هواداران سیاسی رئیس‌جمهور آمریکا بازنده اصلی جنگ تجاری هستند

گل به خودی ترامپ

دنیای اقتصاد : ایالات‌متحده و چین روز جمعه به‌دلیل بحران تعرفه‌ها درگیری لفظی با یکدیگر داشتند و به‌نظر می‌رسد باید منتظر یک جنگ تجاری تمام‌عیار بود. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، ترامپ پیش‌تر گفته بود که پیروزی در جنگ تجاری آسان است اما حالا که متحدان سابق آمریکا نیز علیه وی شده‌اند باید پرسید واقعا این پیروزی آسان به‌دست خواهد آمد. همچنین این سوال مطرح است که اصلا آیا ترامپ برای پیروزی طرحی در دست دارد یا اینکه فقط قصد رویارویی بدون توجه به یک راهکار اساسی دارد.

ترامپ با تعرفه‌ها متحدان آمریکا همچون کانادا، مکزیک، اتحادیه اروپا و کشور قدرتمندی مانند چین را تهدید می‌کند و از آنها می‌خواهد در برابر آمریکا سر خم کنند. استراتژی ترامپ مبتنی بر یک اقتصاد قوی است که به او اجازه می‌دهد تعرفه‌ها را افزایش دهد اما این رویه ممکن است جواب عکس دهد و اقتصاد را به‌خطر بیندازد. بنابرآمارهای منتشر شده رشد اشتغال‌زایی در ماه ژوئن افزایش داشت و کارفرمایان ۲۱۳ هزار شغل جدید ایجاد کردند و نرخ بیکاری کاهش یافته و افراد بیشتری وارد بازار کار شده‌اند. این رشد به‌ویژه در بخش کارخانه‌ها قوی‌تر بوده است. اعداد و ارقام همه اقتصاد نیست و یک دلیل قوی وجود دارد تا درباره تعرفه‌ها فکر اساسی کرد و آن این بوده که ممکن است همین تعرفه‌ها اقتصاد رو به رشد را زمین بزند. در این راستا باید تاکید شود بازار سهام جهانی روز جمعه واکنش منفی به این جنگ تجاری نشان داد.

در داخل نیز همین تعرفه‌ها به برخی از حامیان ترامپ ضربه زده است، از جمله کشاورزان و تولیدی‌های کوچک که برای مدت طولانی است از ترامپ حمایت کرده‌اند. این در شرایطی است که نشانه‌های اندکی وجود دارد که حاکی از ارائه یک راهکار اساسی بین آمریکا و چین یا سایر کشورهایی باشد که ترامپ آنها را به افزایش تعرفه تهدید کرده است. در واقع بیشتر نشانه‌ها حکایت از این دارد که تنش‌ها در این حوزه درحال افزایش است و همین امر روی صدها میلیارد دلار کالا اثرگذار خواهد بود. آدام پوزن، رئیس موسسه اقتصاد بین‌المللی پترسون در مقاله‌ای با عنوان کارآفرینان نوشت: ترامپ در کارزارهای انتخاباتی مدام تاکید می‌کرد که زندگی مردم آمریکا را نابود نخواهد کرد و آمریکا را وارد وادی جنگ‌های بی‌معنی نخواهد کرد. با این حال جنگ تجاری که او به راه انداخته، همچون جنگ در افغانستان پرهزینه، بی‌ثمر با پایان باز است. با این حال ترامپ در روز جمعه تهاجمی‌ترین قدم خود را در دوران مدیریت خود برداشت و تعرفه ۳۴ میلیارد دلاری روی کالاهای چینی وضع کرد که شامل کالاهایی مانند وسایل پزشکی و قطعات هواپیما است و در ادامه نیز تهدید کرد که میلیاردها دلار تعرفه همچنان در انتظار سایر کالاهای چینی خواهد بود.

چین نیز بلافاصله به این موضوع واکنش نشان داد و در اقدامی متقابل روی کالاهای آمریکایی همچون سویا، گوشت خوک و سایر محصولات آمریکایی تعرفه‌های جدید وضع کرد. مکزیک، کانادا و اتحادیه اروپا نیز پس از اعمال تعرفه‌های جدید روی آلومینیوم و فولاد به‌دنبال تلافی‌جویی هستند و گفته‌اند که در واکنشی مناسب بر محصولات آمریکایی تعرفه‌های جدید وضع خواهند کرد. چراکه ترامپ تاکید کرده است که روی خودروهای وارداتی و قطعات خودرو تا ۲۰درصد افزایش تعرفه اعمال خواهد کرد. ترامپ و مشاوران او اصرار دارند که تاریخ در سمت آنها ایستاده و ترامپ به‌زودی نتایج خوبی از اقدامات خود به‌دست خواهد آورد. آنها می‌گویند این روش مناسب‌تر از چندین سال مذاکرات دیپلماتیک است و در نهایت چین با قراردادهای آمریکا کنار خواهد آمد. ترامپ هفته پیش گفته بود: ما بدترین قراردادهای تجاری را با دنیا داریم. ما پولمان را در برابر هرکسی از دست می‌دهیم. اما مطمئن باشید که این شیوه جواب خواهد داد و هر کشوری خواهد گفت که بیایید قرارداد ببندیم.

رویکرد او اما فقط مورد خوشایند افرادی از کارخانه‌‌ها و صنایعی خواهد بود که در برابر کالاهای مشابه چین، شغل خود را از دست داده‌اند. اسکات پال، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فولاد و استیل در توییتی نوشت: اینها اولین گلوله‌های شلیک شده در جنگ تجاری نیستند. چین زودتر این گلوله‌ها را شلیک کرده است اما با رویکرد ترامپ حالا آنها به‌طور سیستماتیک مجبور به عقب‌نشینی شده‌اند. اما بسیاری دیگر از حامیان ترامپ مطمئن نیستند که این شیوه کارگر شود و می‌گویند افزایش تهدیدها بدون داشتن یک راهبرد مناسب بی‌ثمر و حتی خطرناک خواهد بود. این امر زمانی خطرناک می‌شود که ترامپ رویکردی مشابه نسبت به متحدان خود همچون کانادا و اتحادیه اروپا دارد. افزایش تعرفه‌ها روی آلومینیوم و فولاد کانادا و مکزیک و همچنین واردات خودرو از کشورهای اتحادیه اروپا موجب شده است تنش‌ها روزبه‌روز افزایش یابد.

مشاوران رئیس‌جمهوری برای مقابله با چین گفته‌اند برای اینکه تراز تجاری بین دو کشور برقرار شود آنها باید کالاهای بیشتری از آمریکا بخرند. آنها به این شیوه قصد دارند تا دست به اصلاحات اقتصادی بزنند. اما استفاده از این شیوه با مکزیک و کانادا همخوانی زیادی ندارد. درحالی‌که در جنگ با چین هنوز کوچک‌ترین مشکلی حل نشده است ترامپ مجددا چین را تهدید به اعمال افزایش تعرفه‌ها کرده است. آمریکا همچنین چین را تهدید به کاهش دریافت ویزا کرده و خواستار سرمایه‌گذاری بیشتر در آمریکا شده است. درحالی‌که بسیاری از صحبت‌های رئیس‌جمهوری آمریکا به‌عنوان یک تاکتیک جسورانه یاد می‌کنند اما باید اذعان کرد این شیوه هیچ چشم‌انداز روشنی ندارد و مذاکرات بین چینی‌ها و آمریکایی‌ها را سخت‌تر خواهد کرد.

دانیل پرایس، یکی از مشاوران اقتصادی موسسه جهانی راک کریک که در زمان جورج بوش دوم نیز مشاور حوزه تجارت بوده است می‌گوید: ترامپ هیچ طرح روشنی ندارد. دولت اصلا نمی‌گوید دنبال چه اهدافی است که قابل دستیابی نیز باشد.  دنیل ایکنوسن مدیر خط‌مشی‌های تجاری موسسه «کاتو» می‌گوید: ترامپ تجارت جهانی را با خطر مواجه کرده، زیرا فکر می‌کند با استفاده از معاملات املاک و مستغلات می‌تواند در این زمینه به پیش برود. او می‌افزاید: حتی اگر چنین شیوه‌ای در برخورد با چین کارگر شود اما باز هم خطراتی در آن وجود دارد. به اعتقاد این متخصص حوزه تجارت، این شیوه موجب می‌شود دیگر کشورها نیز جسور شوند و به همین رویکرد روی آورند و همین امر به تجارت جهانی ضربات جبران‌ناپذیری وارد خواهد آورد.