پاتک شرکای راهبردی به تحریم‌ها
مولود چاووش اوغلو چند روز پیش به منظور مذاکرات رسمی با همتای خود وارد اصفهان شد و بعد از مذاکرات دوجانبه با محمدجواد ظریف، وزیرخارجه کشورمان در کنفرانس مشترک مطبوعاتی به نظرات مهمی اشاره کرد. وی در این کنفرانس اعلام کرد که تنش‌های موجود در منطقه روزبه‌روز افزایش یافته و تحولات موجود در خلیج‌فارس به حد بسیار نگران‌کننده‌ای رسیده است. اما تلاش بر این است با هماهنگی‌های لازم از شدت تنش‌ها کاسته شود. چاووش اوغلو در این میان همگام با اروپایی‌ها به ارزیابی وضعیت موجود در منطقه پرداخت و در مورد راه‌های گذار ایران از فشار تحریم‌ها با همتای خود مشورت کرد.
گفتنی است که این دیدار در پی ملاقات رسمی و توافق میان حسن روحانی و رجب طیب اردوغان روسای‌جمهور ایران و ترکیه در اثنای برگزاری کنفرانس تعامل و اعتماد‌سازی آسیا موسوم به سیکا در تاجیکستان انجام گرفته است. وزرای خارجه دو کشور با هدف توسعه مناسبات همه‌جانبه به‌ویژه در مسائل اقتصادی اقدام به تشکیل کمیسیون مشترک کردند که مقرر شد براساس این تصمیم‌گیری دیدارهای دوره‌ای هر ۶ ماه یکبار میان وزرای دو کشور انجام شود و در طول سال به‌صورت ادواری دیدار و مذاکرات مشترک میان معاونان وزارتخانه‌ها و مدیران کل و دیگر هیات‌های عالی‌رتبه به منظور هماهنگی و مشورت در گسترش مناسبات راهبردی شکل عینی به خود بگیرد.
دیدار چاووش اوغلو از ایران و بالاخص اصفهان از نظر اهمیت‌دهی به بخش گردشگری و به‌واسطه حضور بخش‌های مختلف اقتصادی دو کشور قابل‌توجه است. در همین حال تعامل توأم با اعتماد نسبت به اهداف یکدیگر در کنار درک مشترک از مسائل منطقه‌ای از دیگر نکات قابل‌تامل در این دیدار محسوب می‌شود. به‌طوری‌که طرفین بر این مساله صحه نهاده‌اند که در دیدارهای آتی حضور عراق را نیز فراهم ساخته و مناسبات مشترک به‌صورت سه‌جانبه در مسائل اقتصادی، تجاری، سیاسی و امنیتی پیگیری شود. با توجه به اینکه در طول ایام گذشته برخی از کشورهای رقیب در منطقه سعی داشتند که با مهره عراق و انگشت نهادن روی مسائل و اختلافات مذهبی بستر تنش را میان ترکیه و ایران فراهم آورند، این توافق و دوراندیشی بسیار عقلایی و بجا شمرده می‌شود. درک مشترک از حقایق و احتراز از تحریک و فضاسازی علیه یکدیگر در کنار عراق -که بافت اجتماعی شیعه و سنی دارد و هر دو کشور در همسایگی با عراق دارای منافع مشترک و بعضا متعارض هستند- خواهد توانست بخش وسیعی از خاورمیانه را به ثبات لازم در بسیاری از جهات سوق دهد که خود زمینه ساز گشایش روزنه امید برای تامین ثبات سیاسی- امنیتی در سوریه می‌شود.
این اهداف در راستای منافع مشترک ایران و ترکیه در نظارت و دسترسی به مدیترانه شرقی است و همین امر می‌تواند بر قدرت بازیگری دو کشور همراه با سایر متحدانشان در منطقه بیفزاید و در عین حال از وقوع بسیاری از رخدادهای ناخواسته جلوگیری به‌عمل آورد. اهداف ترکیه در مدیترانه شرقی از وجوه استراتژیک چنان دارای اهمیت است که ترکیه برای کنترل بر آن نیازمند بازوی متحدانه و همگرایانه است. آن هم در شرایطی که اکنون ترکیه بر سر اکتشاف و استخراج منابع هیدروکربن و به رسمیت شناساندن جمهوری ترک‌نشین قبرس درحال منازعه جدی با یونان و جمهوری قبرس است. براساس اشتراک این دو بازیگر در اهداف مرتبط با عمق استراتژیک، توسعه مناسبات میان ترکیه و ایران و اظهارات وزیرخارجه ترکیه در رابطه با اهمیت بسط مناسبات میان دو کشور قابل درک است.
این دیدار که به‌عنوان نشست مشترک استراتژیک بین ایران و ترکیه نیز معرفی می‌شود؛ از نظر شکل‌دهی به چارچوب رایزنی‌های دوجانبه و مشورت‌های مستمر سیاسی میان دو کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. همین توانمندی در درک مشترک است که خواهد توانست در آینده به توافقات دو کشور در ایجاد مکانیزمی همسو با اینس‌تکس اروپایی برای عبور از بحران تحریم‌ها منجر شود. در این نشست چند سند همکاری در زمینه همکاری‌های انرژی، بانکی و گردشگری نیز به امضا رسید. به استناد نتایج همین مذاکرات است که دو بانک معروف ترکیه در صدد برنامه ریزی برای همکاری و حضور در ایران بوده و تلاش می‌شود برای فراهم‌سازی مناسبات بین بانکی با پول ملی دو طرف بسترهای لازم را برای سهولت مبادلات تجاری و مالی فراهم سازند. در صورت تحقق مکانیزم‌های مطمئن بانکی، علاوه بر اینکه گامی در مبارزه با انتقال غیراصولی ارز برداشته خواهد شد، استفاده از کارت بانک‌های مشترک زمینه را برای دادوستد منطقی میان مشتریان بانک‌های دو کشور فراهم خواهد ساخت.
پیش‌تر در دیدار روسای‌جمهور ایران و ترکیه برای همکاری میان بانک زراعت ترکیه با بانک ملت ایران و ایجاد پل مالی مشترک توافق اولیه صورت گرفته بود و انتظار می‌رود جلسات معاونان وزارتخانه‌های خارجه دو کشور و مدیران کل و هیات‌های کارشناسی در ماه‌های آتی به توسعه مناسبات بیشتر و رونق اقتصادی کمک کند.
ارسال نظر