سیا: کار پسر سلمان بود
معرفی فرمانده ترور خاشقجی
آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا «سی‌آی‌ای» بر این باور است که دستور قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد حکومت سعودی از سوی «محمد بن‌سلمان» ولیعهد عربستان صادر شده است. این خبر روز جمعه از سوی منابع نزدیک به این پرونده اعلام شد و به گفته آنها، سازمان سیا برخی از نهادهای عالی آمریکا از جمله کنگره این کشور را در جریان تحقیقات و ارزیابی‌های خود در این پرونده قرار داده است. نتیجه‌گیری سیا بر خلاف ادعاهای دولت عربستان است که همواره هرگونه دخالت ولیعهد عربستان در قتل جمال خاشقجی را رد کرده است. «اشپیگل» در گزارش ۱۷ نوامبر خود نوشت: «سیا پس از ارزیابی دقیق چندین منبع به این نتیجه رسید. از جمله منابع سیا تماس تلفنی میان خالد بن‌سلمان، برادر کوچک‌تر ولیعهد با خاشقجی است.» این خبر را ابتدا روز جمعه واشنگتن‌پست بیان کرد. جمال خاشقجی یکی از ستون‌نویس‌های این روزنامه آمریکایی بود. به همین دلیل، واشنگتن پست به‌شدت پیگیر قتل وی است و گویی شمشیر را در برابر سعودی از رو بسته است.
به نوشته اشپیگل به نقل از واشنگتن پست، خالد بن‌سلمان، سفیر عربستان در آمریکا، در این تماس تلفنی به جمال خاشقجی گفته است که برای دریافت مدارک مورد نیاز خود باید به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کند. خالد بن‌سلمان به خاشقجی گفت که خطری او را تهدید نمی‌کند. ارزیابی‌های سیا نشان می‌دهد که خالد بن‌سلمان به دستور برادر خود، محمد بن‌سلمان، با جمال خاشقجی تماس گرفته است. اطلاعات و نتایج تحقیقات سازمان سیا در اختیار مقام‌های دولت آمریکا نیز قرار گرفته و این مقام‌ها نیز تردید چندانی درباره صحت گزارش سیا ندارند. روشن نیست که آیا خالد بن‌سلمان نیز از برنامه قتل خاشقجی مطلع بوده یا صرفا به درخواست برادر خود وظیفه تماس با این خبرنگار منتقد را برعهده داشته است. خاشقجی روز ۲ اکتبر به کنسولگری عربستان در ترکیه رفت و دیگر بازنگشت.
به نوشته واشنگتن‌پست، مقام‌های آمریکایی «اعتبار بالایی» برای گزارش سیا قائل‌اند. تاکنون کاخ سفید واکنش رسمی‌ای به این گزارش نداشته است. خالد بن‌سلمان در یک پست توییتری مدعی شده است که او با خاشقجی تماسی تلفنی نداشته و به او توصیه نکرده است برای گرفتن مدارک مورد نیاز خود به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کند. به نوشته اشپیگل، روزنامه «وال‌استریت ژورنال» نیز در گزارشی در این زمینه نوشت که قتل خاشقجی بدون مشارکت محمد بن‌سلمان ممکن نبوده است. خالد در واکنش به ادعاهای روزنامه واشنگتن‌پست گفت که ادعاهای این روزنامه درباره پیشنهادش به خاشقجی برای رفتن به ترکیه دروغ است. خالد همچنین افزود، ابدا با جمال خاشقجی تلفنی صحبت نکرده و پیشنهاد رفتن به ترکیه را به او نداده است. این شاهزاده سعودی گفت، آخرین ارتباطش با خاشقجی ۲۶ اکتبر ۲۰۱۷ به‌صورت مکاتبه‌ای بوده و هرگز پیشنهاد نکرده که به هر دلیلی به ترکیه برود. او در پیامی توییتری از دولت آمریکا خواست هرگونه اطلاعات درباره این ادعا را علنی کند. در هر حال، به نوشته اشپیگل، ترامپ تا کنون با حرکات زیگزاگی از گسست رابطه با عربستان جلوگیری کرده است.
الجزیره نیز در گزارش ۱۷ نوامبر خود نوشت که گزارش سیا تا امروز مطمئن‌ترین سند در مورد پیوند محمد بن‌سلمان با قتل خاشقجی بوده و تلاش‌های ترامپ برای حفظ روابط با عربستان را دچار خدشه کرده است. «اندرو سیمونز»، گزارشگر الجزیره می‌نویسد اکنون فشار زیادی از سوی کنگره بر ترامپ وارد می‌شود که در این مورد کاری کند. به نظر می‌رسد سیا آب پاکی را روی دست ترامپ ریخته است.» او گزارش خود را چنین ادامه می‌دهد: «سپس چه؟ ممکن است یک تحقیق بین‌المللی یا تحقیقی مشترک از سوی آمریکا- ترکیه در این مورد انجام گیرد. اما یک نکته روشن است: مسیر پرونده خاشقجی به‌شدت رو به وخامت رفته است. ارزیابی سیا در مورد قتل خاشقجی و نقش ولیعهد همچون صاعقه است.»
«ایوان رنسیک»، از مدرسه مطالعات بین‌المللی Rajaratnam در سنگاپور، می‌گوید: «ارزیابی‌های سیا به‌شدت معتبر است. این گزارش تایید‌کننده گزاره‌ای است که بسیاری از ما در مورد آن ظنین بودیم: اینکه توطئه ترور مستقیما از سطوح بالای قدرت در عربستان سرچشمه گرفته است.» این تحلیلگر می‌افزاید: «یک پرسش کلیدی وجود دارد: اینکه ترامپ چقدر به گزارش سیا اهمیت می‌دهد و چقدر آن را معتبر می‌شمارد؟ روشن است که ترامپ احتمالا این گزارش را هم نادیده می‌گیرد، زیرا برای مهار ایران به عربستان نیاز دارد. ترامپ نمی‌خواهد عربستان را به آغوش دیگر قدرت‌ها سوق دهد.»
دولت آمریکا روز پنج‌شنبه از وضع تحریم‌هایی علیه ۱۷ شهروند سعودی که در قتل جمال خاشقجی نقش داشته‌اند خبر داد. با این وجود بسیاری از قانون‌گذاران آمریکا وضع این تحریم‌ها را کافی نمی‌دانند و معتقدند که واشنگتن باید در این پرونده موضع سخت‌تری در قبال عربستان اتخاذ کند. گمان می‌رود که با انتشار گزارش یافته‌های جدید سیا در این پرونده، موضع این قانون‌گذاران تقویت شود.
دونالد ترامپ و دولت او بارها اعلام کرده‌اند که عربستان باید مسوولیت هرگونه دخالت در قتل جمال خاشقجی را بپذیرد؛ با این وجود همزمان تاکید داشته‌اند که نمی‌توان اهمیت روابط ریاض و واشنگتن را نادیده گرفت. دونالد ترامپ همچنین بارها اعلام کرده است که حاضر نیست فروش گسترده تسلیحات نظامی آمریکا به عربستان را متوقف کند.
با این حال، برآیند گزارش‌ها حاکی از این است که پس‌لرزه‌های سیاسی قتل جمال خاشقجی همچنان ادامه دارد. ترکیه به‌عنوان کشوری که این قتل در آنجا صورت گرفته همچنان پیگیر این پرونده است. در تماس تلفنی دو روز پیش اردوغان و ترامپ، طرفین توافق کردند که تمام ابهامات پرونده قتل جمال خاشقجی را افشا کرده و اجازه ندهند هیچ‌گونه سرپوشی بر این جنایت گذاشته شود. همزمان در کنگره آمریکا هم اقداماتی در جریان است. به نوشته الجزیره، «باب منندز»، عضو ارشد کمیته سیاست خارجی سنای آمریکا به همراه پنج تن دیگر از اعضای جمهوری‌خواه و دموکرات سنا پیش‌نویس قانونی را تحت عنوان «مجازات عربستان در جنگ ۲۰۱۸ یمن» ارائه کردند. هدف از ارائه این طرح حمایت از حل مسالمت‌آمیز جنگ یمن و محاکمه ریاض در پرونده قتل «خاشقجی» است.
در این طرح از سازمان ملل خواسته شده اقدامی برای دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای جنگ یمن و راه‌حلی سیاسی و جامع که حافظ استقلال و تمامیت ارضی این کشور باشد، در پیش گیرد. همچنین از دو دولت امارات و عربستان خواسته شده اقداماتی را در راستای اعتمادسازی و ایجاد امکانی برای آغاز گفت‌وگویی سیاسی جهت پایان دادن به جنگ یمن و حل بحران در این کشور در پیش بگیرند. علاوه بر این در این پیش‌نویس توقف فروش بیشتر سلاح به دولت عربستان به استثنای سامانه‌های دفاع موشکی خواسته شده است. در طرح یاد شده به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا این امکان داده شده که استثناهایی را در مورد ممنوعیت فروش سلاح به عربستان در صورت داشتن منافعی برای امنیت ملی کشور درخواست کند. در این پیش‌نویس خواسته شده عوامل این ترور از جمله هر مسوول دولتی در عربستان یا عضو خاندان حاکم در صورت اثبات جرایم‌شان محاکمه شوند و این مجازات شامل تمامی اشخاصی باشد که در راستای تسهیل قتل روزنامهنگار منتقد عربستانی هرگونه حمایت مالی یا خدماتی ارائه کرده‌اند. در این راستا رند پل، عضو جمهوری‌خواه سنای آمریکا در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان، این مساله که ولیعهد عربستان پیش‌تر از نقشه قتل خاشقجی بی‌اطلاع بوده را بعید دانست و گفت: «مشکوک است در سایه حاکمیت خاندان آل‌سعود اتفاقی بدون اطلاع و حمایت ولیعهد رخ دهد. برآورد من این است که به احتمال زیاد ولیعهد از این قتل اطلاع داشته است و چه بسا خودش دستور قتل را صادر کرده است.»
سی‌ان‌ان نیز در گزارشی به قلم «الیس لابوت» و «ورونیکا استراکلورسی» در ۱۷نوامبر با تایید گزارش سیا نوشت که «مقام‌های ارشد دولت آمریکا و بازپرسان بر این عقیده‌اند که انجام قتلی در این سطح نمی‌تواند بدون اطلاع ولیعهد بوده باشد، زیرا او حاکم بلامنازع در کشورش است.» این گزارشگران به نقل از سخنگوی سفارت عربستان می‌نویسند: «سفارت عربستان تمام اینها را نظریه و گمانه‌زنی می‌داند گویی می‌خواهد با تقلیل این ارزیابی‌ها به نظریه و گمانه‌زنی آنها را بی‌اهمیت جلوه دهد.» این گزارش به نقل از «فاطمه باعشن»، سخنگوی سفارت عربستان می‌نویسد: «یکی دیگر از منابع سیا همان فایل صوتی بود که از سوی ترکیه تحویل این کشور شد.» با این حال، گزارشگران سی‌ان‌ان می‌افزایند: «سیا نیز نمی‌داند قطعات جسد خاشقجی کجاست.» با این تفاصیل، اکنون افکار عمومی دنیا منتظر اعلام‌نظر قاطع ترامپ و دولت او در مورد عربستان است.
ارسال نظر