فراس الیاس، تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است روسیه از اهمیت حفظ روابط با ایران آگاه است، همان‌طور که ایران با وجود ناخشنودی‌اش از این اقدام روسیه، به حفظ رابطه با روسیه نیاز دارد و آن را تنها عامل ضامن بقای خود در سوریه می‌‌‌داند. از سوی دیگر، منوط کردن مساله رفع تحریم‌های غربی از ایران به کاهش تحریم‌ها علیه روسیه، نشان‌دهنده آن است که ایران احتمالا گزینه‌‌‌های مستقلی را در نظر دارد، که ممکن است از تمایل روسیه دور باشد و در عین حال، به ائتلاف بین مسکو و تهران هم آسیب نرساند.  همزمان با ورود نیرو‌‌‌های روسیه به اوکراین در تاریخ ۲۴ فوریه، ایالات متحده و هم‌پیمانان غربی آن، تحریم‌های سنگینی را علیه روسیه اعمال کردند، که از مهم‌ترین این تحریم‌ها، دور شدن بانک‌های روسیه از نظام مالی، بلوکه شدن سرمایه‌‌‌های بانک مرکزی روسیه و محدودیت واردات آن و تحریم‌هایی علیه شخص پوتین و مسوولان دولت وی است.

از سر‌گیری توافق هسته‌‌‌ای سال ۲۰۱۵ بین قدرت‌‌‌های جهانی و ایران، می‌تواند موجب بازگشت بیش از یک‌میلیون بشکه از نفت ایران به بازار‌‌‌های جهانی شود، آن هم در زمانی که قیمت‌های انرژی به دلیل نگرانی‌ها از جنگ اوکراین و روسیه به شدت افزایش یافته است. به گفته فراس الیاس، بدشانسی ایران آن است که یکی از طرف‌‌‌های جنگ اوکراین، روسیه است، چرا که کش و قوس‌‌‌ها بین روسیه و اتحادیه اروپا و آمریکا، انعکاس‌‌‌های مستقیمی بر زمان‌بندی و روند مذاکرات هسته‌‌‌ای داشته است، به‌ویژه پس از اصرار اخیر روسیه بر ارتباط دادن پیامد‌‌‌های جنگ در اوکراین، به آینده مذاکرات هسته‌‌‌ای و نتایج آن. به عقیده الیاس، این مساله مسیر به انجام رسیدن مذاکرات در مرحله آینده را پر از چالش‌ها و موانع می‌کند، آن هم در زمانی که ایران در پی آن است تا با رفع تحریم‌ها، چالش‌های اقتصادی و اجتماعی را که با آن مواجه است برطرف کند.  این تنها خواسته‌‌‌های مسکو نیست که باعث کارشکنی در دستیابی به توافق بین ایران و غرب شده، چرا که تهران روز پنج‌شنبه دهم مارس ۲۰۲۲ اعلان کرد که درخواست‌‌‌های جدیدی از واشنگتن دارد. در همین رابطه، وزیر خارجه ایران، امیرعبداللهیان در بیانیه‌‌‌ای گفت: هیچ توجیه منطقی برای برخی خواسته‌‌‌های جدید ایالات متحده وجود ندارد. وی بدون آنکه گفته‌‌‌های خود را بسط و تفصیل دهد، تصریح کرد این خواسته‌‌‌های آمریکا با موضع آن در مورد دستیابی سریع‌تر به توافق، تناقض دارد و واشنگتن نمی‌تواند هر روز پیام جدیدی برای ما داشته باشد.

این موضوع در تماس تلفنی بین امیر عبداللهیان و وزیر خارجه اتحادیه اروپا مطرح شد و جوزپ بورل ایران و ایالات‌متحده را به نرمش بیشتری در تبادل پیام‌‌‌ها فراخواند تا توافق سریع‌تر عملی شود. اتحادیه اروپا در روز جمعه ۱۱ مارس ۲۰۲۲ اعلام کرد لازم است مذاکرات جاری در وین متوقف شود. در این رابطه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: نیازمند وقفه‌‌‌ای در مذاکرات وین هستیم.  فراس الیاس معتقد است  شکاف بزرگی بین ایران و طرف‌‌‌های دیگر وجود دارد و این‌طور که به نظر می‌‌‌رسد، یک سخت‌گیری از سوی طرف‌‌‌های مذاکره به چشم می‌‌‌خورد و شاید همین مساله دلیل اصلی توقف مذاکرات و بازگشت هیات‌‌‌ها به کشورهایشان برای مشورت بیشتر باشد.

الیاس معتقد است اصرار روسیه در لحظات آخر بر ضرورت دستیابی به ضمانت‌‌‌های مکتوب برای اینکه روسیه از پیچیدگی‌‌‌های تجاری و اقتصادی در تعاملات خود با ایران استثنا شود، منجر به توقف گفت‌وگو‌‌‌ها شد، چرا که ایالات‌متحده مخالف دادن چنین ضمانت‌‌‌هایی به روسیه است و حتی تحریم‌هایی را به دلیل جنگ اوکراین، متوجه این کشور کرده است.

در رابطه با سناریو‌‌‌های احتمالی در این باره، تحلیلگر سیاسی عرب  بر این عقیده است که گزینه‌‌‌های زیادی وجود دارد و مهم‌ترین آنها می‌تواند توافق دوجانبه‌‌‌ای بین ایران و ایالات‌متحده باشد. انتظار می‌رود از طریق عملگرایی ایران، توازنی بین نگرانی‌های روسیه و منافع ایران ایجاد شود، به‌ویژه پس از اظهارات مقامات آمریکایی در مورد امکان نشستن پای میز مذاکره با ایران. این در شرایطی است که به دنبال افزایش قیمت‌های نفت، ایران نیاز مبرمی به رفع تحریم‌ها دارد و می‌تواند با فروش نفت خود سال‌ها دوری از بازار‌‌‌های جهانی را جبران کرده و نفس تازه‌‌‌ای به اقتصاد خود بدهد.

 

اخبار مرتبط