شکاف‌های حزبی در اسپانیا به اوج خود رسید
انتخابات بدون اکثریت
در هر حال، حزب سوسیالیست پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا ۲۹ درصد آرا را به‌دست آورد اما برای تشکیل دولت نیازمند ائتلاف با حزب چپگرای پودموس و احزاب منطقه‌ای یا راست میانه «شهروندان» است. به این ترتیب، سوسیالیست‌ها برنده ۱۲۳ کرسی از ۳۵۰ کرسی پارلمان شدند، درحالی‌که شریک سابق ائتلاف آنها، پودموس، ۴۲ کرسی به‌دست آورد. این دو حزب ۱۱ کرسی از حد نصاب لازم - ۱۷۶ کرسی - برای تشکیل دولت فاصله دارند. افزون بر این، برای اولین بار از زمان پایان حکومت نظامی در دهه ۱۹۷۰، یک حزب راست افراطی هم وارد پارلمان خواهد شد. با شمارش تقریبا کل آرا حزب «وکس» [Vox] بیش از ۱۰ درصد آرا را کسب کرده که معادل ۲۴ کرسی در پارلمان خواهد بود. مشارکت در انتخابات ۸/ ۷۵ درصد بود که بالاترین میزان در چند سال اخیر است. گزارش‌ها حاکی است که حضور اسپانیایی‌ها در این دوره از انتخابات پارلمانی بسیار چشمگیر و ۹ درصد بیشتر از انتخابات سال ۲۰۱۶ بوده است. با این حال انتظار می‌رود که مذاکرات برای تشکیل دولت جدید این کشور ماه‌ها به درازا بکشد. همچنین در کاتالونیا که تلاش آن برای جدایی از اسپانیا در سال ۲۰۱۷ شکست خورد، میزان مشارکت مردم در انتخابات روز یکشنبه ۲/ ۶۴ درصد اعلام شده است که نسبت به انتخابات سال ۲۰۱۶ با ۴/ ۴۶ درصد، رشد قابل‌توجهی نشان می‌دهد. به‌طور خلاصه، حزب سانچز ۲۹ درصد، حزب محافظه‌کار «مردم» (PP) با ۸/ ۱۷ درصد آرا در جایگاه دوم، حزب چپگرای «پودموس» اندکی بیش از ۱۶ درصد، حزب لیبرال «سیودادانوس» [یا شهروندان] ۱۴ درصد و حزب راست افراطی «وکس» (VOX) حدود ۱۲ درصد آرا را به‌دست آوردند.
گزارشگر نیویورک‌تایمز می‌افزاید برنده شدن حزب ضدمهاجرت و اولترا ناسیونالیست «وکس» و کسب اولین کرسی‌ها در پارلمان نشان‌دهنده تغییری شگرف در کشوری است که مدت‌ها خود را در برابر جنبش‌های راست افراطی در اروپا مصون می‌دید و این نبود مگر به‌خاطر میراث دیکتاتوری فرانسیسکو فرانکو. اما کسب ۱۰ درصد از آرا از سوی این حزب نشان می‌دهد فضا به آهستگی درحال تغییر است. سانچز، نخست‌وزیر فعلی در جمع طرفدارانش گفت که حزب سوسیالیست «پیامی به دنیا مخابره کرده دال بر اینکه می‌توان در برابر عقبگرد و اقتدارگرایی پیروز شد.» درست دو سال و نیم پیش، سانچز طی یک طغیان داخلی و درون‌حزبی از رهبری حزب خلع شد. او در نهایت در انتخابات دوباره پیروز شد و در ماه ژوئن به اولین سیاستمدار اسپانیایی تبدیل شد که بدون رای اعتماد پارلمان قدرت را در برابر دولت مستقر به‌دست می‌گیرد.
مایندر، گزارشگر نیویورک‌تایمز می‌افزاید این انتخابات در زمانی برگزار شد که نزاع بلندمدت در کاتالونیا به یک مساله جدی تبدیل شده بود. سیاستمداران راستگرا سانچز را به‌دلیل تلاش برای مذاکره با سیاستمداران جدایی‌طلب در کاتالونیا به خیانت متهم کرده‌اند؛ این مذاکرات البته به جایی نرسید. از سوی دیگر، سوسیالیست‌ها هشدار دادند که ظهور «وکس» می‌تواند به بازگشت اسپانیا به ملی‌گرایی دوران دیکتاتوری فرانکو کمک کند. این گزارشگر معتقد است که بدترین عملکرد را حزب مردم (PP) داشت که مهم‌ترین حزب اپوزیسیون بود. نیویورک‌تایمز می‌نویسد:«این حزب بدترین عملکرد را در تاریخ خود داشته است.»
کریستینا آرس، استاد سیاست در دانشگاه سانتیاگو دو کامپوستلا، می‌نویسد: «فکر نمی‌کنم اغراق در مورد مقیاس این افتضاح ممکن باشد.» این شکست می‌تواند به سقوط پابلو کاسادو کمک کند؛ فردی که اندکی پس از پیروزی سانچز به‌عنوان رهبر حزب جایگزین راخوی شد. روز یکشنبه کاسادو حزب خود را مقصر نتایج «بسیار بد» در مورد شکاف در رای راستگراها دانست. اما سانتیاگو آباسکال، رهبر وکس، می‌گوید تقصیر باید بر عهده احزاب مستقر راست باشد. وکس نه تنها وعده داده که چالش جدایی‌طلبی را در کاتالونیا از میان ببرد بلکه می‌خواهد با حذف قدرت دولت‌های منطقه‌ای دوباره اسپانیا را متمرکز سازد به این معنا که قدرت از سوی مرکز اعمال شود. این رویکرد شاید با واکنش منفی مواجه شود و به احزاب کوچک‌تر ملی و منطقه‌ای کمک کرد تا روز یکشنبه از مناطق شمالی کانتابریا به منطقه باسک پیش بروند. «خوان رودریگز ترول»، استاد سیاست در دانشگاه والنسیا، می‌گوید: «وکس سعی کرده تا بازی سیاست را از نو تعریف کند اما دیدیم که واقعیت اسپانیا این است که این کشور بسیار متنوع و منطقه‌گراست.»
«خوزه لوئیس آبالوس»، که در دولت سوسیالیست سانچز پست وزارت داشت، می‌گوید وکس روز یکشنبه نشان داد که «بیش از آنکه واق واق کند، گاز می‌گیرد.» او گفت که اسپانیا «دوران دیکتاتوری را به یاد دارد اما میلی به بازگشت به آن دوران ندارد.» در کاتالونیا، حزب «چپ جمهوری‌خواه» که حزبی طرفدار استقلال است برای اولین بار به بزرگ‌ترین نماینده این منطقه در پارلمان اسپانیا تبدیل شد و کرسی‌هایش از ۹ در آخرین انتخابات ملی به ۱۵ رسید. «اوریول جانکراس»، رهبر این حزب، در زمره گروهی از سیاستمداران بود که مدتی را در زندان گذراند درحالی‌که به اتهام شورش و دیگر جرائم طی تلاش برای جدایی در سال ۲۰۱۷ محاکمه شدند. نتایج این انتخابات نشان می‌دهد که سانچز می‌تواند با حمایت همین احزاب فعلی به حکومت ادامه دهد و راخوی را از قدرت ساقط کند. پابلو ایگلسیاس، رهبر پودموس، هم ضمن تبریک به سانچز گفت که آماده تشکیل دولت با اوست. اگرچه پودموس آرای خود را روز یکشنبه باخت اما ایگلسیاس گفت که حزبش می‌تواند به «کشیدن ترمز راست افراطی» کمک کند. اگرچه سانچز ممکن است از حمایت پودموس استقبال کند اما باید موضع خود را در مورد اتحاد با احزاب جدایی‌طلب کاتالان روشن کند؛ احزابی که باعث شدند در ماه فوریه دولت او دچار کمبود بودجه شود و سانچز مجبور شد انتخابات زودهنگام برگزار کند. نیویورک‌تایمز این سوال را می‌پرسد که آنچه هنوز سوال بزرگی است این است که آیا سانچز به‌دنبال مذاکره با سیودادانوس برخواهد آمد یا خیر؛ حزبی که روز یکشنبه سومین جایگاه را در پارلمان به‌دست آورد و سهم خود را تقریبا دوبرابر کرد. سیستم دوحزبی اسپانیا در سال ۲۰۱۵ از هم گسیخت آنگاه که سیودادانوس و چپ افراطی پودموس وارد پارلمان شد. همزمان، سیودادانوس حزبی میانه است و برای تشکیل دولت ائتلافی با سانچز به او و حزب سوسیالیست او نزدیک شده است. از ماه ژوئن، آلبرتو ریورا، رهبر این حزب، در زمره صریح‌ترین منتقدان سانچز بوده و به ویژه پس از انتخابات منطقه‌ای در اندولس حزب خود را به سوی راست کشانده است. تحلیلگران می‌گویند حتی اگر مذاکرات ائتلافی طولانی هم باشد سانچز به پیروزی‌ای دست یافته که به او اجازه می‌دهد از تکرار ماجراهای سال ۲۰۱۶ بگریزد؛ یعنی زمانی که اسپانیا به‌دنبال دو انتخابات بی‌نتیجه یک سال را در برزخ سیاسی گذراند زیرا سیاستمداران بر سر اینکه چه کسی باید دولت را تشکیل دهد اختلاف داشتند. گزارشگر نیویورک‌تایمز به نقل از «جوردی سویلا»، وزیر سابق سوسیالیست، می‌نویسد اگرچه سانچز اکثریت را به‌دست نیاورد اما «اکنون کارت سفید دارد تا برای تشکیل دولت به راست یا چپ بگراید.» او می‌گوید: «اگرچه این کار- یعنی حرکت به سوی راست یا چپ- برای او آسان نخواهد بود اما باید در زمان عقب برویم تا حزبی را بیابیم که با دو برابر کرسی‌های رقیب نزدیکش پیروز انتخابات شده باشد.» مسیر آینده اسپانیا اکنون در دستان سانچز است و گرویدن او به راست یا چپ می‌تواند مسیر و سرنوشت آینده کشور را روشن کند.
ارسال نظر