شبه دولت کارآمد در میدان تحریر

دنیای اقتصاد : در یک عصری در حومه میدان تحریر، مردان نقاب‌پوش یک موتور سه چرخه را که داشت به سوی معترضان در میدان می‌رفت، متوقف کردند تا مانع رسیدن سلاح به دست غیرنظامیانی شود که در میدان تحریر جمع شده بودند. این مردان نقاب‌پوش که دو طرف جاده ایستاده بودند اجازه دادند که آنها با پای پیاده بروند در حالی که یکی از این مردان هم یک میله آهنی در دست داشت. علی، ۱۸ ساله، یکی از معترضانی که مسوول ایست بازرسی‌های موقتی بود، می‌گوید: «برخی از مردم چاقو آورده بودند. بنابراین، تصمیم گرفته بودیم که این پست‌ها را برقرارسازیم». این پست امنیتی تنها یکی از ده‌ها پستی بود که در داخل و حوالی میدان تحریر از آغاز موج دوم اعتراضات عراقی‌ها در ۲۵ اکتبر برقرار شده بود. این میدان در گذشته یکی از راه‌های منتهی به منطقه سبز بغداد بود اما اکنون به قطب اعتراضات پایتخت تبدیل شده است. «سوفیا بربرانی» در گزارش دیروز چهارشنبه در الجزیره نوشت، هفته گذشته درگیری میان معترضان و نیروهای امنیتی شدت گرفت. بیش از ۳۰۰ نفر از زمان آغاز موج اول تظاهرات در اول اکتبر کشته شدند. اکنون هیچ نشانی از کاهش اعتراضات دیده نمی‌شود بلکه بیشتر تمرکزها بر مداخله خارجی در عراق و ناکامی‌های دولت متمرکز است.

محمد راهین، ۳۱ ساله، می‌گوید: «این اولین‌باری است که مردم جمع شده و خواستار تغییر شده‌اند. تغییر همواره یا از طریق کودتا بوده یا مداخله خارجی. ما خواهان این هستیم که سازمان ملل مانع دخالت خارجی‌ها در عراق شود». موقعیت «میدان‌تحریر» که در پشت ساختمانی بلند که به «رستوران ترکیه» معروف است و در محاصره ساختمان‌هایی کم ارتفاع قرار دارد آن را تبدیل به یک «پاتوق» کرده است. معترضان می‌گویند چیزی تاسیس کرده‌اند که دولت از زمان حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ نتوانسته تاسیس‌اش کند: یک شبه‌دولت کارآمد. عبدالجبار، ۳۱ ساله که پرچم عراق را روی شانه‌های خود گذاشته، می‌گوید: «مردم به خیابان‌ها ریخته‌اند و چیزی را به‌دست آورده‌اند که دولت نتوانسته انجامش دهد». این میدان که به ساختارهای سلسله مراتبی ظاهرا کارآمد مجهز شده و در آن آب، غذا، پاکبان، نمازخانه و غیره وجود دارد خدمات ابتدایی و اساسی ارائه می‌دهد. اینها چیزهایی است که دولت غنی از نفت عراق نتوانسته برای شهروندانش به ارمغان آورد.

القاسم العبدی، کنشگر جوان ۳۱ ساله، می‌گوید در ساختمان رستوران ترکیه که در ۲۵ اکتبر به تسخیر درآمد، معترضان «به تامین برق، آب و سرپناه برای صدها نفری که در آنجا زندگی می‌کنند پرداخته‌اند». مردم به شکل جمعی وارد یک کنشگری اجتماعی شده‌اند. در میدان تحریر علاوه بر ارائه این خدمات، معترضان گروه‌هایی تشکیل داده‌اند که مبادرت به اصلاح موی سر معترضان خسته می‌کنند. در حوالی این میدان و رستوران، داوطلبان آب و غذا به معترضان می‌دهند. برخی مردم به شکل داوطلبانه و برای اینکه شعله اعتراضات خاموش نشود گروه‌هایی ۳۰ نفره تشکیل داده‌اند و روزانه ۶ بار غذا به‌صورت رایگان توزیع می‌کنند از جمله نان نیز به‌صورت رایگان می‌پزند. پول این غذاها را نیز داوطلبان از جیب خودشان متقبل می‌شوند. به نوشته گزارشگر الجزیره، معترضان راست می‌گویند که در این میدان یک «شبه‌دولت» ساخته شده که خدمات اساسی به معترضان می‌دهد؛ همان چیزی که عراقی‌ها آن را از دولت خود تمنا می‌کنند.

نمازخانه‌ها در این میدان با چادر علم شده‌اند. پایین این میدان یک تونل گریم درست کرده که عملا به یک موزه در فضای باز تبدیل شده است. در این موزه تمام تصاویر درگیری‌ها روی دیوار طراحی می‌شود و در تمام این طراحی‌ها و نقاشی‌های دیواری رنگارنگ مدام به برخی پیام داده می‌شود که دست از سر عراق بردارید. برخی از مردم بر روی پیاده‌رو‌های این میدان که در کمال امنیت اداره می‌شود کتاب‌های رایگان از جمله کتاب ۱۹۸۴ جورج اورول را قرار می‌دهند. این نقاشی‌های دیواری پیامی هم به دولت عراق می‌دهد که «ما هستیم»، «غیر قابل توقف هستیم» و ...