اتحادیه اروپا به بریتانیا تا ماه نوامبر وقت داد
دوئل لفظی لندن و بروکسل
به گزارش رویترز، ژان کلود یونکر، مقام اجرایی ارشد اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با خبرنگاران بعد از نشستی در اتریش اعلام کرد که سران اروپا کاملا برای سناریوی احتمال عدم توافق قبل از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در مارس آینده آمادگی داشته و برنامه‌ریزی کرده‌اند. دونالد تاسک، رئیس این نشست گفت این خوش‌بینی را دارد که توافق‌هایی هم برای خروج آسان‌تر بریتانیا از اتحادیه اروپا و هم در نظر گرفتن یک پیمان تجارت آزاد در آینده به‌دست آیند. تاسک گفت: نشست ۱۸ اکتبر در بروکسل لحظه‌ای حساس برای غلبه بر اختلافات بزرگ باقی مانده و همچنین به‌دست آمدن یک توافق نهایی برای ۱۸-۱۷ نوامبر خواهد بود. اما ترزا می و آنگلا مرکل تاکید کردند که هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن باقی‌مانده است. ترزا می مبارزه‌ای دشوار با محافظه‌کاران ناراضی در کنفرانس مربوط به حزبش در ۱۰ روز آینده دارد. آنها از او به‌دلیل تلاش برای وابسته کردن بریتانیا به قوانین اتحادیه اروپا به ازای تجارت آزاد ناراضی هستند و برخی گفته‌اند که یک برگزیت دشوار بدون توافق در ماه مارس را به‌جای طرح‌های ترزا می ترجیح می‌دهند. اما ترزا می نیز در واکنش به اتحادیه اروپا آرام ننشسته است.
«لورا اسمیث اسپارک»، در گزارش ۲۱ سپتامبر در سی‌ان‌ان نوشت که روز جمعه ۳۰ شهریورماه ترزا می اعلام کرد که مذاکره با اتحادیه اروپا پس از «نشست فاجعه‌بار، در وضعیت بن بست است.» او در بیانیه‌ای که از خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت منتشر کرد از اتحادیه اروپا خواست که به موضع بریتانیا «احترام» بگذارد. خانم «می» پس از بازگشت از نشست سالزبورگ، اتریش، در نشست سران اتحادیه اروپا شرکت کرد و پیشنهاد خود را به آنها ارائه داد. اتحادیه اروپا به صراحت گفت که این طرح را غیرقابل قبول و غیرقابل اجرا می‌داند. «می» گفت:«در تمام این دوره، من فقط با احترام با اروپا رفتار می‌کردم. بریتانیا همین انتظار را دارد. روابط خوب در پایان این فرآیند به این احترام بستگی دارد.»
ریشه اختلافات بریتانیا و اروپا کجاست؟
حقیقت این است که نخست‌وزیر بریتانیا رد طرح خود موسوم به «طرح چکرز» را «بدون توضیح مشروح یا ارائه برنامه جایگزین» از سوی اتحادیه اروپا «غیرقابل قبول» خوانده است. صراحت این اتحادیه در رد کردن طرح خانم «می» به وجهه او لطمه زیادی زد و برخی حتی آن را «تحقیرآمیز» خواندند. او گفت:«ما باید از اتحادیه اروپا بشنویم که مساله واقعی چیست و پیشنهاد آنها چیست تا بتوانیم درباره آن گفت‌وگو کنیم. تا این اتفاق نیفتد نمی‌توانیم از این جلوتر برویم.» بریتانیا باید روز ۲۹ مارس سال ۲۰۱۹ - حدود شش ماه دیگر- رسما از اتحادیه اروپا خارج شود اما دو طرف بر سر چگونگی روابط سیاسی، تجاری و اقتصادی هنوز به توافق نرسیده‌اند و اکنون احتمال خروج بریتانیا از این اتحادیه بدون هیچ توافقی بیش از قبل شده است.
اما ریشه اختلافات در چیست؟ اتحادیه اروپا از ابتدای مذاکرات سه خط قرمز را مشخص کرده بود: ۱- آزادی‌های چهارگانه (آزادی تردد مردم، کالا، خدمات و سرمایه) قابل تفکیک نیستند و همه با هم باید پذیرفته یا رد شوند، ۲- مرز گمرکی بین جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی ایجاد نشود و ۳- حقوق شهروندان اروپایی ساکن بریتانیا تضمین شود. در طرح چکرز اما جدا شدن آزادی تردد کالا از آزادی تردد مردم پیشنهاد شده، یعنی بعد از خروج از اتحادیه اروپا آزادی تردد کالا برقرار بماند اما تردد شهروندان اروپایی به بریتانیا محدود شود.
طرح خانم می برای مرز بین جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی هم از طرف اتحادیه اروپا غیرقابل قبول دانسته شد. جمهوری ایرلند جزو پادشاهی بریتانیا نیست و این کشور عضو اتحادیه اروپا است. برقراری مرز بین دو کشور علاوه بر اینکه خطر شعله‌ور شدن ناآرامی و خشونت‌ها را در ایرلند شمالی در بر دارد با مانع حقوقی هم روبه‌رو است چون ممکن است بر خلاف توافق موسوم به جمعه نیک دانسته شود که باعث برقراری آتش‌بس و پایان خشونت‌ها در ایرلند شمالی شد.
«چکرز»، اقامتگاه خارج از لندن نخست‌وزیر بریتانیا است. «می» دو ماه و نیم پیش در نشستی که در «چکرز» برگزار شد توافق اعضای کابینه را برای طرح خود به‌دست آورد هر چند که به فاصله کمی دو وزیر برجسته کابینه، دیوید دیویس وزیر برگزیت و بوریس جانسون وزیرخارجه در اعتراض به طرح چکرز استعفا دادند. «لورا اسمیث اسپارک»، گزارشگر سی‌ان‌ان، می‌افزاید داونینگ استریت امیدوار بود که نشست غیررسمی سالزبورگ زمینه را برای حل‌وفصل مسائل باقی مانده در مورد برگزیت پیش از نشست رسمی در ماه اکتبر آماده سازد اما ظاهرا چنین نشد. در این نشست رهبران ۲۷ کشور اروپایی به اتفاق با پیشنهادهای نخست‌وزیر بریتانیا مخالفت کردند. چنین بود که برخی از «تحقیر» خانم نخست‌وزیر سخن به میان آوردند. دونالد تاسک می گوید جنبه‌هایی از این طرح، که در اقامتگاه چکرز، در ماه جولای مورد توافق قرار گرفت در قالب فعلی اش «اصلا کارگر نخواهد بود.»
گزارشگر سی‌ان‌ان می نویسد، مکرون حتی پا فراتر گذاشت و گفت «کل پروژه برگزیت به مردم بریتانیا انداخته شد آن هم از سوی مشتی دروغگو که به سرعت عرصه را خالی کردند و نمی خواستند نتیجه پروژه خود را ببینند.» با این حال، داونینگ استریت معتقد است که «توپ هم اکنون در زمین اروپا است... در این شرایط اصلا درست نیست که یک طرف، پیشنهادهای طرف دیگر را بدون توضیحات دقیق و ارائه جایگزین رد کند.» برخی هم معتقدند که صرف‌نظر از مخالفت اتحادیه اروپا با طرح نخست‌وزیر بریتانیا، اما این مخالفت‌ها یک جنبه داخلی هم دارد.
کارشناسان معتقدند موضعی که «می» در نشست سالزبورگ اتخاذ کرد بیشتر معطوف به کنفرانس سالانه حزب محافظه‌کار است که چند روز دیگر (۳۰ سپتامبر) برگزار می‌شود. این انتظار وجود دارد که اختلافات در حزبی که به‌طور سنتی در باره اروپا دچار اختلاف بوده به اوج برسد. جرمی کوربین رهبر حزب کارگر- که مخالف نخست‌وزیر است- گفت که «می» در پیشبرد مذاکرات برگزیت ناتوان است: «استراتژی مذاکرات ترزا می فاجعه بار بوده. حزب محافظه کار بیشتر وقت مشغول بحث و مذاکره بین خودشان هستند. بازی سیاسی بین دولت ما و اتحادیه اروپا باید خاتمه پیدا کند چون عدم توافق غیرقابل قبول است.»
چنین است که گزارشگر سی‌ان‌ان می‌نویسد «می» هم اکنون میان دو اردوگاه گیر افتاده است: یکی عده‌ای از هم حزبی‌های خود که حامی سرسخت برگزیت هستند و معتقدند او چندان سختگیری به خرج نداده است. دوم، گروهی که خواستار ماندن در اتحادیه اروپا هستند. ساکن خیابان داونینگ استریت امید داشت که موضع سفت و سخت علیه اتحادیه اروپا باعث رهایی او از فشارهای داخلی هم حزبی‌هایش شود. برخی حامیان «می» مانند «جاکوب ریس موگ»، رهبر گروه قدرتمند «گروه تحقیقات اروپایی» به‌شدت از «می» تجلیل کرد.
درحالی‌که صادق‌خان، شهردار لندن، معتقد است «می» کشور را «یک گام دیگر به بدترین وضعیت ممکن» سوق خواهد داد. در هر حال، اتحادیه اروپا و بریتانیا بار دیگر در ماه نوامبر گفت‌وگو خواهند کرد که به‌نظر می‌رسد آخرین فرصت دو طرف برای رسیدن به توافق باشد. به نوشته بی‌بی‌سی، اگر گشایشی حاصل نشود و دو طرف بر مواضع خود بمانند، احتمال‌هایی که مطرح هستند عبارتند از: رای عدم اعتماد به ترزا می از طرف حزب خودش یا پارلمان؛ انتخابات سراسری زودهنگام؛ همه پرسی مجدد؛ استعفای می یا تمدید مهلت مذاکرات. در صورتی که هیچ کدام از اینها اتفاق نیفتد بریتانیا نهم فروردین ۱۳۹۸ بدون هیچ توافقی از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد و دو طرف خود را در شرایطی بسیار پیچیده، بی‌سابقه و ناآشنا خواهند یافت.
ارسال نظر