مرد پشت‌پرده تصمیمات رادیکال در کاخ‌سفید

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به تفاوت دیدگاه بولتون و ترامپ در رابطه با کره‌شمالی نوشت: درست در همان روز که کاخ سفید از نامه‌ کیم‌جونگ‌اون با محتوای درخواست از ترامپ برای برگزاری دیدار مجدد میان رهبران دو کشور استقبال کرد، بولتون با لحنی که در آن خوشبینی احساس نمی‌شد از این موضوع که کیم هنوز به وعده‌های خود در رابطه با خلع تسلیحات هسته‌ای عمل نکرده ‌است، ابراز نگرانی کرد. وی گفت: «احتمال برگزاری یک دیدار دیگر میان رهبران دو کشور وجود دارد اما ترامپ نمی‌تواند به آنها اجازه دهد تا بار دیگر از دری که باز گذاشته عبور کنند. آنها طرفی هستند که باید در راستای انجام خلع تسلیحات هسته‌ای گام بردارند و ما نیز منتظر عملیاتی‌شدن وعده‌ها در این باره هستیم.»

این اظهارات درحالی از سوی بولتون مطرح شد که او در نخستین حضور خود پس از ورود به کاخ سفید در آوریل و در سخنرانی‌ای که در جامعه فدرالیست‌ برگزار شد دیوان بین‌المللی دادگستری(لاهه) را تهدید کرد در صورتی که به تحقیق در مورد جنایات جنگی آمریکا در افغانستان ادامه دهد آمریکا این دادگاه را تحریم می‌کند. چند روز پس از آنکه ترامپ درمورد دریافت نامه از کیم ابراز امیدواری کرد سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید محتوای این نامه را بسیار گرم و مثبت ارزیابی کرد. او اعلام کرد که کیم در این نامه از کاخ سفید خواسته ‌است تا یک دیدار دیگر میان رهبران دو کشور انجام شود و کاخ سفید از آن استقبال می‌کند. رئیس‌جمهوری تاکنون با سیاست‌های خود به موفقیت‌های عظیمی دست یافته ‌است و این نامه نیز نشانه‌ای از همین پیشرفت‌ها بود.

او رژه برگزار شده هفته گذشته در پیونگ‌یانگ را نشانه دلگرم‌کننده دیگری برمی‌شمارد چراکه در این رژه خبری از به نمایش درآوردن موشک‌های بالستیک دوربرد که می‌تواند خاک آمریکا را مورد تهدید قرار دهند، نبود. بولتون اما در پاسخ به همین سوال از چنین اقدامی استقبال نکرد و گفت که کیم مدت یک‌سال است که وعده خلع تسلیحات هسته‌ای را مطرح کرده ‌است. بولتون که از گذشته در حلقه سیاستمداران محافظه‌کار آمریکایی قرار داشته و در دولت جورج بوش نیز فعالیت کرده‌ است سابقه کمتری نسبت به دیگر مشاوران ترامپ دارد.

او از زمان ورود به جناح غربی کاخ‌سفید نیز موضع محافظه‌کارانه‌تری نسبت به کره‌شمالی اتخاذ کرده و حتی آینده این کشور را در صورت عدم خلع‌سلاح هسته‌ای به لیبی و کیم را به معمر قذافی تشبیه کرده‌است. همین تشبیه با انتقاد شدید مقامات پیونگ‌یانگ مواجه شد که حتی برگزاری دیدار ترامپ و کیم را نیز در هاله‌ای از ابهام قرار داد. با این حال برخی مقامات اعلام کرده‌اند که بولتون درحال حرکت به سوی تمرکز بیشتر بر موضوعات مربوط به ایران، خاورمیانه و نقش آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی است. این موضوع از لحن او در روز دوشنبه و در مواجهه با دیوان بین‌المللی دادگستری مشخص بود. او در دولت بوش به‌عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز از پیوستن دولت به لاهه ممانعت کرد. وی حتی این دادگاه را غیرقانونی دانست. او گفت: ما از ورود قضات و بازرسان این دادگاه به خاک آمریکا جلوگیری می کنیم. ما اموال آنها در سیستم مالی آمریکا را تحریم خواهیم کرد.»

اما پس از روی کار آمدن اوباما، آمریکا کمک به روند تحقیقات دادگاه لاهه را آغاز و با این دادگاه در بسیاری از زمینه‌ها همکاری کرد. با این حال ایالات‌متحده هرگز به این دادگاه نپیوست و اکنون با ورود دوباره بولتون به کاخ‌سفید لحن سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ بازگشته‌ است. در واقع با بازگشتن بولتون وکلا و فعالان حقوق‌بشر اعلام کرده‌اند که از خصمانه‌تر شدن موضع آمریکا نسبت به این دادگاه غافلگیر نشده‌اند. اما بولتون می‌گوید که او با تمامی سازمان‌های بین‌المللی مخالف نیست و برای مثال ناتو در جهت منافع آمریکا عمل می‌کند. اما از نگاه او خروج آمریکا از شورای حقوق بشر سازمان‌ملل و عدم حمایت مالی از آن برای آمریکا ضروری بوده ‌است چراکه این شورا تمامیت ارضی آمریکا را نقض می‌کند. از سوی دیگر بیانیه او مبنی بر بسته شدن دفتر ساف در واشنگتن موجب تعمیق شکاف میان آمریکایی‌ها و فلسطینی‌ها شد. این شکاف پس از آنکه ترامپ بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت ایجاد شد.

مذاکره‌کننده ارشد فلسطینی در این باره معتقد است که این اقدام در واقع در راستای حمایت از جنایات اسرائیلی‌ها از سوی واشنگتن انجام شده‌ است. بولتون توجیه این اقدام را نبود حسن‌نیت از سوی طرف فلسطینی برای مذاکره با اسرائیل در راستای دستیابی به یک توافق صلح دانسته‌ است. این درحالی است که کاخ‌سفید قرار است پیشنهاد صلح خود را که هنوز در دست بررسی است مطرح کند. به گفته کارشناسان این اقدام تاثیر چندانی بر ارتباطات دو طرف ندارد چراکه از دهه ۹۰ آمریکایی‌ها در کرانه باختری و رام‌الله با فلسطینی‌ها در ارتباط هستند اما وجود سازمان آزادی‌بخش فلسطین در واشنگتن نشانه‌ای از پذیرفته شدن ملیت فلسطینی از سوی آمریکا بود. به تعطیلی کشاندن این سازمان تلاشی است دیگر از سوی کاخ‌سفید برای تحت فشار گذاشتن فلسطینی‌ها در سطح بین‌المللی.  دیوید میلر، کارشناس اندیشکده بین‌المللی ویلسون در این باره می‌گوید: «من تاکنون دولتی را در آمریکا ندیده بودم که تا این حد متعهد به حمایت از اسرائیل باشد و مواضع خصمانه علیه فلسطینی‌ها داشته ‌باشد. این دولت با این حال هیچ راهبرد جامعی را در هر دو طرف دنبال نمی‌کند.»