سرنوشت میزهای داخلی‌سازی
در این زمینه، رضا رحمانی، وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت وعده کرده بود که با افزایش تولید و عرضه خودرو، کاهش قیمت خودروها رقم خواهد خورد. همچنین پیش‌بینی کرده بود که تا پایان سال ۹۸، پنج میز داخلی‌سازی در صنعت خودرو شکل گیرد. هر چند برگزاری این میزها در سال ۹۸ تیراژ محصولات داخلی را تا حدودی افزایش داد؛ اما این رشد تیراژ طبق وعده رحمانی، عاملی برای کاهش قیمت کارخانه‌ای خودروها نشد. با این حال توانست تا حدودی کسری قطعه خطوط تولید را جبران کند. آنچه مشخص است تنها برخی از قطعه‌سازان آن هم با وعده توقف واردات محصولات مشابه خارجی پا به میدان گذاشتند و بدون حمایت یا پشتوانه مالی دولت، تولید برخی از قطعات را به عهده گرفتند. اما برگزاری این میزها در سال ۹۹ و سال جاری متوقف ماند که این نکته نشان از شکست برنامه‌ریزی دولت دوازدهم برای داخلی‌سازی قطعات خودرو بود. در این زمینه مهدی مطلب‌زاده، نایب‌رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور روز گذشته در گفت‌وگو با «ایرنا» شروطی برای موفقیت این طرح عنوان کرده و اظهار کرده که دو دسته مشوق شامل «مشوق‌های حاکمیتی» برای ایجاد انگیزه خودروساز و قطعه‌ساز برای تعمیق ساخت داخل و «مشوق‌های خودروسازان» برای ترغیب زنجیره تامین و سرمایه‌گذاران برای پروژه‌های ساخت داخل مد نظر بود که پیشنهاد شد؛ بدون این مشوق‌ها تحقق کاهش ارزبری تضعیف می‌شود. نایب‌رئیس انجمن قطعه‌سازان همگن یادآور شده که یکی از این مشوق‌ها، جلوگیری از ورود قطعاتی است که در داخل ساخته می‌شوند و در غیر این صورت، سرمایه‌گذاری‌های انجام شده از سوی شرکت‌ها برای توسعه داخلی‌سازی از بین رفته است و شرکت‌ها ورشکست خواهند شد.
وی به زمزمه‌های بازگشت خارجی‌ها به بازار خودرو و قطعه ایران اشاره و تاکید کرده که اگر قرار بر چنین مشارکت‌هایی باشد، باید انتقال فناوری قطعات برای ساخت داخلی کردن آنها و همچنین صادرات آنها مد نظر باشد. اما روند برگزاری میزهای داخلی‌سازی قطعات از سال ۹۸ چگونه بوده است؟ با برگزاری اولین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل صنعت خودرو در تیرماه سال۹۸، قراردادی ۷۴۰میلیارد تومانی میان خودروسازان و ۳۲ قطعه‌ساز برای داخلی‌سازی ۳۵ قطعه خودرو منعقد شد که زمینه کاهش ارزبری بیش از ۸۵میلیون یورو در جلوگیری از واردات این اقلام را فراهم کرد. همچنین به دنبال برگزاری دومین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو در شهریور ماه همان سال با انعقاد قرارداد ۱۲۳۰ میلیارد تومانی میان خودروسازان و ۳۶ قطعه‌ساز برای داخلی‌سازی ۴۲ قطعه خودرو، مقدمات کاهش ارزبری بیش از ۹۱میلیون یورو در این صنعت فراهم شد. در میز دوم ۱۲ قطعه با کاهش ارزبری ۴۴ میلیون یورویی به تولید انبوه رسیدند. میز سوم نیز که در آبان ماه در نمایشگاه تبریز برگزار شد، با انعقاد قرارداد ۱۳۳۶میلیارد تومانی میان خودروسازان و ۲۱ شرکت سازنده برای ساخت ۲۲ قطعه، برآورد شد که کاهش ارزبری ۹۹میلیون یورویی برای صنعت خودروی کشور ایجاد شود. یک قطعه از مجموع قطعات قرارداد بسته‌شده در میز سوم که منجر به صرفه‌جویی ارزی ۴۶ میلیون یورویی شده است، تا پایان سال ۹۸، به تولید انبوه رسید. در این سه میز در مجموع ۹۹ قطعه توسط ۸۹ قطعه‌سازبه ارزش ۳هزار و ۲۰۱میلیارد تومان و کاهش ارزبری ۲۷۵ میلیون یورویی ساخته می‌شود. طبق اعلام وزیروقت صمت، قرار بود که ۵ میز تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرویی کشور تا پایان سال ۹۸ برگزار شود که از این تعداد، سه میز برگزار شد.
با این حال نایب‌رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور دیروز اعلام کرد از تیرماه سال ۱۳۹۸ و بعد از برگزاری چهار میز ارتقای داخلی‌سازی، صرفه‌جویی ۳۴۱میلیون یورویی در قطعه‌سازی خودروها رخ داده است. وی بیان کرد: مقرر بود میز پنجم مهر ماه پارسال برگزار شود؛ اما با توجه به معرفی وزیر جدید، همچنین مشکلات ناشی از کرونا به تعویق افتاد. در ادامه مقرر شد در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۰ شاهد برگزاری این میز باشیم که هر بار به دلایلی لغو شد.
