سایه پوپولیست‌های افراطی بر سر ژرمن‌ها

هورست زیهوفر، وزیر کشور آلمان و رئیس حزبی که در ائتلاف بزرگ تشکیل‌دهنده دولت حضور دارد، روز گذشته با صدراعظم آلمان دیدار کرد. او این خبر را پس از رایزنی چندین ساعته با هم‌حزبی‌هایش که تا پاسی از یکشنبه شب طول کشید، اعلام کرد. زیهوفر همچنین اعلام کرده که اگر حزب دموکرات‌مسیحی به ریاست آنگلا مرکل به خواسته‌های او توجهی نکند، از همه مقام‌های خود کناره‌گیری خواهد کرد. حزب سوسیال‌مسیحی زیهوفر، حزب برادر دموکرات‌مسیحی آنگلا مرکل است که فقط در ایالت بایرن در جنوب آلمان فعال است. هم‌اکنون این دو حزب به همراه سوسیال‌دموکرات‌ها دولت ائتلافی تشکیل داده‌اند. اگر زیهوفر از وزارت کشور و ریاست حزب سوسیال‌مسیحی کناره‌گیری کند، به اعتقاد کارشناسان، ممکن است بحران تا حدی تشدید شود که حزب او از ائتلاف دولتی خارج شود. این به معنای شکست دولت است و در چنین صورتی باید انتخابات مجدد را برگزار کرد. سران حزب سوسیال‌مسیحی زیهوفر تا ساعات پایانی یکشنبه تلاش کردند او را از این تصمیم بازدارند. او تصمیم خود را به گفت‌وگوی روز دوشنبه با مرکل و سران حزب صدراعظم منوط کرده است. قرار است به زودی در ایالت بایرن انتخابات ایالتی برگزار شود. هورست زیهوفر برای حفظ موقعیت حزب خود و از بیم قدرت‌گیری حزب راست‌افراطی «آلترناتیو برای آلمان» موضعی سختگیرانه‌تر در برابر بحران پناهجویی در پیش گرفته است.

زیهوفر اعلام کرده که اگر دیگر کشورهای اتحادیه اروپا در مورد پذیرش و اسکان پناهجویان همکاری بیشتری از خود به خرج ندهند، مرزهای جنوبی آلمان را به روی پناهجویان خواهد بست. نخستین گام جلوگیری از ورود پناهجویانی خواهد بود که مشخصات آنها در کشور اروپایی دیگری ثبت شده است. مرکل که برای حل مشکلات پناهجویی قائل به راه‌حلی اروپایی است، در روزهای اخیر درباره بازگرداندن پناهجویانی که اطلاعات‌شان در کشورهای دیگر ثبت شده، با چند کشور اروپایی به توافق رسیده است. او توافق‌های حاصل‌شده در نشست اخیر سران اتحادیه اروپا در بروکسل را گامی در جهت تغییر سیاست‌های اروپا می‌داند و می‌گوید که تاثیر توافق‌ها با آنچه زیهوفر قصد انجامش را دارد، برابری می‌کند. زیهوفر اما قانع نشده است. ممکن است پافشاری حزب زیهوفر به بستن مرزها هم موجب تشدید اختلاف با حزب مرکل و در نهایت شکست دولت و انتخابات مجدد شود.

سناریوهایی که مدنظر وزیر کشور آلمان است

هورست زیهوفر پس از جلسه چندین ساعته یکشنبه در مونیخ گفت: «ما می‌خواهیم در راستای منافع کشورمان و در راستای کارآمدی ائتلاف و دولت‌مان – که می‌خواهیم حفظش کنیم – تلاش کنیم بر سر موضوع محوری بازگرداندن پناهجویان به توافق برسیم، فقط در همین مورد.» او امیدوار است که چنین توافقی حاصل شود. وزیر کشور آلمان ملاقات روز دوشنبه را گام او به سوی مرکل و حزب مرکل نامیده است. بنا بر گزارش‌ها، ملاقات دونفره میان زیهوفر و مرکل ساعت ۱۷ به وقت محلی بوده است. سه ساعت قبل از آن هم نمایندگان ائتلاف مسیحی، شامل دموکرات‌مسیحی‌ها و سوسیال‌مسیحی‌ها، در پارلمان فدرال با هم دیدار و گفت‌وگو کردند. زیهوفر در این راستا می‌گوید: سه گزینه بیشتر وجود ندارد؛ یا حزب سوسیال‌مسیحی او با خواسته‌های مرکل و حزبش همراه می‌شود؛ یا او به‌عنوان وزیر کشور دستور می‌دهد مرزها به روی گروهی از پناهجویان بسته شود و همه پیامدهای آن برای شکست احتمالی دولت را به جان می‌خرد؛ یا از ریاست حزب و وزارت کشور کناره‌گیری می‌کند.

مخالفت با تکروی آلمان

دبیرکل حزب آنگلا مرکل نیز با تکروی آلمان در موضوع پناهجویی مخالفت کرده است. آنگرت کرامپ کارنباوئر می‌گوید: «بازگرداندن پناهجویان از مرز آلمان به‌نظر ما پیامی اشتباه به شرکای اروپایی‌مان می‌فرستد.» او نیز توافق‌های مرکل با کشورهای اروپایی در بروکسل بر سر بازگرداندن پناهجویان ثبت‌نام شده در دیگر کشورها را بستری مناسب برای جلوگیری از مهاجرت ثانویه خوانده است. مهاجرت ثانویه به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن مهاجران ثبت‌نام شده در کشورهای دیگر، به امید دستیابی به امکانات بهتر یا به امید شانس بهتر برای پذیرش درخواست پناهندگی‌شان، به کشوری دیگر می‌روند. آلمان جزو کشورهای محبوب برای پناهجویان است. مرکل پیش از این هشدار داده بود که تصمیم‌های یکجانبه در آلمان موقعیت او را در چانه‌زنی با دیگر کشورهای اروپایی بر سر موضوع پناهجویان تضعیف می‌کند.

با این حال آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در هفته‌ای که گذشت روزگار بدی را سپری کرد. نه‌تنها تیم‌ملی آلمان در مرحله مقدماتی از جام‌جهانی حذف شد، بلکه ائتلاف او در عرصه سیاسی نیز در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. به گزارش سی‌ان‌ان او نیاز دارد تا موضوع مهاجران را برای قاره اروپا حل‌وفصل کند. با روی کار آمدن پوپولیست‌ها در قاره سبز او روز به روز بیشتر منزوی می‌شود. خود مرکل در سخنرانی‌اش در جلسه اتحادیه اروپا هشدار داده است که مهاجران می‌توانند اتحادیه اروپا را از بین ببرند.  به‌نظر می‌رسد سرنوشت اتحادیه اروپا با مهاجران گره خورده است. زیرا در صورت شکست این موضوع برگزاری هر انتخاباتی در آلمان می‌تواند به قدرت گرفتن پوپولیست‌های ضدمهاجر در این کشور منتهی شود.  اتحادیه اروپا به رهبری مرکل باید در چندین جبهه بجنگد: نخست اینکه در این اتحادیه پوپولیست‌ها توانسته‌اند قدرت را در دست گیرند. ایتالیا یکی از مهم‌ترین کشورهایی است که در دام آنها گرفتار شده است. همزمان موضوع بدهی‌ها بیش از پیش اتحادیه اروپا را تحت فشار قرار داده است. همچنین روی کار آمدن ترامپ در آمریکا موجب شده است جنگ تجاری آشکارا بین بروکسل و واشنگتن کلید بخورد. این درحالی است که تعهد کمتر ترامپ به کشورهای عضو ناتو، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را به‌خطر انداخته یا دست‌کم آن را تضعیف کرده است.  قرار است روز پنج‌شنبه و جمعه رهبران کشورهای اروپایی در بروکسل گرد هم آیند. این نشست قرار بود روی برگزیت تمرکز کند اما حالا نه‌تنها در آن جبهه پیشرفتی حاصل نشده است، بلکه در این سوی میدان موضوع مهاجران مشکلاتی مضاعف به اروپایی‌ها وارد ساخته است.  مرکل در این راستا گفته است: آن کسی که به قصد پناهجویی به اروپا می‌آید، نمی‌تواند کشور خود را انتخاب کند. در عین حال این وظیفه اتحادیه اروپا است به کشورهایی که پذیرای پناهجویان هستند کمک مالی کند.  مرکل تصریح کرده است: اگر ما با ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا توافق نکنیم، در آن صورت باید به‌دنبال راهکارهای جدید باشیم.  در این شرایط امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز هشدار داده است تا هر چه زودتر موضوع پناهجویی در قاره سبز حل‌وفصل شود. در همین حال دونالد تاسک، رئیس شورای اروپایی گفته است که اتحادیه اروپا باید مکان‌هایی خارج از مرزهای این بلوک اروپایی برای پناهجویان درنظر بگیرد تا جلوی این نوع مهاجرت خطرناک از طریق دریا گرفته شود.  در این سناریو اروپا قرار است به کشورهایی که پناهجویان را نگهداری می‌کنند کمک مالی کند. او گفته است که در سال ۲۰۱۵ نیز از این شیوه استفاده شده و تا ۹۶ درصد جلوی هجوم پناهجویان به این بلوک گرفته شد.