این کارشناس تصریح کرد: «بدترین سناریو این است که سازمان نیروهای نظامی شکسته شود و آنها ندانند که از درون این درگیری‌‌ها چه چیز حاصل خواهد شد.» درگیری‌های پیاپی بین آژانس‌های مختلف امنیتی سودان این نگرانی را به‌وجود آورده است که کشور به سمت هرج‌ومرج سوق داده می‌شود. این ترس به‌ویژه درحال‌حاضر قابل درک است، چراکه هم‌اینک دو همسایه این کشور یعنی سودان جنوبی و لیبی درگیر یک جنگ داخلی هستند. اعتراض‌ها ابتدا به‌دلیل گرانی نان کلید خورد اما بلافاصله فراگیر و تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حاکم سودان شد که به مدت ۳۰ سال است در این کشور حکمرانی می‌کند. او در سال ۱۹۸۹ با یک کودتا روی کار آمد و در بیشتر اوقات از او به‌عنوان یک غرب‌ستیز یاد شده است. سودان در دهه ۹۰ مامنی برای تروریست‌ها بود و برای مدتی نیز میزبان اسامه بن‌لادن بود. افزون بر این عمر البشیر از سوی دادگاه‌های بین‌المللی با اتهام جنایت جنگی و نسل‌کشی در دارفور، منطقه‌ای شورشی در غرب سودان نیز روبه‌رو است. در دوران حکمرانی وی سودان با جنگ داخلی، قحطی و تقسیم کشور نیز روبه‌رو بوده و در سال ۲۰۱۱، سودان مجبور شد که سودان جنوبی را به‌عنوان یک ملت مستقل به‌رسمیت بشناسد.

یکی از معترضان که خود را دکتر معرفی می‌کند، می‌گوید: اعتراض‌های روز سه‌شنبه از ساعت ۴ صبح آغاز شد، زمانی که نیروهای شبه‌نظامی وفادار به عمر البشیر در برابر ارتش سودان به سوی مردم معترض آتش گشودند. طبق گزارش‌های رسیده، جمعیت شاغلین سودان که یک گروه اپوزیسیون است، اعلام کرد که نیروهای یورش‌برنده به تحصن‌کنندگان از گلوله‌های واقعی، سلاح‌های سنگین و صدها گاز اشک‌آور استفاده کردند. نیروهای مسلح ارتش البته به مقابله پرداختند و درهای فرماندهی کل را برای حمایت و حفظ جان تحصن‌کنندگان باز کردند. درگیری‌هایی بین ارتش و نیروهای امنیتی سودان در جریان تلاش نیروهای امنیتی برای متفرق کردن معترضان رخ داد. تظاهرات‌کنندگان گفتند که نیروهای امنیتی می‌خواستند به زور این تحصن را به هم بزنند. جمعیت شاغلین سودان از تحصن‌کنندگان خواست به مقر فرماندهی بروند. این جمعیت با استفاده از بلندگوها مردم را به خروج و حمایت از تحصن‌کنندگان فراخواند. به گفته منابع تحصن‌کننده، نیروهای امنیتی به تحصن‌کنندگان حمله کردند و نیروهای ارتش به آنها اجازه دادند برای مخفی شدن و جان به در بردن از گلوله‌ها وارد مقر فرماندهی شوند. گفته می‌شود در منطقه برگزاری تحصن تبادل آتش رخ داد و تحصن‌کنندگان در مقابل مقر فرماندهی کل ارتش در خارطوم اصرار به ماندن در منطقه داشتند. دکتر یاد شده که از صحنه‌های درگیری با موبایل هم فیلم تهیه کرده است، می‌گوید ارتش دست‌کم به ۶ تن از آنها شلیک کرد. در این فیلم سر و صدا و ناله به‌یک‌باره به هوا بر می‌خیزد. دکتر محمد عیسی، یک سخنگوی موسسه پزشکان آمریکایی در سودان گفت در پی این تبادل آتش دست‌کم ۲۲ نفر کشته شدند که ۵ تن از آنها سرباز بودند. دکتر عیسی که برای یک موسسه مستقر در کلیولند فعالیت می‌کند به همراه همکارانش گزارش‌های مربوط به خارطوم را تهیه کرده‌اند. خانم عبدالجلیل سخنگوی جمعیت معترضان گفت نکته مثبت این تحولات آن بود که بخشی از نیروهای مسلح به حمایت و محافظت از مردم برخاستند. شاهدان متفاوتی تاکید کردند که روز دوشنبه نیز درگیری‌هایی مشابه رخ داده است.

پس از اینکه مردم از ماه دسامبر به خیابان‌های خارطوم ریختند، سودانی‌ها با خشونت اطلاعات ملی و نیروهای امنیتی این کشور روبه‌رو شدند که با گاز اشک‌آور، دستگیری و برخی اوقات با مهمات سنگین به استقبال آنها آمده بودند.

معترضان سودانی اواخر روز شنبه و یکشنبه توانستند به مسیر جدیدی برای اعتراض دست پیدا کنند و با کمترین مقاومت خود را به مقر ارتش رساندند. آنها در آنجا متوجه شدند که فرد فرد ارتشی‌ها با آنها همدردی می‌کنند. در همان لحظات اولیه سربازان ارتش، به‌د‌نبال خنثی کردن حملات نیروهای امنیتی و شبه‌نظامیان طرفدار عمر البشیر بر آمدند. شاهدان می‌گویند پس از روز یکشنبه مردم بیشتری به این گروه معترض پیوستند و گفته می‌شود در خیابان‌های منتهی به مقر ارتش هزاران نفر گرد هم آمده بودند. مردم پس از اینکه ارتش حمله نیروهای امنیتی را دفع کرد، ارتشی‌ها را به‌شدت ستایش کردند. با مصاحبه تلفنی که روزنامه نیویورک‌تایمز با برخی از شهروندان این کشور داشت، آنها حالا بیشتر از گذشته نسبت به سرنگونی عمرالبشیر ابراز امیدواری کردند. جیزولی اما می‌گوید در خارطوم شاید ارتش محبوب مردم باشد اما ارتش کمتر یکپارچه بوده و در سراسر کشور درحال مبارزه با نیروهای شورشی است. او می‌افزاید: «برخی باید به یاد بیاورند که ارتش این کشور متهم به جنایت علیه شهروندان خود است.» عمرالبشیر در دوران حکمرانی‌اش، یک نیروی اطلاعاتی خارج از ارتش تشکیل داده است که وظیفه آنها این است که البشیر را به‌دور از چالش‌ها نگه دارند. او افزون بر این نیروی اطلاعاتی، یک سرویس امنیتی نیز بنا کرده است و در کنار آنها نیز گروهی شبه‌نظامی از اعراب تاسیس کرده که به جان‌جاوید معروف هستند که به آنها گروه‌های حمایت سریع نیز گفته می‌شود.

در روزهای اخیر این گروه به خارطوم وارد شده است و شاهدان عینی می‌گویند جاده‌ها را بسته‌اند. دکتری که شاهد درگیری بین دو نیروی مسلح بوده است تاکید می‌کند که با چند تن از سربازانی که به آنها پناه داده‌اند صحبت کرده و گفته‌اند که آنها خلاف دستورات عمل کرده‌اند. یکی از آنها گفته که ترس آن را دارد که این جنبش به نتیجه نرسد و آنها به‌خاطر این نافرمانی اعدام شوند. در یک بیانیه مشترک که نروژ، بریتانیا و آمریکا منتشر کرده‌اند آنها از حکومت سودان خواسته‌اند که به درخواست معترضان توجه و خود را آماده انتقال حکومت کنند. در این بیانیه آمده است که مردم این کشور خواستار انتقال قدرت هستند تا از مشروعیت بیشتری برخوردار باشد. در ادامه تصریح شده است: «مقامات سودانی باید در واکنش به این درخواست یک طرح معتبر ارائه دهند که حاکی از این انتقال قدرت باشد. عدم اجرای چنین طرحی به بی‌ثباتی بیشتر منجر خواهد شد.»

اخبار مرتبط