سخنگوی وزارت خارجه ایران تشریح کرد
روایت رسمی از گره آخر مذاکرات
روایت ایران از دلایل طولانیشدن مذاکرات
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه اگر آمریکا بداند که ما از خطوط قرمز خود رد نمی‌‌‌شویم، توافق بسیار در دسترس است، تاکید کرد دو موضوع خروج اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست تحریمها و انتفاع اقتصادی ایران معطل تصمیم سیاسی آمریکا است و واشنگتن تلاش می‌‌‌کند موضوعات باقی‌مانده را گروگان مسائل داخلی خود کند همزمان وزیرخارجه ایران نیز در گفتوگوی تلفنی همتای عمانی با انتقاد از تحریمهای جدید آمریکا گفت: ایران آماده یک توافق خوب و پایدار است، اما طرف آمریکایی با برخی زیاده‌خواهی‌ها، مسوول مستقیم تطویل مذاکرات تاکنون بوده است. وی گفت: آمریکا مسوول توقف امروز مذاکرات و تطویل روزهای آتی است. راهحل هم در کاخ سفید است. باید به خواست‌های معقول ایران که مورد تایید اعضای ۱+۴ نیز هست، پاسخ منطقی بدهد تا ما آماده بشویم و به وین برویم. توافق بسیار در دسترس است؛ اگر آمریکا بداند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود نه رد میشویم و نه از خواستههای خود کوتاه میآییم. در همین ارتباط، سعید خطیب‌‌‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز دوشنبه ۱۵ فروردین در نخستین نشست هفتگی با خبرنگاران در سال ۱۴۰۱ در پاسخ به سوالی درباره وضعیت مذاکرات وین گفت: همه ما فراموش نکنیم آنکه امروز در مقابل ما قرار دارد دولتی نیست که به وظایفش عمل کند، بلکه می‌‌‌خواهد از ابزارهای قانونی استفاده کند که به وظایفش عمل نکند. آنچه در وین هست به خاطر رویکرد آمریکا است و ایران و ایرانی نمی‌‌‌تواند تا ابد صبوری کند. اگر آمریکا می‌‌‌خواهد توافقی داشته باشد باید تصمیم سیاسی خود را در اسرع وقت بگیرد.خطیب‌‌‌زاده درباره توقف در مذاکرات و اینکه تا چه زمانی این روند ادامه دارد؟ گفت: آنچه در دو هفته گذشته بیش از پیش برای ما روشن شده است این است که بایدن و کاخ سفید تصمیم خود را نگرفته‌‌‌اند و متاسفانه کل یک توافق را گروگان مسائل حزبی و داخلی آمریکا کرده است و همان رویکردی را پیش می‌‌‌گیرد که منجر به شکست بسیاری از توافقات بینالمللی شده است یعنی منوط کردن یک توافق بینالمللی به زدو بندهای داخلی خودشان.سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ چارچوب بحث است و در همین چارچوب، دولت آقای بایدن باید تصمیم سیاسی خودش را بگیرد، اینکه رسانه‌‌‌های آمریکایی امروز گزارش می‌‌‌دهند دولت آمریکا هنوز تصمیم خود را در یکی دو موضوع باقی‌مانده نگرفته است نشان می‌‌‌دهد تا چه حد اغتشاش در طرف مقابل باعث تطویل شده است.
وی گفت: آمریکا مسوول توقف امروز مذاکرات و تطویل روزهای آتی است. راهحل هم در کاخ سفید است. باید به خواستههای معقول ایران که مورد تایید اعضای ۴+۱نیز هست، پاسخ منطقی بدهد تا ما آماده بشویم و به وین برویم. توافق بسیار در دسترس است، آمریکا بداند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود نه رد میشویم و نه از خواستههای خود کوتاه میآییم.
دو موضوع باقی مانده
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره روند مذاکرات و موضوعات باقی‌مانده گفت: کل توافق معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. الان هفته‌‌‌هاست که وضعیت همین است. موضوع اشخاص حقیقی و حقوقی است که باید براساس برجام از لیست تحریمی خارج شوند به اضافه انتفاع اقتصادی ایران در چرخه کامل انتفاع. اینها موضوعاتی است که معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. این دیپلمات ارشد کشورمان بیان کرد: دولت بایدن باید نشان دهد نماینده واقعی دولت آمریکاست.او در پاسخ به سوال دیگری درباره موضوعات باقی‌مانده در مذاکرات نیز گفت: اجازه دهید وارد جزئیات نشویم. اتفاقا واشنگتن مایل است موضوع را به یک یا دو موضوع فروبکاهد. موضوع اصلی انتفاع ایران مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام است و تا چرخه انتفاع ایران کامل نشود، ایران بر سر خطوط قرمز خودش باقی خواهد ماند. خطوط قرمز ما، منافع مردم و انتفاع ایران از آن چیزی است که یک بار بحث و مذاکره و امضا شده است.
اتصال منطقه به برجام در دستور کار نیست
این دیپلمات ارشد در پاسخ به سوالی درباره موضوعات باقی‌مانده در مذاکرات و اینکه به نظر می‌‌‌رسد موضوع باقی‌مانده بحث سپاه پاسداران است و همچنین ادعای اخیر واشنگتن پست مبنی بر اینکه قرار بوده ایران و آمریکا یک بیانیه عمومی بدهند مبنی بر توقف اقدامات در منطقه در ازای حذف سپاه از لیست تروریستی آمریکا و اینکه این ابتکار هم کنار گذاشته شده، گفت: من در خصوص گزارش‌‌‌های رسانه‌‌‌ای اظهارنظری نمی‌‌‌کنم ولی به شما صراحتا می‌‌‌گویم که اصلا چنین موضوعی در دستورکار نبوده که ما منطقه را به برجام متصل کنیم. خطیب‌‌‌زاده بیان کرد: تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه جزو رویه‌‌‌های عادی آمریکا شده و باورش شده است که پلیس دنیاست و قوانین داخلی این کشور قوانین بینالمللی است. گردن‌کشی و زیاده‌خواهی جواب نمی‌‌‌دهد.
زمان بازگشت هیاتها به وین
سخنگو درباره زمان بازگشت هیاتها به وین نیز گفت: ما هنوز جواب آخری از واشنگتن دریافت نکردیم و اگر پاسخ واشنگتن مناسب باشد با نکات مطرح می‌‌‌توانیم در اسرع وقت به وین برویم نه برای مذاکرات جدید بلکه برای نهایی کردن توافق؛ پاسخ و سیگنال باید از واشنگتن داده شود.
پیشتر نماینده روسیه در سازمان‌‌‌های بینالمللی در وین اتریش در پیامی توییتری به زمان از سرگیری گفت‌‌‌وگوهای وین درباره برنامه هستهای ایران اشاره کرده بود. «میخائیل اولیانوف» ۱۳ فروردین در پیامی در توییتر دیدار مشارکت‌کنندگان در گفت‌‌‌وگوهای وین را به زمانی موکول کرد که ایران و آمریکا اختلافات نهایی خود را حل کنند. وی این پیام توییتری را در واکنش به پیام توییتری خبرنگاری منتشر کرد که به برچیده شدن چادر خبرنگاران در بیرون از هتل کوبورگ، محل برگزاری گفت‌‌‌وگوهای وین اشاره کرده بود.
اولیانوف در این پیام توییتری نوشت: «چادر رسانه‌‌‌ها در این مرحله حیاتی نیست. اگر و زمانی که ایران و آمریکا اختلافات نهایی خود را از دور (امیدوارم به زودی) حل کنند، مشارکت‌کنندگان در گفتوگوی وین با یکدیگر دیدار خواهند کرد و به احتمال زیاد، این دیدار کوتاه و برای تصمیم‌گیری رسمی درباره احیای برجام خواهد بود.»
اولیانوف چند روز پیش نیز در پیامی توییتری نوشته بود: «دور هشتم گفت‌‌‌وگوهای وین هنوز تکمیل نشده است. این گفتوگوها هنوز ادامه داشته اما در حالت وقفه (یا سکته) قرار گرفته است. من معتقدم زمانی که اختلافات نهایی میان ایران و آمریکا حل شد شرکت‌کنندگان کنونی برجام به وین باز خواهند گشت تا توافق را نهایی کنند.»
از شهرداری وین بپرسید
سخنگوی وزارت خارجه ایران در بخش دیگری از نشست خبری درباره جمع شدن چادر خبرنگاران در مقابل کوبورگ گفت: باید از شهرداری وین بپرسید شاید سد معبری اتفاق افتاده است.
مذاکرات ایران و عربستان
سعید خطیب زاده همچنین در ادامه نشست خبری درباره مذاکرات ایران و عربستان اظهار کرد: آمادگی داریم تاریخ گفت‌‌‌وگو مشخص شود و ادامه یابد. گفتوگوها نیازمند دستورکار مشخص است. نظرات خود را مکتوب به طرف سعودی دادیم. مسائل اختلافی ما و سعودی روشن است و به رغم پرونده‌‌‌های اختلافی باید تلاش کنیم روابط خود را عادی کنیم و منتفع روابط عادی، مردم منطقه و دو کشور هستند.
آمریکا مسوول مستقیم تطویل مذاکرات
همزمان با اظهارات سخنگوی دستگاه دیپلماسی، وزیر خارجه ایران نیز در گفتوگوی تلفنی همتای عمانی با انتقاد از تحریمهای جدید آمریکا گفت: ایران آماده یک توافق خوب و پایدار است، اما طرف آمریکایی با برخی زیاده خواهی‌ها، مسوول مستقیم تطویل مذاکرات تاکنون بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس، «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان یکشنبه شب در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، در مورد برخی مسائل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی مورد اهتمام مشترک از جمله برقراری آتش‌بس در یمن و همچنین مذاکرات وین گفت وگو و تبادل نظر کرد.وزیر امور خارجه عمان در این تماس تلفنی ضمن تبریک فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به دولت و ملت ایران، از برقراری آتش بس در یمن استقبال و با قدردانی از نقش و تلاش های ایران در این زمینه، ابراز امیدواری کرد که این موضوع باعث فراهم شدن بستر لازم برای گفتوگوها بین همه طرف‌های یمنی و بازگشایی مرزهای این کشور شود.وزیر امور خارجه نیز در گفت وگوی همتای عمانی در خصوص مذاکرات وین، از اعمال تحریم های مجدد از سوی آمریکا در مورد برخی از اشخاص و شرکت‌های ایرانی انتقاد و عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده یک توافق خوب و پایدار است، اما طرف آمریکایی با برخی زیاده‌خواهی ها، مسوول مستقیم تطویل مذاکرات تاکنون بوده است. وزیر امور خارجه پیشتر در گفتوگوی تلفنی دبیرکل سازمان ملل گفت: در مذاکرات به توافق نزدیک هستیم و پیشنهاد‌های‌مان را در مورد موضوعات باقی‌مانده از طریق مذاکره کننده اتحادیه اروپا به طرف آمریکایی منتقل کرده‌‌‌ایم و اکنون توپ در زمین آمریکاست. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل هم مذاکرات انجام شده در وین را حائز اهمیت خواند و ابراز امیدواری کرد که طرفین هر چه زودتر به توافق برسند. گفتنی است وزرای امور خارجه ایران و عمان در خصوص تداوم مشورت و رایزنی مستمر در خصوص موضوعات در دستور کار دو کشور توافق کردند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ نیز با «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان تلفنی گفت‌‌‌وگو کرد. دو وزیر خارجه در این گفت‌‌‌وگو درباره توسعه روابط دوجانبه و آخرین تحولات منطقهای و بینالمللی به بحث و تبادل نظر پرداختند. وزیر خارجه عمان در این گفتوگوی تلفنی ابراز امیدواری کرد گام‌‌‌های نهایی در خصوص مذاکرات وین هر چه زودتر برداشته شود.
طرح کنگره برای حفظ تحریم سپاه
در شرایطی که طرف‌های مذاکره کننده به صورت ضمنی موضوع لغو تحریم سپاه را یکی از اصلی‌ترین مسائل باقی مانده در مذاکرات برای نهایی کردن توافق می دانند، اعضای کنگره آمریکا طرحی را برای ممنوع کردن اقدام احتمالی کاخ سفید به منظور حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست «تروریستی» ارائه دادند.
به گزارش خبرگزاری فارس، وبگاه آمریکایی نزدیک به محافظه‌‌‌کاران در این کشور، از تلاش تقنینی قانون‌گذاران عضو این حزب در کنگره برای ممنوعیت اقدام احتمالی دولت جو بایدن جهت حذف سپاه پاسداران از فهرست ادعایی «تروریسم» خبر داد.«واشنگتن فری بیکن» در گزارش روز دوشنبه ۴ آپریل (۱۵ فروردین) خبر داد، به یک نسخه کپی از طرح پیشنهادی «برایان ماست» و« اسکات پری» دو عضو جمهوری‌‌‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا دسترسی یافته است که موضوع آن ممنوع کردن تلاش احتمالی دولت بایدن برای برداشتن تحریمهای مربوط به سپاه در راستای توافق جدید هستهای با ایران است.برایان ماست نماینده فلوریدا در مجلس نمایندگان آمریکا به همراه اسکات پری نماینده پنسیلوانیا در این مجلس، روز دوشنبه طرحی با عنوان «قانون جلوگیری از مماشات با تروریستها توسط حامیان تروریسم» ارائه دادند. این طرح در صورت تبدیل شدن به قانون، کاخ سفید را از حذف سپاه از فهرست سازمان‌‌‌های تروریستی خارجی بدون تایید کنگره منع می‌‌‌کند.ضمنا دموکرات‌‌‌ها با چند کرسی بیشتر از جمهوری‌‌‌خواهان، اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار دارند و در مجلس سنا هم به لطف حضور «کامالا هریس» معاون رئیس‌‌‌جمهور آمریکا به عنوان رئیس مجلس سنا، ترکیب این مجلس ۵۱ سناتور دموکرات در برابر ۵۰ سناتور جمهوری‌‌‌خواه است.برایان ماست عضو جمهوری‌‌‌خواه کنگره آمریکا در مصاحبه با وبگاه واشنگتن فری بیکن، به شدت به مواضع دولت دموکرات جو بایدن در قبال ایران و مذاکرات وین تاخته و اتهام‌‌‌زنی‌‌‌های بی‌اساس مقام‌‌‌های آمریکایی و رژیم صهیونیستی علیه سپاه پاسداران را تکرار کرد.این قانونگذار عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «رئیس‌‌‌جمهور بایدن نه تنها آشکارا قانون اساسی را که به آن سوگند یاد کرده دور می‌‌‌زند، بلکه آمریکایی‌‌‌ها را نیز در تلاش برای راضی کردن تروریستها در معرض خطر قرار می‌‌‌دهد. از آنجا که رئیس‌‌‌جمهور از انجام سوگند ریاست‌‌‌جمهوری خودداری می‌‌‌کند، ما این طرح را ارائه می‌‌‌کنیم تا او را از اتخاذ تصمیمات اجرایی در مورد امنیت ملی مانند حذف سازمان‌‌‌های تروریستی شناخته شده از فهرست، منع کنیم.» در طرح پیشنهادی او و اسکات پری آمده است که امکان برداشتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست ادعایی تروریسم وجود ندارد مگر با تصویب آن در هر دو مجالس نمایندگان و سنای آمریکا.این طرح پیشنهادی با حمایت «مری میلر» و «جف ون درو» دو قانونگذار دیگر جمهوری‌‌‌خواه مجلس نمایندگان برای بررسی‌‌‌های بیشتر به کمیته روابط خارجی این مجلس ارائه شده است. این طرح ضد ایرانی در شرایطی ارائه شده که طی هفته‌‌‌های اخیر اظهارنظرهای زیادی درباره وضعیت جاری در رابطه با مذاکرات وین با موضوع برجام مطرح شده است.پیش از این و به دنبال انتشار اخبار تأیید نشده‌‌‌ای مبنی بر احتمال تصمیم آمریکا برای حذف کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌‌‌های تروریستی این کشور، «نفتالی بنت» نخست‌‌‌وزیر و «یائیر لاپید» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی از دولت آمریکا خواستند که نام سپاه را از لیست سازمان‌‌‌های تروریستی خود حذف نکند. آنها در بیانیه‌‌‌ای مشترک ادعا کردند: «سپاه پاسداران یک سازمان تروریستی است که هزاران نفر از جمله آمریکایی‌‌‌ها را به قتل رسانده است. برای ما سخت است باور کنیم که ایالات‌متحده تعریف خود را به عنوان یک سازمان تروریستی حذف کند.»
پیشتر حسین امیرعبداللهیان شنبه ۶ فروردین در گفت‌‌‌وگو با شبکه خبر گفته بود: موضوع خارج کردن اسامی اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست قرمز و از مجموعه تحریمها و اقدامات یکجانبه‌‌‌ای که آمریکایی‌‌‌ها علیه ایران اعمال کردهاند، یکی از موضوعات جدی مذاکرات اخیر ما در وین است. وی تاکید کرد: در موضوع سپاه پاسداران حتما آنچه برای ما مهم است، این است که باید جایگاه و نقش سپاه و شأن قانونی سپاه به عنوان مهم‌ترین بخش امنیتی و دفاعی کشور ما مورد توجه قرار بگیرد. ما در این رابطه پیام‌‌‌هایی را با آمریکایی‌‌‌ها تبادل کرده‌‌‌ایم و این یکی از موضوعاتی است که همچنان در دستور کار ما قرار دارد.
وزیر امور خارجه افزود: البته مقامات عالی‌رتبه سپاه به ما در وزارت خارجه نکته‌‌‌ای را همواره یادآوری می‌‌‌کنند و می‌‌‌گویند شما در راستای منافع کشور هر آنچه لازم است انجام دهید و اگر به نقطه‌‌‌ای رسیدید که موضوع سپاه مطرح بود، این موضوع نباید مانعی برای شما باشد. به نظر من مقامات عالی سپاه، به نوعی از خودگذشتگی نشان می‌‌‌دهند و ایثارگری خودشان را به حد اعلا می‌‌‌رسانند که اگر واقعا دیدید جمع‌‌‌بندی این است که در این توافق، منافع کشور حاصل می‌‌‌شود، اصلا موضوع سپاه پاسداران جزو اولویت‌‌‌هایتان قرار نگیرد.
این اظهارات با واکنش‌هایی مواجه شد و وزیر خارجه ایران مجددا در پیامی نوشت: توافق در وین فقط با رعایت کامل خطوط قرمز و بدیهیات می‌‌‌تواند حاصل شود و لذا برداشت دور از ذهن و بعیدی که برخی از عزیزان از صحبت های دیروز(شنبه ۶ فروردین) کردهاند، نادرست است.
پیش‌‌‌نویسی مبتنی بر توافق نهایی وجود ندارد
از سوی دیگر، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: پیش‌‌‌نویسی که مبنای توافق نهایی باشد هنوز تهیه نشده است. زیرا مذاکرات هنوز در مرحله رایزنی‌‌‌های نهایی است و این‌طور نیست که بگوییم مذاکرات کاملا تمام شده و به نقطه پایانی رسیده است.
ابراهیم عزیزی در گفت‌‌‌وگو با ایرنا درخصوص ارائه پیش‌‌‌نویس مذاکرات به مجلس شورای اسلامی گفت: معتقدم نباید پیشداوری کنیم. تاکنون هیچ پیش‌‌‌نویسی درخصوص موضوع مذاکرات به مجلس و کمیسیون تخصصی و امنیت ملی مجلس ارائه نشده است اما در جلسات متعددی که با حضور آقای امیرعبداللهیان و باقری برگزار شده محتوای مذاکرات و موضوعاتی که مطرح شده و دیدگاه‌‌‌های طرفین از سوی آنها تشریح شده است. نماینده مردم شیراز در مجلس افزود: کمیسیون امنیت ملی جلسات متعددی را با مذاکره‌کنندگان برگزار کرده و مذاکرات وین از زوایای متعددی مورد بررسی قرار گرفته است اما ما تاکنون پیش‌‌‌نویسی مکتوبی را ندیده‌ایم.
عزیزی درباره ادعای مطرح شده درخصوص وجود پیش‌‌‌نویسی درخصوص مذاکرات گفت: پیش‌‌‌نویسی که مبنای توافق نهایی باشد هنوز تهیه نشده است. زیرا مذاکرات هنوز در مرحله رایزنی‌‌‌های نهایی است و این‌طور نیست که بگوییم مذاکرات کاملاً تمام شده و به نقطه پایانی رسیده است.وی عنوان کرد: شاید به نقطه پایان نزدیک شده باشد اما به پایان نرسیده است. تا زمانی هم که متن کامل مذاکرات به‌‌‌صورت رسمی از سوی وزارت امور خارجه به مجلس و کمیسیون امنیت ملی واصل نشده، هرگونه گمانه‌‌‌زنی، بیشتر اظهارنظرهای شخصی و فردی است.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره اینکه آیا تیم وزارت امور خارجه خط قرمزها را مدنظر دارد، گفت: در طول همه جلساتی که با امیرعبداللهیان و باقری داشتیم تاکید آنها نیز بر این بوده که ما همه تلاشمان را بر این موضوع متمرکز داریم که خطوط قرمزی را که جمهوری اسلامی ایران، مسوولین نظام و مجلس شورای اسلامی، قانون لغو تحریمها مشخص کرده را رعایت کنیم.عزیزی خاطرنشان کرد: تاکید تیم مذاکره‌‌‌کننده و سرپرست تیم بر رعایت خط قرمزهایی است که جمهوری اسلامی برای مذاکرات پیش‌‌‌بینی کرده است. در مسیر مذاکرات باید انعطاف‌‌‌هایی هم وجود داشته باشد اما هیچ‌‌‌گاه به معنای عبور و عدول از خط قرمزها نبوده و نیست و مجلس شورای اسلامی روی این خطوط قرمز ایستادگی و تاکید و اصرار دارد که باید در متن نهایی هم این خطوط قرمز رعایت شود. وی ادامه داد: آنچه که تاکنون اتفاق افتاده این است که هنوز مذاکرات با واسطه‌‌‌هایی در مرحله پیگیری است، با آمریکایی‌‌‌ها مذاکرات مستقیم ندارم و مذاکرات ما از طریق اروپایی‌‌‌ها است.
