دخالت خارجی در جنگ لیبی محدود می‌شود؟
توافق بزرگان در برلین
توافق روز یکشنبه مرحله جدیدی از تلاش نظام بین‌الملل برای پایان دادن به جنگی است که از سوی خلیفه حفتر و نیروهایش در شرق لیبی پیگیری می‌شود. بنابر گزارش‌های ارائه شده از سوی سازمان ملل، خلیفه حفتر و نیروهایش از ماه آوریل سال گذشته حمله به طرابلس را آغاز کردند و تاکنون نیز ۲ هزار نفر کشته شده‌اند. حفتر و رقیب او فائز السراج در برلین حضور داشتند، اما در اجلاس برلین مشارکت نکردند. با این حال اجلاس برلین توانست برای نخستین‌بار تمامی کشورهای درگیر در لیبی را دور هم گرد آورد. مرکل خاطر نشان کرد که این دو رقیب با یکدیگر دیدار نکردند، چراکه هنوز اختلافات بین آنها شدید است. سرازیر شدن سرباز، پول و اسلحه به این کشور در چند ماه اخیر، موجب شده است نگرانی‌ها در مورد آینده لیبی بیش از پیش شود. گوترش در جلسه خبری‌اش با خبرنگاران گفت: «تنش‌ها در این کشور افزایش یافته و به طرز وحشتناکی خطرناک شده است.» دبیرکل سازمان ملل تصریح کرد که امروز یک تعهد بزرگی ایجاد شده است تا جنگ را متوقف کنند. روز یکشنبه شماری از بنادر کلیدی و حوزه‌های نفتی در لیبی توسط نیروهای خلیفه حفتر تعطیل شدند. این در حالی است که مهم‌ترین منبع درآمد لیبی منابع نفتی است. با این اقدام خلیفه حفتر فشارها پیش از برگزاری اجلاس برلین بر دولت السراج افزایش پیدا کرد.
در نشست برلین مقامات ارشد کشورهای ترکیه، روسیه، مصر، فرانسه، بریتانیا، ایتالیا و ایالات‌متحده حضور داشتند. همچنین در این نشست نمایندگانی از کشورهای مصر، چین، امارات، الجزایر، جمهوری کنگو، اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و سازمان ملل حضور پیدا کردند.
در پیش‌نویسی که به همین منظور در پایان جلسه خوانده شد، آمده است: «ما متعهد می‌شویم که از مداخله در درگیری مسلحانه یا در امور داخلی لیبی خودداری کنیم و از همه بازیگران بین‌المللی می‌خواهیم که همین کار را انجام دهند.» پیش‌نویس ۵۵ بندی برلین بر خلع سلاح شبه‌نظامیان و فروش مجدد نفت این کشور تاکید دارد. همچنین در این بیانیه تاکید شده است که باید یک دولت مورد توافق در این کشور تشکیل شود. کمیته‌هایی که به‌دلیل توافق برلین تشکیل خواهند شد، روی فرآیند آتش‌بس نظارت خواهند کرد. این در حالی است که شماری از رهبران دنیا از جمله بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا و جوزف بورل رئیس روابط خارجی اتحادیه اروپا خواهان حضور نیروهای حافظ صلح در لیبی شدند. بورل گفت: «ما باید آماده هر نوع مشارکتی به منظور رسیدن به یک راه‌حل قطعی باشیم.»
تیم اتون، یک محقق ارشد در «MENA» در مرکز چتم هاوس، به الجزیره گفت: «هنوز نمی‌توان با قطعیت در مورد این پیش‌نویس صحبت کرد. باید دید اراده‌ای برای اجرای مفاد آن وجود دارد یا نه. این مساله اما طول نخواهد کشید و به‌زودی مشخص خواهد شد.» این کارشناس بر این باور است که ایالات‌متحده و سایر بازیگران باید پشت این توافق‌نامه بایستند و به نقض‌کنندگان آن فشار وارد کنند. تیم اتون تصریح می‌کند که نشست برلین اما جدی‌‌ترین قدم برای رسیدن به آتش‌بس در لیبی به حساب می‌آید. به گفته وی تجارب قبلی نشان می‌دهد که اراده‌ای برای توقف ارسال تسلیحات به این کشور وجود نداشته است و هنوز برخی از بدبینی‌ها نسبت به طرفین درگیر در لیبی وجود دارد. در این راستا برخی رسانه‌های ترکیه‌ای مانند «خبر ۷» گزارش داد که اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه نشست برلین را بدون صرف شام ترک کرده است. به گفته این رسانه، به‌نظر می‌رسد ترک ناگهانی اجلاس برلین درباره بحران لیبی، واکنشی به متهم کردن علنی رجب طیب اردوغان درباره اعزام شورشیان سوری حامی کشورش به طرابلس برای حمایت از دولت فائز السراج، نخست‌وزیر وفاق لیبی باشد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در این اجلاس شدیدا حضور نیروهای شورشی سوریه در خاک لیبی را مورد انتقاد قرار داد؛ موضوعی که تحت نظارت رجب طیب اردوغان در حال انجام است. دیده‌بان حقوق بشر سوریه، نهاد وابسته به مخالفان سوری که دفتر آن در لندن است، فاش کرده است، تعداد مزدوران سوری که به طرابلس، پایتخت لیبی رفته‌اند حدود ۲۴۰۰ تن است و عملیات جذب آنها در مناطق تحت کنترل ترکیه در شمال سوریه ادامه دارد.
