پایان سیادت احزاب کلاسیک

اگرچه رای‌دهندگان بریتانیایی برای انتخاب ۷۳ عضو پارلمان پای صندوق رفتند، اما کار این نمایندگان موقتی است زیرا بعد از خروج رسمی بریتانیا از اتحادیه، باید پارلمان را ترک کنند. دولت بریتانیا گفته بود اگر برگزیت تا پایان ماه ژوئن اجرا شود این کشور اساسا در انتخابات پارلمان اروپا شرکت نمی‌کند. اما وجه مشخصه نهمین انتخابات پارلمان اروپا با دیگر ادوار فعال شدن احزاب راست افراطی است. براساس نظرسنجی موسسه یوگو بریتانیا، نمایندگان نزدیک به «نایجل فاراژ»، رهبر جناح راست تندروی UKIP، دست‌کم ۶۲ درصد آرا را از آن خود خواهند کرد. این درحالی است که تنها ۲۰ درصد از کسانی که در انتخابات قبلی بریتانیا به ترزا می‌رای دادند گفتند که در این انتخابات هم به حزب او رای می‌دهند.

در هلند نیز حزب کارگر این کشور (PvdA) برخلاف نتیجه تمام نظرسنجی‌ها در جریان انتخابات پارلمان اروپا بیشترین آرا را به‌دست آورد. نتایج آخرین نظرسنجی‌ها پیش از برگزاری انتخابات نشانگر پیشتازی پوپولیست‌ها و راست‌های میانه بود. نتایج اعلام شده آرا در هلند نشان می‌دهد که جریان اصلی چپ میانه این کشور موفق شده در انتخابات روز پنج‌شنبه از احزاب دست راستی لیبرال (VVD) و پوپولیست‌ها (FvD) موقعیت بهتری را کسب کند. حزب کارگر با کسب دست‌کم ۱۸ درصد آرا پنج کرسی از ۲۶ جایگاه کشور هلند در پارلمان اروپا را کسب کرده است. رهبر این حزب «فرانس تیمرمنس»، نایب‌رئیس کنونی کمیسیون اروپاست. تیمرمنس همچنین یکی از نامزدهای ریاست کمیسیون اروپاست. حزب مردمی برای آزادی و دموکراسی هلند، جریان اصلی راست میانه این کشور ۱۵ درصد و حزب پوپولیست «تشکل دموکراسی» که ضد اتحادیه اروپا و مخالف پذیرش مهاجران است ۱۱ درصد آرا این انتخابات را کسب کرده‌اند. آرا اعلام شده در هلند قطعی نیست و قرار است نتایج رسمی انتخابات در سراسر اروپا پس از پایان انتخابات اعلام شود. نتایج مصاحبه با شهروندان هلندی پس از اخذ رای نشان می‌دهند که جریان اصلی چپ میانه این کشور موفق شده است در انتخابات روز پنج‌شنبه از حزب لیبرال (VVD) و پوپولیست‌ها (FvD) موقعیت بهتری را کسب کند. با این حال، نتایج نظرسنجی‌های انجام شده پیش از انتخابات پارلمان اروپا در هلند نشان می‌داد که ملی‌گرایان در این انتخابات رقابت شدیدی با حزب متبوع نخست‌وزیر، مارک روته دارند. این نتایج همچنین تصریح می‌کرد: تیری باودت ملی‌گرا که در انتخابات پیشین هلند تنها ۲ درصد آرا را به‌دست آورده بود، اکنون به همراه نامزدهای متحد خود درحزب «مجمع دموکراسی» ۱۵ درصد جلوتر از حزب حاکم است. باودت که در سال ۲۰۱۶ در توییتر خود را «مهم‌ترین روشنفکر هلند» خوانده بود، به‌شدت مخالف سیاست مهاجرپذیری است زیرا مهاجران را عامل «سقوط ارزش‌های مسیحی اروپا» می‌داند. او همچنین خواستار خروج هلند از اتحادیه اروپاست. هلند در پارلمان اروپا ۲۶ کرسی دارد که با خروج بریتانیا از اتحادیه این رقم به ۲۹ کرسی افزایش خواهد یافت.

کشورها براساس جمعیت‌شان نمایندگانی در پارلمان اروپا دارند مثلا آلمان در مقایسه با مالت نمایندگان بیشتری در این پارلمان دارد. پارلمان اروپا نمی‌تواند قانون‌گذاری کند، اما رئیس کمیسیون اروپا را تعیین می‌کند که این کمیسیون قوانین جدیدی را پیشنهاد می‌دهد. قوانین و استانداردهایی که پارلمان اروپا تعیین می‌کند در تمام کشورهای عضو آن به اجرا درمی‌آید. هرچند انتخابات پارلمانی اروپا مقامات ارشد نهادهای اجرایی این اتحادیه را مشخص نخواهد کرد ولی زمینه را برای انتصاب آنها فراهم می‌کند. برخلاف انتخابات کشوری، در انتخابات پارلمانی اروپا حزب برنده انتخابات لزوما نمی‌تواند رئیس نهاد اجرایی را تعیین کند. رئیس کمیسیون اروپا را روسای دولت‌های عضو اتحادیه حداقل پس از دو اجلاس انتخاب خواهند کرد. آنها دراین انتخاب ممکن است گزینه‌های پیشنهادی پارلمان اروپا را در نظر بگیرند. در هر حال به نظر می‌رسد که هر دو فراکسیون فراکشوری اصلی در پارلمان اروپا (فراکسیون راست میانه و فراکسیون سوسیال دموکرات‌ها) در این انتخابات تضعیف شوند و در نتیجه تعیین فرد موردنظر برای ریاست کمیسیون از سوی فراکسیون راست میانه به نسبت قبل دشوارتر خواهد شد. اولین اجلاس رهبران کشورهای عضو روز سه‌شنبه و پس از اعلام اولین نتایج انتخابات پارلمانی برگزار می‌شود. گام بعدی تنظیم فهرستی از نامزدهای این مقام توسط دونالد توسک، رئیس شورای اروپاست و سران کشورهای عضو به احتمال زیاد اواخر ماه ژوئن تصمیم نهایی را اتخاذ کرده و رئیس کمیسیون اروپا را تعیین خواهند کرد. روسای کشورهای عضو در عین حال رئیس بانک مرکزی اروپا، مسوول سیاست خارجی، رئیس پارلمان و رئیس شورای اروپا را هم تعیین خواهند کرد.

با وجود اینکه انتظار می‌رود در انتخابات امسال نیز فراکسیون احزاب راست میانه بیش از سایرین رای بیاورند ولی دوران احاطه کامل آنها بر مشاغل کلیدی اتحادیه اروپا ممکن است به پایان برسد. این فراکسیون تاکنون بر سر تقسیم مشاغل کلیدی با فراکسیون سوسیال دموکرات‌ها و فراکسیون دموکرات‌ها در پارلمان اروپا یک نوع توافق ضمنی داشته است. ولی با توجه به اینکه انتظار می‌رود پوپولیست‌ها، احزاب سبز و لیبرال‌ها در انتخابات سهم قابل توجهی از کرسی‌های پارلمان را به‌دست بیاورند به احتمال زیاد دو فراکسیون اصلی اکثریت را از دست خواهند داد. به این دلیل ناگزیر خواهند شد وارد ائتلاف شوند و احزاب سبز یا لیبرال در این چانه‌زنی‌ها و ائتلاف‌ها ممکن است نقش تعیین‌کننده‌ای پیدا کنند. اگر پارلمان در ماه ژوئیه نامزد پیشنهادی برای ریاست کمیسیون اروپا را تایید کند او اعضای کمیسیون را برگزیده و پارلمان در ماه اکتبر جلسه رای اعتماد به آنها را برگزار می‌کند. در صورت طی تمامی این مراحل طبق زمانبندی موجود کمیسیون جدید اروپا از ماه نوامبر رسما کار خود را آغاز خواهد کرد.

سه مقام کلیدی اتحادیه اروپا ماریو دراگی رئیس بانک مرکزی، آنتونیو تاجانی رئیس پارلمان و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی درحال‌حاضر ایتالیایی هستند و دوره کار آنها به پایان خواهد رسید. انتصاب این سه مقام یکی از محورهای اصلی چانه‌زنی‌های رهبران اتحادیه اروپا خواهد بود هر چند شروط سیاسی مشخصی برای این انتصاب‌ها وجود دارد. دونالد توسک، رئیس شورای اروپا که او نیز دوره کارش به پایان خواهد رسید با صراحت اعلام کرده که حداقل یکی از این مشاغل باید به یک زن سپرده شود. کشورهای کوچک‌تر و اعضای جدید اتحادیه اروپا نیز خواهان رعایت تنوع جغرافیایی بیشتری در انتخاب مقامات ارشد این اتحادیه هستند. پارلمان اروپا ۷۵۱ عضو دارد.

«کاترین بنهولد» در گزارش ۲۲ مه ‌برای نیویورک‌تایمز می‌نویسد «یاروسلاو کورسکی» در هلند در حیاط پشتی خانه‌اش پرچم ستاره‌دار و آبی رنگ اتحادیه اروپا را برافراشته است. کورسکی، قائم‌مقام نشریه Gazeta Wyborcza می‌گوید: «پرچم اروپا به نماد مقاومت تبدیل شده است.» در شمال فرانسه، «گای فونفراک» و معترضان جلیقه‌زرد از مقاومت سخن می‌گویند اما پرچم سه رنگ فرانسه را به اهتزاز در آورده‌اند. برای آنها اتحادیه اروپا تجسم هر چیزی است که به نفرت ختم می‌شود: کارخانه‌های زهوار دررفته، درآمدهای بخور و نمیر و یک بانکدار جوان که رئیس‌جمهوری شد که دم از ادغام بیشتر می‌زند. گزارشگر نیویورک‌تایمز می‌نویسد ۱۰ روز قبل از برگزاری انتخابات پارلمان اروپا سفری به این قاره داشتم و با کورسکی و فونفراک دیدار کردم تا دریابم اروپای امروز برای اروپایی‌ها به چه معناست.

این انتخابات نبردی است برای «روح اروپا»؛ نبردی میان آنانی که خواهان «اروپایی منسجم‌تر» هستند و کسانی که خواهان جدایی از آنند. اتحادیه اروپا در موج‌های پی در پی به دلایل مختلف بزرگ شده است؛ اعضای جدید را دموکراتیزه کرده و توسعه داده و همواره به این ایده متوسل می‌شد که موفقیت و ارزش‌های مشترک امنیت را برای همه به ارمغان می‌آورد. امروز این لنگری که می‌خواست اروپا را منسجم نگاه دارد دچار تکانه‌های شدید شده است. همه چیز از مرز آلمان- فرانسه در جنگ جهانی دوم کلید خورد، سپس به ایتالیا رسید. در

 سیر و سیاحت قلمی‌ام به شرق پساکمونیست رسیدم که بسیاری از اعضای فقیر آن در نهایت به اتحادیه اروپا پیوستند. نویسنده نیویورک‌تایمز می‌گوید احساسی که در مصاحبه و دیدار با افراد داشتم این بود که مردم اروپا نگاه یکسانی نداشتند. او می‌گوید هرکس نظری داشت. یک استاد آلمانی اروپا را با «آزادی» یکی می‌دانست. برای یک مادربزرگ ایتالیایی، اروپا یعنی «بردگی» و برای یک فرانسوی یعنی «اصلا هیچ چیز.» با این حال، هیچ کسی خواهان این نبود که کشورش از اروپای واحد خارج شود هرچند همگان بر این اتفاق نظر دارند که اروپای فعلی دچار کژکارکردی است.

برخی شهروندان اروپا می‌گویند در دهه ۹۰ رفاه معنا داشت اما الان خیر. اما یک نسل است که اروپا با ریاضت و خطرات درهای باز دست به گریبان است. شهر توسکان در ایتالیا از جمله شهرهایی است که به حزب ماتئو سالوینی که حزب راست افراطی و دارای رویکرد ضد مهاجرتی است، روی آورده است. در اروپا از یکسو ملی‌گراها درحال پیروزی هستند. از سوی دیگر راست‌گرایان و پوپولیست‌ها درحال کسب برتری‌اند. اکنون همه چیز در اروپا درحالت سیالیت قرار دارد و کسی نمی‌داند سرنوشت اروپا به کدام سو می‌رود. اما یک چیز مسلم است: تغییراتی در راه است و چینش‌های جدید سیاسی هم دور از نظر نیست.