بوتفلیقه دیگر بس است!

تحلیلگران می‌گویند محرومیت و فساد با تصویر رئیس‌جمهور در یک قاب نشسته است و خواستار تغییر وی هستند. عبدالعزیز بوتفلیقه تاکنون چهار دوره رئیس‌جمهوری الجزایر بوده است. در این راستا گزارش شده است که روز جمعه در الجزیره پایتخت این کشور پلیس به سوی معترضان گاز اشک‌آور شلیک کرده‌است. به‌گفته مقام‌های دولتی ۵۰ مامور پلیس در درگیری‌ها زخمی شده‌اند و ۴۵ معترض نیز در بازداشت هستند. اعتراضات ضد دولتی در الجزایر معمول نیست اما بعد از اعلام نامزدی بوتفلیقه چند بار اعتراض روی داده است. عبدالعزیز بوتفلیقه بعد از سکته در سال ۲۰۱۳ کمتر در انظار عمومی دیده شده و درحال‌حاضر برای معالجات پزشکی در سوئیس است. او درحال‌حاضر فلج شده و روی ویلچر حرکت می‌‌کند و در ۷ سال گذشته سخنرانی عمومی نداشته است. برخی معترضان با خود پلاکاردهایی حمل می‌کردند که بر آن نوشته بود: «برو یعنی برو.»  عده‌ای دیگر بر مسالمت‌آمیز بودن اعتراضات تاکید داشتند.

یک زن معترض که همراه با همسر و فرزندانش در تظاهرات شرکت کرده بود، می‌گوید: «بیست سال کافی است. این اعتراض نیست، جشن است، ما تولد دوباره الجزایر را جشن گرفته‌ایم.»  گزارش‌ها حاکی از این بود که روز جمعه، خیابان‌ها مملو از جمعیتی بود که عمدتا هم جوانان بودند. آنها پس از برگزاری نماز جمعه راهی خیابان‌ها شدند و داد می‌زدند: «بس است» و شعار می‌دادند: «بوتفلیقه گم‌شو.»  مردم همچنین به حزب «اف‌ان‌ال» می‌گفتند: «گم‌شو.»  

این در حالی است که معاذ بوشارب، رهبر حزب «اف‌ان‌ال» هفته گذشته به معترضان گفته بود: «به رویای‌پردازی‌تان ادامه بدهید و خواب خوبی داشته باشید.» برخی از معترضان در پاسخ گفته‌اند: این یک جمهوری است نه پادشاهی. برخی نیز فریاد می زدند. شما کشور را غارت کرده‌اید. برخی از معترضان می‌گویند آنها به این دلیل به خیابان‌ها آمده‌اند که دیگر از دست بوتفلیقه به‌ستوه آمده‌اند. «کامل»، یک رسپشن هتل در الجزیره که اسم خانوادگی خود را هم از ترس برخورد حکومت با وی، در اختیار نیویورک‌تایمز نگذاشت، می‌گوید: من معترضم چرا که بوتفلیقه برای بار پنجم نامزد انتخابات شده است، اوضاع اقتصادی و سیاسی اصلا خوب نیست.

اعتراضات خیابانی در الجزایر ممنوع است و پلیس نیز برای برخورد با آنها نباید لحظه‌ای درنگ داشته باشد. همان‌گونه که وضعیت بوتفلیقه به‌طور پیوسته روبه‌وخامت گذاشته، حکومت نیز با وضع قوانین امنیتی اغلب مبهم و تهدیدآمیز، اپوزیسیون را خفه کرده است. این بار اما به‌نظر می‌رسد که این استراتژی جوابگو نبوده است. به‌نظر می‌رسد نیروهای امنیتی در برابر حضور گسترده مردم که در خیابان‌ها علیه بوتفلیقه شعار می‌دادند، منفعلانه برخورد کرده است. روز جمعه، نیروهای امنیتی نه به‌طور گسترده، بلکه بسیار کم از گاز اشک‌آور استفاده کردند و افراد کمی هم بازداشت شدند. برای سالیان سال، دولت مخالفان را مسوول هرج و مرج‌های دهه ۱۹۹۰ می‌داند که به کشته شدن ۲۰۰ هزار نفر منجر شد، جایی که گروه‌های اسلام‌گرا دست به قیام زده بودند. این میراث موجب شد حتی به‌رغم بهار عربی که کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا را در می‌نوردید به این کشور سرایت نکند و آرام باقی بماند. اما جوانان امروز مانند مصطفی بوتفلیقه که فعال حقوق بشر است، بسیار جوان‌تر از آن هستند که آن دهه سیاه را به یاد بیاورند. آقای بوشاشی که از طریق تلفن مصاحبه می‌کند می‌گوید: این جنبش جوانان و باقی ملت الجزایر است. آنها فکر می‌کنند که رژیم برای آنها احترامی قائل نیست، چراکه فردی را به‌رغم اینکه به‌شدت حالش وخیم است، مجددا نامزد ریاست‌جمهوری کرده است. او می‌افزاید: این تحقیری است که موجب شده تا الجزایری‌ها علیه آن و فساد گسترده قیام کنند. رئیس‌جمهوری از اداره کردن کشور عاجز است. این فرد دیگر حتی توان خواندن و نوشتن هم ندارد. او توسط یک گروه مافیایی به گروگان گرفته شده است.

تصور می‌شود، تصمیم‌ها توسط یک حلقه کوچک شامل برادر بوتفلیقه، یعنی سعید و فرمانده نیروهای ارتش، یعنی ژنرال احمد صلاح گرفته می‌شود که همین دو هفته پیش هشدار دادند که برخی مردم این کشور را به ناکجاآباد سوق می‌دهند. همان‌طور که رئیس‌جمهور بوتفلیقه، از دید عمومی ناپدید شده است، گمانه‌زنی‌ها حکایت از این دارد که حلقه رقابت اطراف او شدیدتر شده است و جریان به دو دسته طرفداران و کسانی که به قدرت متصل هستند تقسیم شده است و آنها نمی‌دانند چگونه در این بن‌بست به‌وجود آمده پیش بروند.

الجزایر شدیدا به گاز و نفت وابسته است و دو سوم درآمد کشور از این طریق است و این کشور هم‌اینک با خیل جمعیت بیکار جوان روبه‌رو است. این درحالی است که ۷۰ درصد جمعیت این کشور زیر ۳۰ سال است. همزمان با کاهش قیمت نفت، درآمدهای این کشور نیز افت فاحشی پیدا کرده و حکومت را مجبور کرده است که از هزینه‌های برخی برنامه‌های اجتماعی بکاهد. مراد، یک مهندس که در دهه پنجم زندگی خود است می‌گوید: من برای خودم اعتراض نمی‌کنم. کار نسل من تمام است. ما برای فرزندان خود به خیابان‌ها آمده‌ایم. من به این دلیل به خیابان‌ آمده‌ام که دیگر نسل جدید مانند من این‌گونه کمبود در خدمات اجتماعی را تحمل نکند. تظاهرات در الجزایر هفته گذشته کلید خورد و احتمال می‌رود همچنان ادامه داشته باشد.