پاکسازی برای سلطنت محمد

پاکسازی درحال انجام است. ظرف چند ساعت نیروهای امنیتی ده‌ها تن از نخبگان سیاسی و تجاری را دستگیر کردند و بیشتر این دستگیرشدگان به شهر ریاض و شهر ساحلی جده تعلق داشتند. در میان دستگیرشدگان ۱۱ شاهزاده و همچنین وزرا و غول‌های ثروتمند هم دیده می‌شدند. برخی از آنها به یک جلسه دعوت شده بودند که همان‌جا دستگیر می‌شوند. باقی نیز در خانه‌هایشان دستگیر شده و به ریاض و هتل ریتز کارلتون منتقل شدند که به نظر می‌رسد این هتل به یک زندان موقت تبدیل شده است. یکی از منابعی که از نحوه دستگیری‌ها اطلاع داشت به رویترز گفت که این افراد زندانی تنها حق داشتند تماس کوتاهی با خانواده‌های خود بگیرند و اعلام کنند که دستگیر شده‌اند. این منبع موثق ادامه می‌دهد: آنها اجازه استفاده از تلفن را ندارند و تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارند. هیچ‌کسی حق ورود یا خروج به این هتل را ندارد. این فرد می‌گوید: مشخص است که از قبل این آمادگی وجود داشته است.

این پاکسازی به دستور محمد بن‌سلمان، ولیعهد ۳۲ ساله عربستان سعودی صورت گرفته است. او قرار است به‌طور رسمی پس از پدر خود تاج و سلطنت را به ارث ببرد؛ هر چند اداره‌کننده واقعی کشور هم درحال حاضر خود اوست و وی قول داده است که عربستان را به یک کشور مدرن تبدیل کند. برای اینکه وی به هدف خود برسد تصمیم گرفته است به سراغ نخبگان سعودی برود که در میان آنها چندین شاهزاده هم وجود دارد که گروه آخری متهم به دریافت رشوه و ایجاد هزینه روی پروژه‌ها هستند. البته هنوز در مورد این دستگیری‌ها اظهارنظر مشخصی نشده است.

خطر بی‌ثباتی سیاسی در کشوری که بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در دنیا است وجود دارد. در این شرایط توانایی شاهزاده سلمان برای حکومت بدون قید و شرط بستگی به این دارد که پاکسازی وی موفقیت‌آمیز بوده باشد. شاهزاده محمد بر این باور است که اگر تغییرات صورت نگیرد، کشور غرق بحران اقتصادی خواهد شد و همین امر می‌تواند موجبات ناآرامی‌ها را در عربستان سعودی فراهم کند. این مساله می‌تواند خانواده سلطنتی را تهدید و عربستان را در رقابت منطقه‌ای خود با ایران تضعیف کند.

متهم به فساد مالی

یکی از کسانی که با اقدامات صورت گرفته در عربستان آشنا است، می‌گوید محمد سلمان تصمیم گرفته است که خانواده سلطنتی را یکی پس از دیگری از کار برکنار کند، به‌ویژه که او مطلع شده است برخی از اعضای خاندان با پادشاهی وی مخالف هستند. این فرد ادامه می‌دهد: این سیگنال نشان می‌دهد که هر کسی در حمایت خود از شاهزاده محمد تعلل ورزد عاقبت خوشی نخواهد داشت. این فرد تصریح کرد: ایده مبارزه با فساد تنها برای برخورد با سایر اعضای خاندان سلطنتی است. بقیه دستگیری‌ها هم در جهت پوشش دادن به این منطق بوده است.

پادشاه عربستان سعودی گفته است که برخی از افراد ضعیف به منافع خود بیش از منافع عمومی اهمیت می‌دادند و از این طریق پول‌های کلان و غیرقانونی به دست آورده‌اند. منابع داخلی رویترز در عربستان سعودی می‌گویند که این اطلاعات را نیروهای اطلاعاتی این کشور برای ملک سلمان و فرزندش جمع‌آوری کرده‌اند. در این راستا حامیان حکومتی می‌گویند که دستگیری‌ها برای حذف دشمنان و رقبای سیاسی نبوده است. هنوز دادگاه سلطنتی در مورد این دستگیری‌ها توضیح مشخصی نداده است.

در میان دستگیرشدگان معروف که در هتل ریتزکارلتون نگهداری می‌شوند، شاهزاده متعب بن‌عبدالله که رئیس قدرتمند گارد سلطنتی و پسر عموی محمد بن‌سلمان هم است، دیده می‌شود.  متعب در خانه مزرعه‌ای خود بود که به وی اعلام شد برای جلسه‌ای در کاخ باید حضور پیدا کند. چنین دعوتی، حتی اگر در نیمه شب هم باشد برای رئیس گارد سلطنتی موردی عجیب نبوده است. یکی دیگر از منابع داخلی که با برخی بازداشت‌شدگان ارتباطاتی داشته است، در این باره می‌گوید: او به آن جلسه رفت و دیگر هرگز بازنگشت. از دیگر کسانی که می‌توان اشاره کرد که مجبور به اقامت اجباری در هتل ریتز کارلتون شده است شاهزاده ولید بن طلال، رئیس هلدینگ سرمایه‌گذاری سلطنتی و دیگر پسر عموی محمد بن‌سلمان است. همچنین شاهزاده ترکی بن عبدالله فرزند ملک عبدالله نیز در این هتل نگهداری می‌شود.

یک منبع می‌گوید: تنش‌ها بین اعضای خاندان سلطنتی در یک جلسه در اواخر تابستان بالا گرفت. این منبع تصریح می‌کند برخی اعضای خاندان سلطنتی از جمله متعب از ارتقای مقام محمد بن‌سلمان به شدت ناراحت بودند.  محمد بن‌سلمان اما در آخرین مصاحبه‌ای که داشته گفته است که به شدت با فساد مبارزه خواهد کرد و در این میان در پاکسازی خاندان سلطنتی از فساد مالی، لحظه‌ای درنگ نخواهد کرد.  ملک سلمان در ۴ نوامبر طی دستوری اعلام کرد که برای مبارزه با فساد مالی تیمی تشکیل شود و فرماندهی این تیم با فرزندش محمد بن‌سلمان است. برای مبارزه با فساد اقتصادی دست‌کم ۲۰۸ نفر مورد بازجویی قرار گرفته و گفته می‌شود از این طریق ۱۰۰ میلیارد دلار دزدیده شده است. رئیس کمیته مبارزه با فساد مالی در عربستان سعودی گفته است که به مدت سه سال است که شواهد و مستندات جمع‌آوری کرده‌اند.