اوضاع سوریه بحرانی است
روسیه زیر منگنه غرب
گروه‌های ناظر بر جنگ سوریه می‌گویند با ۴۶ نفری که روز پنج‌شنبه، سوم اسفند، در غوطه شرقی کشته شدند، شمار جان‌باختگان حملات هوایی و آتش توپخانه از روز یکشنبه گذشته تا روز پنج‌شنبه به بیش از ۴۰۰ نفر رسیده است. سازمان ملل می‌گوید ۳۳۹ هزار نفر در غوطه‌شرقی گیر افتاده‌اند. این منطقه در شرق دمشق، پایتخت سوریه، تحت محاصره ارتش و نیروهای حامی دولت بشار اسد است. سی‌ان‌ان در گزارشی به قلم «لورا کوران» و «نیکول گوته» در ۲۳ فوریه ۲۰۱۸ می‌نویسد: «گزارش‌های دهشتناک از مرگ غیرنظامیان نشان می‌دهد که آنها درحال تلف شدن هستند.»
بحران در غوطه به وضعیتی رسید که پنج‌شنبه سوم اسفند، ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل نشستی اضطراری تشکیل دادند تا درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای توقف درگیری در غوطه شرقی تصمیم بگیرند. اما روسیه اعلام کرد که پیش‌نویس قطعنامه‌ای که سوئد و کویت تهیه کرده‌اند، نیاز به اصلاحاتی دارد. در این قطعنامه از طرفین جنگ خواسته شده برای کمک‌رسانی به غیرنظامیان و خارج کردن مجروحان از مناطق درگیری، آتش‌بسی ۳۰روزه برقرار شود. فرانسه می‌گوید اگر شورای امنیت سازمان ملل نتواند به هزاران غیرنظامی که در جنگ سوریه گیر افتاده‌اند کمک کند، «ناقوس مرگ خود را نواخته است.» آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز غوطه‌شرقی را «جهنم روی زمین» خواند.
واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل گفت هنوز توافقی بر سر پیش‌نویس قطعنامه سوئد و کویت حاصل نشده و روسیه در حال افزودن متمم‌های اصلاحی به آن است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اعلام کرده بود که مسکو با تصویب این قطعنامه مخالفتی ندارد به شرط آنکه آتش‌بس شامل حال گروه‌های جهادی مستقر در غوطه شرقی (چون بقایای داعش و هیات تحریر شام) نشود. این در حالی است که آمریکا، بریتانیا و فرانسه هم خواستار تصویب فوری این قطعنامه شده‌اند. این‌گونه به نظر می‌رسد که جبهه غرب خواهان گنجاندن تمام گروه‌ها اعم از جهادی و غیرجهادی در قطعنامه و خروج آنها از غوطه شرقی است اما روسیه با آن مخالف است. با این حال، تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی برای رفع بحران شدت یافته است. از یکسو، اگرچه ارتش سوریه با پخش اعلامیه‌هایی از غیرنظامیان خواست غوطه شرقی را ترک کنند اما از سوی دیگر، تلاش‌های دیگر بین‌المللی سرعت گرفته است. بی‌بی‌سی در گزارشی می‌نویسد ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با روزنامه لوپاریزین اعلام کرد: «فرانسه نهایت تلاش خود را می‌کند تا متن پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت در زمینه برقراری آتش‌بس فوری تضمین شود.» وزیر خارجه فرانسه قرار است سه‌شنبه هفته جاری به روسیه برود و با سرگئی لاوروف، همتای روسش به بررسی بحران سوریه بپردازد. لودریان گفت: «روسیه ابزارهای فشار بر بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را دارد، از این‌رو باید این قطعنامه را بپذیرد و بعد از آن احترام به آتش‌بس و ارسال کمک‌های انسانی را تضمین کند.»
در مقابل، وزارت خارجه سوریه اعلام کرد فرانسه تا زمانی که از تروریسم حمایت می‌کند، نمی‌تواند هیچ نقشی در زمینه فرآیند برقراری صلح در سوریه ایفا کند. وزارت امور خارجه سوریه در نامه‌هایی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس دوره‌ای شورای امنیت در پاسخ به نامه نماینده دائمی فرانسه در هفتم فوریه ۲۰۱۸، اعلام کرد: «فرانسه در شورای امنیت از سیاست‌های خود در حیطه ترویج دروغ‌ها و ادعاهای فاقد اعتبار دست برنداشته است. هدف فرانسه از ارسال این نامه‌ها وارونه جلوه دادن حقایق و حمایت از گروه تروریستی «جبهه‌النصره»، یکی از شاخه‌های القاعده در سوریه است که از سوی شورای امنیت در لیست گروهک‌های تروریستی قرار گرفته است. سیاست‌های فرانسه از بدو وقوع بحران سوریه به منزله نوک پیکان در ارائه حمایت‌های گوناگون از گروهک‌های تروریستی و در راس آنها جبهه‌النصره بوده است.» در نامه وزارت خارجه سوریه آمده است: «فرانسه تا زمانی که از تروریسم حمایت می‌کند و دست این کشور غرق در خون سوری‌هاست، شایستگی این را ندارد که هیچ نقشی در زمینه برقراری صلح در سوریه ایفا کند.» با این حال، سی‌ان‌ان می‌نویسد سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در کنفرانس خبری روز پنج‌شنبه اظهار کرد: «آتش‌بس نباید شامل گروه‌های تروریستی از جمله النصره و داعش شود.» لاوروف تاکید کرد: «سیستم آتش‌بس نباید گروه‌های حامی داعش و النصره را هم شامل شود اما شرکای غربی ما متاسفانه تمایل به کنار گذاشتن داعش از سیستم آتش‌بس ندارند و این مساله سوال‌برانگیز است.»
مواضع ضد و نقیض اروپا
اروپایی‌ها تمایل بسیاری دارند که در روند بحران سوریه حضور داشته و در برابر بازیگران دیگر عرض اندام کنند. از یکسو فرانسه به‌دنبال اعمال فشار بر مسکو و دمشق برای حل‌وفصل بحران غوطه است. از سوی دیگر، مقام‌های آلمانی نیز به‌دنبال تماس با روسیه برآمده‌اند. فرانسه و آلمان با سیاست چماق و هویج به مذاکره با روسیه خواهند رفت. برونو کاهل، رئیس سازمان اطلاعات خارجی آلمان، بر لزوم گفت‌وگو با مقامات سوریه و رئیس‌جمهوری این کشور درخصوص مبارزه با تروریسم تاکید کرد و گفت: این سازمان با هدف «جلوگیری از خسارات بیشتر» تلاش می‌کند تا با دمشق تماس‌هایی داشته باشد. از سوی دیگر، صدراعظم آلمان با محکوم کردن کشتار غیرنظامیان در سوریه آن را یک «قتل عام» خواند و افزود: «برلین در راستای تلاش برای توقف خشونت‌ها به ارتباطش با روسیه ادامه خواهد داد.» با این حال، گفته شده تماسی که رئیس سازمان اطلاعات خارجی آلمان از آن سخن گفته با چراغ سبز حزب مرکل اعلام شده است. روزنامه‌های عرب‌زبان نیز نوشتند شورای امنیت رای‌گیری درمورد پیش‌نویس قطعنامه‌ای پیرامون آتش‌بس در سوریه از جمله در غوطه شرقی دمشق را به دیروز (جمعه) موکول کرد. با این حال، نماینده روسیه در شورای امنیت اعلام کرد که توافقی در شورای امنیت در مورد آتش‌بس ۳۰ روزه جهت اجازه به رساندن کمک‌های انسانی و خارج کردن مجروحان وجود ندارد. این مقام روسی بار دیگر پیشنهاد انجام اصلاحاتی در مورد این قطعنامه را داد.
«کوران- گوته»، گزارشگران سی‌ان‌ان می‌افزایند جنگ داخلی در سوریه ابعاد بزرگی یافته و قدرت‌های جهانی وارد این معرکه شده و همین مساله فضا را خطرناک‌تر کرده است. تلاش برای کاهش مناطق تنش نیز گویا راه به جایی نبرده است. هیتر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که«آمریکا، روسیه را در مورد سوریه پاسخگو خواهد کرد.» گزارشگران سی‌ان‌ان به نقل از این سخنگو می‌نویسند: «روسیه مسوولیت منحصربه‌فردی برای آنچه در غوطه می‌گذرد دارد.» از برآیند گزارش‌های سی‌ان‌ان، رویترز و نیویورک‌تایمز چنین بر می‌آید که پیکان این رسانه‌ها روسیه را نشانه رفته است. چنین است که برخی گزارش‌ها از وضع بسته تحریمی جدید آمریکا علیه روسیه خبر می‌دهند و نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، نیز از احتمال حمله نظامی آمریکا به سوریه سخن می‌گوید.
ارسال نظر