اتحاد غیرمنتظره در فضای سیاسی عراق

گروه متجاوز ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی حمله خود را به شهر الحدیده آغاز کرده‌اند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، آنها روز چهارشنبه حمله خود را علیه حوثی‌ها شروع کرده‌اند. مقامات سابق دولت یمن می‌گویند که این گروه کنترل بندراستراتژیک حدیده را در اختیار دارد. چند روز دیپلماسی فشرده نتوانست از حمله به حدیده جلوگیری کند، شهری که دارای ۶۰۰ هزار نفر جمعیت است و مهم‌ترین دروازه کمک‌های بشری و انسان‌دوستانه است.

مقامات سازمان ملل می‌گویند: از این ترس دارند که وضعیت فاجعه‌بار یمن با این حمله بیشتر از گذشته شدت یابد. مقامات نظامی آمریکا از جمله جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا به مقامات ائتلاف عربی هشدار داده‌اند که گسترش جنگ می‌تواند منجر به تشکیل یک باتلاق شود و جمعیت غیرنظامی بیشتری دچار مصیبت و فاجعه شوند. افزون بر ۷۵ درصد مردم یمن به کمک‌های غذایی نیاز دارند و میلیون‌ها نفر در آستانه قحطی هستند. دست‌نشاندگان یمنی ائتلاف عربی که توسط امارات‌متحده‌عربی حمایت مالی می‌شوند و توسط آنها آموزش می‌بینند، این تهاجم را از ساعات اولیه روز چهارشنبه آغاز کرده‌اند. امدادگرانی که در حدیده باقی مانده‌اند می‌گویند یک سکوت مرگبار در مرکز شهر برقرار است و به‌نظر می‌رسد که جنگ بیشتر در مرز جنوبی این شهر متمرکز است. این جنگ درحالی آغاز شد که واشنگتن بیشتر روی دیدار دونالد ترامپ و کیم‌جونگ‌اون رهبر کره‌شمالی متمرکز شده بود. هنوز مشخص نیست که آیا مشاوران آمریکایی هم در این کارزار جنگی نقش دارند یا نه.

از زمانی که در این کشور علیه دولت مرکزی قیام صورت گرفت، این کشور نزدیک به ۳ سال است که شاهد جنگ و تجاوز نیروهای ائتلاف عربی است.  اعضای ارشد کمیته روابط‌خارجی سنا، کشورهای ائتلاف عربی، به‌ویژه عربستان و امارات‌متحده‌عربی را متهم کرده‌اند که با بمباران‌های خودشان تلفات انسانی وسیعی را رقم زده‌اند. جنگ داخلی یمن پس از بهار عربی رخ داد که منجر به سقوط علی عبدالله صالح شد. اختلافات بر سر تقسیم قدرت در عمل به دو دسته شدن کشور یمن منجر شده است.  حوثی‌ها که در شمال زندگی می‌کنند، سه سال پیش به سمت جنوب حرکت کردند و کنترل شهر صنعا، پایتخت این کشور را به دست گرفتند. آنها سپس شهر حدیده را نیز به تصرف خود درآوردند و رئیس‌جمهوری این کشور نیز به عربستان سعودی پناه برد. عربستان و امارات‌متحده‌عربی نیز به بهانه حمایت از رئیس‌جمهوری یمن به این کشور حمله کردند و از نیروهای مزدور یمنی نیز حمایت مالی و نظامی می‌کنند.  عربستان سعودی و امارات‌متحده‌عربی مدعی هستند که از این بندر به حوثی‌ها سلاح قاچاق می‌شود، از جمله موشک که با آن موشک‌ها چندین‌بار به عربستان حمله شده است.

این درحالی است که سازمان ملل با رد ادعای عربستان سعودی می‌گوید: با توجه به رصدهایی که داشته‌اند از این بندر سلاح به یمن قاچاق نمی‌شود و احتمال دارد از مرزهای زمینی سلاح رد و بدل شود. حوثی‌ها اما می‌گویند که دفاع در برابر متجاوزان عربی حق آنها است و عربستان سعودی برای مدت‌های مدیدی است که در امور یمن دخالت می‌کند. شاهزاده خالد بن‌سلمان، پسر ملک سلمان و برادر کوچک‌تر محمد بن‌سلمان نیز در توییتی با دفاع از حمله به حدیده مدعی شد که این تنها بخشی از دفاع تزلزل‌ناپذیر عربستان سعودی از مردم یمن است. در ابتدای هفته جاری بارها مقامات آمریکایی به مقامات اماراتی نسبت به این حمله هشدار داده بودند.  مایک پمپئو، وزیر امورخارجه ایالات‌متحده می‌گوید که با مقامات اماراتی صحبت کرده و گفته است که نگرانی آنها را درک می‌کند اما این حمله راه را برای کمک‌های انسان‌دوستانه می‌بندد.

او تاکید کرده است که از همه طرف‌های درگیر خواسته است خویشتنداری خود را حفظ کنند و به فکر حل مساله از طریق دیپلماتیک باشند. این درحالی است که عربستان سعودی و امارات‌متحده‌عربی این بندر را با توجه به نزدیکی آن به نفت‌کش‌های بین‌المللی بسیار استراتژیک می‌پندارند.  آنها برای مدت‌های مدیدی است که خواستار عدم کنترل این بندر از سوی حوثی‌ها بوده‌اند. سازمان ملل نیز با حوثی‌ها در این زمینه چندین جلسه مذاکرات داشته و از آنها خواسته است که کنترل این بندر را به یک گروه بین‌المللی بسپارند. هفته گذشته اما امارات‌متحده‌عربی هشدار داد که وقوع جنگ حتمی است و به نیروهای سازمان ملل و صلیب سرخ نیز هشدار داد تا هر چه زودتر شهر را همپای سایر امدادگران ترک کنند.  با این حال با شروع این حمله انتقادات از گروه ائتلاف عربی بسیار بالا گرفته است. با وجود این انور قرقاش، وزیر مشاور امارات در گفت‌وگو با روزنامه فیگارو گفته بود که به سازمان ملل تا سه‌شنبه، دوازدهم ژوئن فرصت داده بود تا کنترل این بندر را به دست گیرد.

قرقاش در این رابطه افزود: ما به مارتین گریفیتس، فرستاده سازمان ملل به یمن ۴۸ ساعت فرصت دادیم تا نیروهای وابسته به انصارالله را نسبت به عقب‌نشینی از بندر و شهر الحدیده ترغیب کند. ما منتظر نتیجه بودیم و در نهایت مهلت ۴۸ ساعته پایان یافت. وی در ادامه مدعی شد: ما به فرستاده ویژه سازمان ملل آخرین فرصت را برای میانجیگری دادیم. یک سال کامل تلاش کردیم نیروهای انصارالله را به خروج از الحدیده ترغیب کنیم اما آنها هربار درباره اهداف و نیات خود دروغ گفتند. وزیر مشاور امارات در ادامه درباره رایزنی‌های کشورش با سازمان ملل گفت: ما همواره با سازمان ملل درباره الحدیده در تماس هستیم و درباره لغو عملیات نظامی در الحدیده گفت‌وگو می‌کنیم. نیروهای انصارالله باید از این شهر و بندر آن عقب‌نشینی کنند. ما نمی‌توانیم بپذیریم آنها در بندر الحدیده از حمایت مالی برخوردار شوند.

طبق بیانیه منتشر شده از سوی کاخ الیزه، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز در واکنش به حملات چهارشنبه صبح ارتش دولت مستعفی یمن به بندر الحدیده با حمایت ائتلاف عربی در تماسی تلفنی با محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، با اشاره به وضعیت سیاسی و نظامی یمن به‌ویژه در استان الحدیده، او و دیگر طرف‌های این درگیری را به خویشتنداری و حمایت از جان غیرنظامیان دعوت کرد. طبق این بیانیه، مکرون در این گفت‌وگوی تلفنی به‌صورت مفصل درباره پرونده یمن صحبت کرد و احتمال داد کنفرانس انسانی پاریس در اواخر ژوئن جاری برگزار شود. سازمان ملل نیز ساعات اولیه روز دوشنبه تمامی کارمندان خود را از الحدیده خارج کرد. این درحالی است که براساس برآوردهای سازمان ملل این جنگ منجر به بزرگترین بحران انسانی جهان خواهد شد.