در هر حال، اکنون بحث مهاجرت در اروپا داغ‌تر است، چراکه مهاجران در مسیر خود ابتدا به قاره سبز می‌رسند. رهبران اروپا درباره اینکه چطور توافق تازه‌سرگرفته برای بحران مهاجرت را در عمل اجرا کنند، مواضع کاملا مختلفی گرفته‌اند. طبق این توافق مراکز حفاظت‌شده ایجاد می‌شوند تا مهاجران در آنها پذیرفته شوند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه می‌گوید این کشور چنین مراکزی بر پا نمی‌کند چون این کشور اتحادیه اروپا، جایی نیست که پناه‌جویان در مسیرشان برای رسیدن به اروپا، اول به آنجا رسیده باشند. از آن‌طرف جوزپه کونته، نخست‌وزیر ایتالیا که او هم از جمله رهبران تاییدکننده توافق اخیر در بروکسل بوده است، گفته که این مراکز می‌تواند در هرجای اتحادیه اروپا ایجاد شوند. نخست‌وزیر ایتالیا به خبرنگاران گفت همه دولت‌های اتحادیه اروپا می‌توانند این مراکز را تاسیس کنند «از جمله فرانسه». به گزارش خبرگزاری آلمان، او با کنایه به رئیس‌جمهور فرانسه گفت: «لابد مکرون خسته بوده که چنین حرفی زده است.»

از سوی دیگر، این توافق همچون «طناب نجاتی» برای مرکل توصیف شده؛ صدراعظمی که ائتلاف او در دولت آلمان با یک بحران سیاسی بر سر سیاست مهاجرپذیری روبه‌رو است. یکی از شرکای اصلی او در این ائتلاف، هورست زیهوفر، وزیر کشور تهدید کرد که اگر آلمان به سیاست جامعی درباره مهاجران و پناه‌جویان نرسد، او شروع می‌کند این افراد را به نقاط دیگری بفرستد؛ حتی اگر ثبت‌نام کرده باشند. با این حال، مرکل موفق شد با اسپانیا و یونان به توافقی مهم دست یابد. بر این اساس، پناهجویانی که مشخصات‌شان در بدو ورود به اتحادیه اروپا در این دو کشور ثبت شده، در صورتی که راهی آلمان شده باشند، آلمان آنها را به اسپانیا و یونان بازمی‌گرداند. این پدیده که «مهاجرت ثانویه» خوانده می‌شود، یکی از مشکلات اصلی از جمله در آلمان است. در هر حال، سران اتحادیه اروپا در نشستی، تغییرات مهمی در قوانین پناهجویی ایجاد کردند؛ از جمله:

مهاجرت ثانویه: پناهجویانی که مشخصات آنها در یک کشور اروپایی ثبت شده، اما به کشور دیگری می‌روند. در بیانیه نشست سران سیاسی اتحادیه اروپا در بروکسل از اعضا خواسته شده «مقدمات قانونی و اداری لازم در عرصه ملی» را فراهم کنند تا مهاجرت ثانویه متوقف شود. مرکل خواستار قراردادهای «دو و سه‌جانبه» در سطح اروپا شده بود، برای بازگرداندن پناهجویانی که مشخصات‌شان در کشور دیگری ثبت شده است. تقویت گارد ساحلی لیبی: لیبی مبدا اصلی حرکت پناهجویان از آفریقا به ایتالیا است. سران اتحادیه اروپا در نشست بروکسل تصمیم گرفتند کمک به گارد ساحلی لیبی تقویت شود. برخورد با قاچاقچیان انسان که کانون فعالیت‌شان در لیبی است، هم باید «تشدید شود».

اردوگاه‌های پناهجویی خارج از مرزهای اتحادیه اروپا: سران اتحادیه خواستار بررسی امکان تاسیس اردوگاه‌های پناهجویان در خارج از اتحادیه شدند. این اردوگاه‌ها باید برای رعایت استانداردهای جهانی با «همکاری نزدیک» کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهجویان و سازمان بین‌المللی مهاجرت برپا شوند. تا کنون هیچ کشوری، حتی در شمال آفریقا، حاضر نشده میزبان چنین اردوگاه‌هایی باشد. اردوگاه‌های پناهجویی در داخل مرزهای اتحادیه اروپا: ایتالیا در تصویب این مورد نقش کلیدی داشت. این کشور به‌عنوان دروازه اصلی ورود پناهجویان به اتحادیه اروپا سال‌هاست گلایه می‌کند که تنها مانده است. سران اتحادیه اروپا در بروکسل توافق کردند که تنها ایتالیا میزبان نباشد، بلکه پناهجویان نجات‌یافته از دریا به اردوگاه‌هایی که کشورهای دیگر اتحادیه داوطلبانه برپا کرده‌اند، منتقل شوند.

پناهجویانی که با درخواست پناهندگی‌شان موافقت می‌شود، از این مراکز به کشورهای دیگر اتحادیه منتقل می‌شوند؛ البته مشروط بر اینکه کشوری میزبانی آنها را بپذیرد. این بند از موافقت‌نامه سران اتحادیه اروپا ابهامات فراوانی دارد. اصلاح قانون پناهجویی اتحادیه اروپا: سران اتحادیه اروپا قوانین پناهجویی را هم اصلاح کرده‌اند. بر این اساس، مزایای پناهجویان محدودتر می‌شود و پناهجویانی که به کشورهای دیگر عضو اتحادیه بروند، جریمه می‌شوند. همچنین قرار است مشخصات پناهجویان در بانک اطلاعاتی انگشت‌نگاری اتحادیه اروپا (Eurodac) با دقت بیشتری ثبت شود. همچنین در نشست سران اروپا مصوب شد که آژانس مرزبانی اتحادیه اروپا (فرونتکس) هم «بیشتر تقویت شود.» سران سیاسی اتحادیه اروپا در بروکسل همچنین تصمیم گرفتند: «همه کشتی‌های شناور در دریای مدیترانه باید تابع قوانین باشند و نباید مخل فعالیت گارد ساحلی لیبی باشند.» اعضای اتحادیه اروپا امیدوارند درباره «معاهده دوبلین» هم به توافقی جمعی برسند. بر اساس این معاهده، باید به درخواست پناهندگی پناهجویان در اولین کشوری که به آن وارد می‌شوند، رسیدگی شود. کشورهای شرق اروپا اما سال‌ها است در برابر تغییر معاهده دوبلین مقاومت می‌کنند. سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌گوید فقط در همین شش ماه نخست سال‌جاری میلادی، حدود ۵۶ هزار مهاجر به اروپا رسیده‌اند. این رقم سه سال پیش در ۲۰۱۵، یک میلیون نفر بود. تاکنون چندین کشور اروپای مرکزی طرح اتحادیه اروپا برای انتقال ۱۶۰ هزار مهاجر از اردوگاه‌ها در یونان و ایتالیا به نقاط دیگر اروپا مخالفت کرده‌اند. این اردوگاه‌ها الان جمعیتی مازاد بر ظرفیت دارند.