا درخصوص مرحله نهایی کنونی مذاکرات وین بر سر برجام به تبادل‌‌‌نظر بپردازند.»
در عین حال، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین، در توییتی «تعاملات نزدیک» میان تهران و مسکو را برای حصول پیشرفت در مذاکرات وین به‌منظور احیای برجام «حائز اهمیت» خواند. به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز پنج‌شنبه در توییتی نوشت: «با آقای علی باقری‌کنی، مذاکرهکننده اصلی ایران دیدار کردم. هماهنگی‌‌‌ها و تعاملات نزدیک میان کشورها برای حصول پیشرفت در مذاکرات وین بسیار حائز اهمیت است.»
گفت‌وگوهای فشرده
دور هشتم گفتوگوها از ۶ دی‌ماه در وین آغاز شده و یکی از طولانی‌‌‌ترین دورهای مذاکرات است. شرکت‌کنندگان این روزها سرگرم تکمیل پیش‌‌‌نویس متن توافق و تصمیم‌گیری در مورد برخی موضوعات اختلافی هستند.
ادامه دور هشتم مذاکرات وین نیز روز سهشنبه با برگزاری جلسه دوجانبه میان علی باقری‌کنی، مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی و انریکه مورا، هماهنگ‌‌‌کننده گفتوگوها از سر گرفته شد. هیات مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران به ریاست علی باقری روز سهشنبه به‌منظور ادامه دور هشتم گفتوگوها وارد وین شد.
همچنین سی‌‌‌وچهارمین روز از هشتمین دور مذاکرات رفع تحریم‌‌‌ها در وین با برگزاری جلسه کارگروه اقدامات هستهای با حضور کارشناسان جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۴ صبح روز جمعه آغاز شد.
به گزارش «ایرنا»، کارشناسان کشورمان صبح روز جمعه برای شرکت در این نشست وارد هتل کوبورگ وین، محل برگزاری مذاکرات شدند. جلسات کارشناسی در قالب موضوعات مختلف، در کنار رایزنی‌‌‌های دیپلماتیک پیگیری می‌شود. روز پنج‌شنبه علی باقری، مذاکرهکننده ارشد ایران با نمایندگان اتحادیه اروپا، روسیه و سه کشور اروپایی به صورت جداگانه دیدار کرد. سپس نمایندگان گروه ۱+۴ و آمریکا در حالی که مذاکرات به مراحل حساس رسیده و دستیابی به توافق نهایی به تصمیمات سیاسی کاخ‌سفید گره خورده است، تشکیل جلسه دادند. مذاکرهکننده ارشد انگلیس نیز روز پنج‌شنبه نتیجه گفتوگوی نسبتا طولانی سه کشور اروپایی با مذاکرهکننده ارشد ایران را مفید و سازنده توصیف کرد. قریب به اتفاق هیات‌‌‌ها اذعان دارند که گفتوگوها به‌رغم پیچیدگی برخی مسائل، رو به جلو و در مسیر پیشرفت است.
سیگنال‌‌‌های آمریکایی
با شروع دور تازه گفتوگوها، مقام‌‌‌های مختلف آمریکایی اظهارنظرهای زیادی راجع به این مذاکرات و زمان به نتیجه رسیدن احتمالی آن دارند.
در این خصوص جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی درباره پیشرفت مذاکرات وین، گفت: «مذاکرات [غیرمستقیم] ما با ایران در زمینه بازگشت دوجانبه به اجرای برجام به نقطه تعیین‌‌‌کننده و مهمی رسیده است. این توافق که به نگرانی‌های اصلی تمامی طرفین می‌‌‌پردازد در دسترس است؛ اما اگر ظرف چند هفته آینده انجام نشود، پیشرفت‌‌‌های هستهای ادامه‌‌‌دار ایران، بازگشت به برجام را برای ما غیرممکن خواهد کرد.»
به گزارش «ایسنا» به نقل از وبگاه کاخ‌سفید، ساکی افزود: «ما به خاطر پیشرفت‌‌‌هایی که آنها [ایران] در نتیجه خروج رئیسجمهور قبلی و تیمش از توافق هستهای کرده‌‌‌اند، در نقطه مهمی قرار داریم.» همچنین سی‌ان‌ان در این خصوص به نقل از سه مقام آمریکایی می‌‌‌گوید، دولت بایدن بر این باور است که تا پایان فوریه (۲۰روز دیگر) فرصت دارد توافق هستهای ایران را نجات دهد؛ در غیر‌این صورت آمریکا باید مسیر خود را تغییر دهد و تلاش‌‌‌های تهاجمی را برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای آغاز کند. یک مقام دیگر آمریکایی گفت: «هیچ‌چیز در مورد ایران هرگز به شکل خط مستقیم پیش نمی‌رود، اما ما به لحظه تعیین‌کننده‌ای می‌‌‌رسیم.» مقامات آمریکایی می‌‌‌گویند: «ما پیشرفت کردیم و فهرست اختلافات را به چند اولویت کلیدی در همه طرف‌‌‌ها کاهش دادیم. به همین دلیل است که اکنون زمان تصمیم‌گیری‌‌‌های سیاسی است.»
از سوی دیگر، خبرگزاری تسنیم در گزارشی نوشته است شواهد زیادی حاکی از آن است که طرف آمریکایی هنوز به تصمیم‌گیری‌‌‌های سیاسی برای بازگشت به تعهدات برجام و رفع تحریم‌‌‌ها نرسیده است؛ در این راستا شاهد بودیم که روز سهشنبه رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان جمهوری‌خواه درباره برجام در جلسه استماعی در کنگره حاضر شد.
شرمن: همه گزینه‌‌‌ها روی میز است
همزمان معاون وزیر خارجه آمریکا نسبت به اظهارنظرهای مرتبط با موقعیت برتر ایران در مذاکرات وین واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا» به نقل از فرانس۲۴، وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنج‌شنبه در مصاحبه با ام‌‌‌اس‌‌‌ان‌‌‌بی‌‌‌سی اظهارنظرهای مرتبط با موقعیت برتر ایران در مذاکرات هستهای را رد کرد و گفت: «ما (فقط) هر چیزی را که ایران ارائه دهد، قبول نمی‌‌‌کنیم. در صورتی که ایران به برجام پایبند بماند، ما برجام را به طور کامل اجرا خواهیم کرد.» وی افزود: «همه گزینه‌‌‌های ما همیشه روی میز باقی می‌‌‌مانند؛ صرف نظر از اینکه چه چیزی در اینجا انتخاب می‌شود.»
تعدادی از سناتورهای جمهوری‌خواه اخیرا در نامه‌‌‌ای به بایدن، رئیسجمهور آمریکا گفته‌‌‌اند که هر توافقی باید «برای ارزیابی» به کنگره ارائه شود و «احتمال جلوگیری از اجرای کنگره» وجود دارد؛ اما دولت بایدن تاکنون به این نامه پاسخی نداده است.
قانون‌گذاران جمهوری‌خواه همچنین اعلام کرده‌‌‌اند که با لغو تحریم‌‌‌های اقتصادی اعمال‌‌‌شده علیه ایران مخالف هستند و گفته‌‌‌اند که این اقدام به تهران برای آنچه آن را فعالیت‌‌‌های بی‌‌‌ثبات‌‌‌کننده خوانده‌‌‌اند، کمک می‌کند.
مارک دوبوویتز، رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی‌‌‌ها که مخالف توافق هستهای ۲۰۱۵ بود، گفت که ایرانی‌‌‌ها «می‌‌‌دانند که رئیسجمهور بایدن برای رسیدن به توافق ناامید است.» او به خبرگزاری فرانسه گفت: «بنابراین آنها دولت را برای گرفتن امتیاز تحت فشار قرار داده‌اند.» دوبوویتز که از بازگشت به «فشار حداکثری» حمایت می‌کند، گفت که دولت می‌خواهد «برنامه هستهای ایران را دوباره در یک جعبه قرار دهد» تا آنها بتوانند روی اولویت‌های دیگر مانند چین تمرکز کنند. او گفت: «مشکل این است که جعبه، در ندارد.»
اما داریل کیمبال، مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات، طرفدار احیای این توافق است و استدلال می‌کند که «هیچ گزینه جایگزین مناسبی برای بازگرداندن سریع پایبندی به برجام وجود ندارد.» کیمبال گفت: «واقعیت این است که بدون بازگشت سریع به پایبندی متقابل به برجام، بیش از حد قابل قبول، ممکن و شاید حتی محتمل است که ایران برای تبدیل شدن به یک کشور دارای سلاح هستهای تلاش کند.»
بایدن امتیازات لازم را ارائه کند
همچنین یک سناتور آمریکایی در مقاله‌‌‌ای اذعان کرد که تحریم‌‌‌های آمریکا علیه ایران «بی‌‌‌اثر» بوده‌‌‌اند. به گزارش «ایسنا»، کریس مورفی، سناتور آمریکایی روز جمعه در مقاله‌‌‌ای که در تایمز منتشر کرد، آورد: «در تاریخ ۸سپتامبر ۲۰۱۵ رئیسجمهور باراک اوباما توانست موافقت سنا با توافق تاریخی با ایران را به دست آورد و از دستیابی این کشور به سلاح هستهای جلوگیری کند. این توافق سال‌ها درحال آماده‌‌‌سازی بود. اوباما جهان را قانع کرد تا تحریم‌‌‌های فلج‌‌‌کننده علیه ایران وضع کنند و سپس توانست اروپا، چین و روسیه را با راهبری دیپلماتیک همراه کند که در نهایت به توافق با ایران منجر و باعث شد این کشور تحقیقات هستهایاش را کاهش دهد و بازرسی‌‌‌های بین‌المللی از برنامه هستهایاش انجام شود.» وی ادامه داد: «در همان روز دونالد ترامپ، نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا نیز آپ-ادی را در یواس‌ای‌تودی منتشر کرد که این دستاورد هستهای عظیم را خراب می‌‌‌کرد. ترامپ قاطعانه اعلام کرد که اگر رئیسجمهور شود، ایران را به پای میز مذاکره بازمی‌‌‌گرداند تا به توافقی بسیار بهتر برسد.» مورفی در ادامه نوشت: «زمانی که ترامپ به ریاست‌جمهوری رسید، نزدیک‌‌‌ترین مشاوران امنیت ملی‌‌‌اش به وی التماس کردند که توافق را پاره نکند. آنها به وی گفتند که توافق کار می‌کند. ایران به تعهداتش پایبند بوده، بخش‌‌‌های عظیمی از برنامه هستهایاش را از کار انداخته و اجازه ورود به بازرسان را داده است. ائتلافی که اوباما در قبال سیاست ایران تشکیل داد، آماده بود تا به رفتارهای دیگر ایران از جمله حمایت از گروه‌‌‌های تروریستی در منطقه بپردازد. آنها به ترامپ گفتند که آمریکا با وجود این توافق امن‌‌‌تر است.»
نماینده مجلس سنا در مقاله‌‌‌اش افزود: «ترامپ گوشش بدهکار نبود. وی توافق را پاره و تحریم‌‌‌ها را اعمال کرد. حتی یک کشور دیگر نیز به وی ملحق نشد و دیگر کشورها در ائتلاف اوباما طرف ایران را گرفتند و تمام توانشان را به کار بستند تا نگذارند ایران تحت‌تاثیر تحریم‌‌‌های بازاعمال شده قرار بگیرد. ایران نیز بخشی‌‌‌هایی از برنامه هستهایاش را ازسرگرفت و مسائل را بدتر کرد. طی چندسال متخصصان تخمین زده‌‌‌اند که زمان دستیابی ایران به اورانیوم غنی‌‌‌شده برای ساخت سلاح هستهای از یک‌سال به دو ماه رسیده است. ایران اقدامات تحریک‌‌‌آمیز دیگرش را نیز افزایش داد.»
کریس مورفی با اشاره به اینکه ترامپ نیز برای رسیدن به آن «توافق بهتر» تلاشی نکرد، توضیح داد: «مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ لیست غیرمنطقی از ۱۲خواسته برای آغاز مذاکرات با ایران سرهم کرد؛ در حالی که می‌‌‌دانست ایران هرگز نمی‌‌‌تواند با اکثریت آن موارد موافقت کند. با طی شدن دوره ترامپ، ایران برنامه هستهایاش را گسترش داد. همچنین فعالیت‌‌‌های این کشور در خاورمیانه افزایش یافت. سیاست ترامپ در قبال ایران یک شکست مفتضحانه کامل و بی‌قید و شرط بود. تنها نکته مثبت کوچک فاجعه ترامپ این بود که تئوری کسانی را که از ابتدا با توافق هستهای مخالف بودند، آزمایش کرد. این منتقدان می‌‌‌خواستند که اوباما -حتی اگر شرکای آمریکا با وی همراهی نمی‌‌‌کردند - تحریم‌‌‌ها را نگه دارد تا زمانی که ایران قبول کند بخش‌‌‌هایی از برنامه هستهایاش را برای همیشه رها کند و حاضر به مذاکره بر سر تمامی رفتارهای بدنهاد دیگر خود در منطقه شود. اوباما این را خیال واهی می‌‌‌دانست و ترامپ با اعمال راهبرد باب میل منتقدان برجام و مواجهه با ناکامی شرم‌‌‌آور، نظر وی را به اثبات رساند.» وی ادامه داد: «در همین زمان که درحال نوشتن این مقاله هستم، رئیسجمهور بایدن و تیمش در تلاش هستند تا قطعات را به یکدیگر بچسبانند. دولت در تلاش است تا ایران را به پای میز مذاکره بازگرداند؛ اما ایران به دلیل آنکه پیش‌تر زیر پایش خالی شده کاملا بی‌‌‌میل است. تعیین مواضع ایران نیز دشوار است. تیم جدیدی در ماه دسامبر به میز مذاکره بازگشته و تقریبا تمام اجماعی را که دولت پیشین در بهار حاصل آورده بود، معکوس کرده است.»
سناتور آمریکایی اذعان کرد: «اما اینکه بخواهیم یک ماه یا سال دیگر به سیاست ترامپ در قبال ایران ادامه دهیم، دیوانگی است. اگر ایران امروز بخواهد به سلاح هستهای برسد، آنها احتمالا تنها ۶روز برای تولید سوخت کافی نیاز داشته باشند. این حقیقتی ترسناک برای دوستانمان در خاورمیانه از جمله اسرائیل است و هر روزی که ایران به داشتن سلاح هستهای نزدیک‌‌‌تر شود، رقبای منطقه‌‌‌ای از جمله عربستان‌سعودی و ترکیه نیز توسعه سلاح هستهای را در نظر خواهند گرفت.» این مقام آمریکایی تصریح کرد: «حال زمان آن است که تیم بایدن امتیازات هوشمندانه و لازمی ارائه کند تا نسخه‌‌‌ای از توافق اوباما ازسرگرفته شود. بله، ایران نیز باید به اندازه برابر سازش کند؛ اما وقت در حال گذر است و فورا باید توافق جدیدی حاصل شود. توافق جدید به دلیل آنکه در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ دست بالاتر را از دست دادیم، ممکن است شبیه توافق اوباما نباشد؛ اما توافقی خواهد بود که زمان گریز هستهای ایران را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد و باعث می‌شود بازرسی‌‌‌هایی انجام شود که به ایمن‌‌‌تر کردن دنیا کمک کند.»در ادامه این مقاله، کریس مورفی نوشت: «برای آنهایی که مخالف برداشتن تحریم‌‌‌های ترامپ به‌عنوان بخشی از توافق جدید هستند باید آشکار باشد که آمریکا از نگه‌داشتن آنها کوچک‌ترین منفعتی نبرده است. تحریم‌‌‌های ترامپ به طور شرم‌‌‌آوری بی‌‌‌اثر بودند. آنها مطابق با وعده ترامپ ایران را به پای میز مذاکره نکشاندند و تنها به بدتر شدن رفتار ایران کمک کردند.» این سناتور آمریکایی در انتها ضمن مطرح کردن ادعاهایی علیه کشورمان نوشت: «در خاورمیانه کسانی که اعتراضاتشان علیه توافق اوباما در سال ۲۰۱۵ از همه بلندتر بود، حال خواهان آغاز مجدد توافق هستند. آنهایی که نزدیک ایران زندگی می‌کنند دیدند که رفتار ایران پس از خروج ترامپ از توافق تا چه حد خطرناک‌‌‌تر شده است و می‌‌‌دانند که با دورتر شدن ایران از سلاح هستهای منطقه امن‌‌‌تر خواهد شد. بایدن و تیمش باید هر آنچه را که لازم است برای برقراری توافقی خوب انجام دهند.»
گفتوگوی بایدن و سلمان درباره ایران
از دیگر سو کاخ‌سفید در بیانیه‌‌‌ای از گفتوگوی رئیسجمهور آمریکا و شاه سعودی درباره موضوعات مختلفی از جمله ایران خبر داد. به گزارش «ایسنا»، وبگاه کاخ‌سفید روز پنج‌شنبه با انتشار بیانیه‌‌‌ای از گفتوگوی جو بایدن، رئیسجمهور این کشور با ملک سلمان بن عبدالعزیز، شاه عربستان‌سعودی خبر داد و نوشت: «آن دو درباره تحولات منطقه و مسائلی که دربرگیرنده نگرانی‌های دوجانبه است، از جمله حملات حوثی‌‌‌ها به اهداف غیرنظامی در عربستان‌سعودی گفت‌‌‌وگو کردند.»
در این بیانیه آمده است: «رئیسجمهور همچنین به تعهدش نسبت به اطمینان‌‌‌یافتن از اینکه ایران هیچ‌گاه به سلاح هستهای دست نمی‌‌‌یابد، اشاره کرد و توضیحاتی درباره مذاکرات چندجانبه [وین] به‌منظور اعمال دوباره محدودیت‌ها بر برنامه هستهای ایران ارائه کرد.»
