خشن‌ترین روز هنگ‌کنگ

صفحه تصویری در این روز شاهد دو صحنه متضاد بود؛ پایکوبی و جشن در لباس نظامی در چین و گلوله و آتش و هرج‌ومرج در هنگ‌کنگ که قطعا این صحنه‌ها خشم شی‌جین‌پینگ را به همراه داشته است. این تصاویر نشان می‌دهد که چقدر دستور کار و شهرت شی‌جین‌پینگ در اعتراضات چند ماه اخیر آسیب‌دیده و کنترل وی شکننده بوده است. این درحالی است که با شروع جشن‌های پکن، شی‌جین‌پینگ دولت خود را ضامن رفاه و ثبات در هنگ‌کنگ معرفی کرده است. اما درست زمانی که رژه‌ها در چین تمام شد، هنگ‌کنگی‌ها اقتدار چین را به چالش کشیدند و در چند نقطه به زد و خورد با پلیس مشغول شدند و ناگهان هنگ‌کنگ تبدیل به میدان نبرد و گاز اشک‌آور شد.

ژان پیر کابستان، استاد علوم سیاسی در دانشگاه باپتیست هنگ‌کنگ که درباره چین تدریس می‌کند، به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «فکر می‌کنم آنها توانستند به نمایش چین آسیب بزنند.» او می‌افزاید: «رسانه‌ها امروز به دو بخش تقسیم شده بودند. آنهایی که رژه چین را پوشش می‌دادند و آنهایی که اخبار هنگ‌کنگ را.»

برای شی‌جین‌پینگ، همه عناصر رژه و راهپیمایی دقیق طراحی شده بودند تا نشان دهند از ۷۰ سال پیش تاکنون که مائو این نظام را پی‌ریزی کرده است، خط‌مشی‌های مقتدرانه چین این کشور را ثروتمند و دارای قدرت نظامی قابل‌توجه کرده و در زمینه اجتماعی نیز متحد و دارای قدرت فوق‌العاده‌ای هستند. شی‌جین‌پینگ ریاست این رژه ۸۰ دقیقه‌ای نظامی را بر عهده داشت و برای اولین‌بار نیز از موشکی رونمایی شد که قابلیت حمل ۱۰ کلاهک هسته‌ای را دارد و می‌تواند در هر نقطه‌ای از آمریکا فرود‌ آید. در یک رژه غیرنظامی نیز از دستاوردهای اقتصادی و فناورانه این کشور رونمایی شد که از جمله می‌توان به جت سی ۹۱۹ چینی و ماه‌پیما و مارس‌پیمای چین اشاره کرد. شی‌جین‌پینگ بدون توجه به حادثه میدان تیان‌آن‌من گفت: «هیچ نیرویی نمی‌تواند وضعیت سرزمین بزرگ را متزلزل کند. هیچ نیرویی نمی‌تواند مانع پیشرفت ملت چین شود.»

 رژه امسال قرار بود مانند گذشته اقتدار و شکوه نظامی چین را نشان دهد و همچنین برنامه طوری ترتیب داده شده بود تا بازتاب‌دهنده برنامه‌های مدرنیزاسیون ارتش آزادی‌بخش چین نیز باشد. در این مراسم از تسلیحات چینی از جمله پهپادهای مافوق صوت و رادارگریز و همچنین زیردریایی بدون سرنشین چینی رونمایی شد. به همین ترتیب از یکی از جدیدترین موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای این کشور با نام دی‌اف-۴۱ هم رونمایی شد که قابلیت حمل چندین کلاهک هسته‌ای به سراسر دنیا را دارد. گائو یوان ۲۳ ساله و کارگر منطقه «های تک» پکن پس از دیدن برنامه رژه که تخمین زده می‌شود ۱۲۰ میلیون نفر به تماشای آن نشسته‌اند، گفت: «من شنیدم که رئیس‌جمهور شی روی صلح متمرکز شده است و این اطمینان را دارم که چین از خود نقطه ضعف نشان نخواهد داد.» او افزود: «ما خیلی قدرتمند هستیم. فقط به تانک‌ها و هواپیماهای ما نگاه کنید تا ببینید با چه کشور قدرتمندی طرف هستید.» با این حال کل قدرت نظامی و اقتصادی چین نتوانسته هنگ‌کنگی‌ها را ساکت کند و صدای مخالفت آنها را در برابر ناشکیبایی روزافزون شی بخواباند. اما شی در سخنرانی سالگرد ملی چین قول داد که هنگ‌کنگ را تحت چارچوب یک کشور دو سیستمی نگه دارد اما برخی از منتقدان می‌گویند که خود شی نقض‌کننده این امر بوده و اهرم چینی را افزایش داده است.  اعتراضات در هنگ‌کنگ در ماه ژوئن با یک لایحه که مبتنی بر استرداد متهمان به چین بود، آغاز شد و هر روز نیز این اعتراضات ابعاد جدیدی به خود گرفت. هنگ‌کنگی‌ها بر این باورند که این لایحه، کنترل چین بر دادگاه‌های هنگ‌کنگی را بیشتر می‌کرد. به همین منظور هنگ‌کنگی‌ها به سرعت خواستار پاسخگویی پلیس و اصلاحات دموکراتیک شدند، چراکه احساس کردند هنگ-کنگ بیش از حد به ساختار چینی نزدیک شده و آزادی‌هایشان درحال از دست رفتن است.

در این شرایط هنگ‌کنگی‌ها در هفتادمین سالگرد تاسیس چین کمونیست، خیابان‌ها را به اشغال خود در آوردند و در خیابان‌ها با پلیس به زد و خورد مشغول شدند. آنها در خیابان‌ها به شعار معروف خود متوسل شدند: «هنگ‌کنگ ما را پس بگیر و این انقلاب زمان ماست.» استنلی لوک، ۶۵ ساله که کارخانه کیف دست‌ساز دارد، به نیویورک‌تایمز گفت: «نمی‌توانستم در خانه بنشینم. کار زیادی نمی‌توانیم بکنیم اما به پکن می‌توانیم جواب نه بدهیم. ما نمی‌خواهیم به شکلی که آنها می‌گویند زندگی کنیم.»

در هفتادمین سالگرد تاسیس چین کمونیست در هنگ‌کنگ، بلافاصله اعتراض‌ها رنگ خشونت به خود گرفت. معترضان برای مقابله با نیروهای پلیس سطل‌های آشغال و لاستیک‌ها را آتش زدند تا به مقابله با گازهای اشک‌آور شوند. برخی از متهمان حتی به صاحبان کار بخش خصوصی که به ادعای آنها به پکن نزدیک هستند، حمله کردند. زمانی که معترضان خواسته پلیس را رد کردند، پلیس شروع به تیراندازی کرد که عمدتا هوایی بودند. اما در تی‌سوئن وان، منطقه‌ای نزدیک به مرزهای چین یک پلیس مستقیم به بازوی چپ یک معترض ۱۸ ساله شلیک کرد. تصاویر ویدئویی نشان می‌دهد که پیش از تیراندازی این معترض یک نیروی پلیس را به زمین انداخته و به شدت با چیزی شبیه لوله آهنی کتک می‌زند. این معترض اما به سوی پلیس دوم برگشت اما پیش از اینکه کاری صورت دهد، مامور از نزدیک به وی شلیک می‌کند.

حالا این تیراندازی ممکن است میزان خشونت‌ها در هنگ‌کنگ را بالاتر ببرد. معترضان پیش‌تر به‌خاطر خشونت پلیس میزان خشم خود را بالاتر برده بودند. ناتالی چان، دانشجویی که در منطقه تیون مان حضور پیدا کرده بود به نیویورک‌تایمز گفت: «پلیس هنگ‌کنگ مردم بی‌گناه را کتک می‌زند.» او افزود: «ما اجازه نمی‌دهیم به این رویه ادامه دهند.»