حمله شدید اوباما به ساکن کاخ سفید

به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، باراک اوباما در مراسم بهاره هر ساله فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از قشر میلیونی دانشگاهی و دبیرستانی خواست که ابتکار عمل را به‌دست گیرند و رهبران کشور که مسیر اشتباهی در برخورد با ویروس کرونا را طی می‌کنند، مورد بازخواست قرار دهند. این سخنرانی که ساعاتی بعد نیز پخش شد، توصیه‌هایی الهام‌بخش به دانش‌آموختگان داشت و از آنها خواست که جامعه را بسازند، کار درست را انجام دهند و عنان رهبری کشور را به‌دست گیرند. او همچنین بدون آنکه نامی از رئیس‌جمهوری آمریکا ببرد، وی را به دلیل مدیریت ضعیف به باد انتقاد گرفت. اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا این اظهارات را در جریان سخنرانی خطاب به شرکت‌کنندگان در دو جشن مجازی فارغ‌التحصیلی شامل دانش‌آموزان دبیرستانی و دانشجویانی که به جای حضور پیدا کردن در جشن در خانه‌هایشان مانده‌ بودند، مطرح کرد. این جشن‌های فارغ‌التحصیلی به‌طور سنتی هر سال در فصل بهار در آمریکا برگزار می‌شوند.

اوباما در سخنانش خطاب به فارغ‌التحصیلان چند دانشگاه و برخی کالج‌هایی که به‌صورت سنتی متعلق به سیاهپوستان بوده‌اند، گفت: این همه‌گیری ویروس بیش از هر چیز سرانجام به‌صورت کامل روی این ایده که بسیاری از افراد مسوول می‌دانند دارند چه کار می‌کنند، خط بطلان کشید. او ادامه داد: خیلی از این افراد حتی وانمود هم نمی‌کنند که مسوول هستند. اوباما بعد از سخنانش در مراسم اول، در یک مراسم دیگر نیز که برای دانش‌آموزان دبیرستان ایراد کرد موضوعاتی مشابه را مطرح کرده و از دانش‌آموزان خواست هر جایی که رهبران کشورشان کوتاهی می‌کنند قدم جلو بگذارند. او خاطرنشان کرد: چنانچه قرار باشد جهان وضعیت بهتری پیدا کند این امر به عهده شما است. اوباما ادامه داد: این طرز تفکر کودکان است که صرفا کاری را که احساس کنند خوب و مناسب و آسان است انجام دهند. متاسفانه تعداد زیادی از به اصطلاح افراد بالغ در کشور ما از جمله عده‌ای با عناوین جذاب و شغل‌های مهم همچنان این طرز تفکر را دارند و به همین دلیل وضعیت امور آن‌قدر خراب است. رئیس‌جمهور سابق آمریکا خاطرنشان کرد: من امیدوار هستم به‌جای این وضعیت شما تصمیم بگیرید به سراغ ارزش‌های پایدار همچون صداقت، سختکوشی، مسوولیت‌پذیری، انصاف، سخاوت و احترام به دیگران بروید.

این مراسم از تمامی شبکه‌های تلویزیونی مهم آمریکا پخش شد و در خلال آن سخنرانی‌ها و اجراهای دانش‌آموزان و چهره‌های مشهور از جمله لبرون جیمز، ستاره لیگ بسکتبال آمریکا و خواننده‌های موسیقی پخش شد. جیمز در اظهاراتی مشابه با اوباما از دانش‌آموزان خواست تا « در خانه بمانند» و به بازسازی جوامع آسیب‌دیده از بحران شیوع ویروس و تعطیلی‌ها کمک کنند.  فارغ‌التحصیل‌های امسال دانشگاه‌ها و مدارس آمریکا با یک واقعیت ناگوار یعنی رکورد زدن نرخ بیکاری در این کشور در اثر بحران شیوع کرونا مواجه هستند. این دومین بار در عرض یک هفته گذشته است که اوباما به مدیریت دولت فعلی در قبال بحران شیوع کرونا حمله می‌کند. او در عرض سه سال بعد از کنار رفتن از ریاست‌جمهوری عمدتا از انتقاد علنی از ترامپ خودداری کرد، هر چند که خود او بارها از سوی ترامپ مورد حمله قرار گرفته است. اوباما تا پیش از این تلاش داشت وارد مجادله نشود. چند روز پیش اظهارات اوباما در یک گفت‌وگوی اینترنتی به رسانه‌ها درز کرد که در آنها پاسخ دولت ترامپ به بحران شیوع کروناویروس را یک «فاجعه تمام‌عیار» توصیف کرده بود. اوباما در ادامه اظهاراتش خطاب به جشن فراغت تحصیلی مجازی روز شنبه به این اشاره کرد که چطور بحران فعلی برای سلامت عمومی در آمریکا باعث عیان شدن نابرابری نژادی در این کشور شده است. اوباما خاطرنشان کرد: یک بیماری مثل این، نابرابری‌های بنیادین و فشارهای مضاعفی که جوامع سیاهپوست کشور ما به‌صورت تاریخی با آنها سر و کار داشته‌اند را عیان می‌کند.

او با اشاره به حادثه تیراندازی به احمد آربری ۲۵ ساله در ۲۳ فوریه به‌خاطر اینکه صرفا برای دویدن از خانه‌اش در جورجیا بیرون زد، گفت: «ما شاهد تاثیرات نامتناسب ویروس کووید-۱۹ بر جوامع خود هستیم، از جمله در زمانی که یک مرد سیاهپوست برای دویدن از خانه خارج شد و برخی افراد احساس کردند می‌توانند او را متوقف و از او بازجویی کنند و در ادامه در صورت انصراف او از پاسخ دادن به سوال‌هایشان به او شلیک کنند!» اوباما در ادامه این اظهاراتش تصریح کرد: «یک بی‌عدالتی مثل این، امر جدیدی نیست، چیزی که جدید است این است که خیلی از هم‌نسل‌های شما این حقیقت را فهمیده‌اند که وضع موجود نیاز به ترمیم دارد و شیوه‌های قدیمی برای انجام امور دیگر موثر نیستند.» وی تاکید کرد: «در مواجهه با یک خلأ رهبری این به عهده فارغ‌التحصیلان است که به آینده شکل دهند.» به اعتقاد باراک اوباما، بیماری پاندمی همچون ساعت «بیدارباش» عمل کرده است. او می‌گوید که دیگر شیوه‌های قدیمی کارگر نیست.

اوباما از زمان شیوع این بیماری در آمریکا کم سخن گفته اما هر بار تیغ انتقاداتش متوجه کاخ سفید بوده است. در سخنان اخیر او بار عمده تمرکز روی جامعه دو قطبی شده آمریکا بود که پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، بدتر نیز شده است. به همین دلیل رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در سال انتخابات از مردم خواست به ارزش‌هایی مانند سلامت و بهداشت، دموکراسی و عدالت زیست‌محیطی و اقتصاد بیشتر اهمیت بدهند.

انتقادهای کم‌شمار اما تیز اوباما به کاخ سفید در واقع پس از مدیریت ضعیف ترامپ در مبارزه با ویروس کرونا صورت گرفته است. او در هفته گذشته نیز واکنش ترامپ را بسیار بی‌رمق خوانده بود. همین انتقادها اما ترامپ را مجبور کرد تا صحنه بازی را عوض کند. ترامپ اخیرا با کلیدواژه «اوباماگیت» قصد دارد تا رئیس‌جمهوری پیشین را به توطئه علیه دولت خود متهم کند. او در توییتر و تلویزیون بارها ادعاهای بدون سند مطرح کرد که اوباما پشت جاسوسی از کارزار انتخاباتی‌اش بوده است. با این حال به‌نظر می‌رسد درگیری دو رئیس‌جمهور، درحالی‌که ۵ ماه دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود، وارد فاز جدی‌تری شده است. در این راستا باید اشاره کرد که باراک اوباما در روز ششم ژوئن نیز قرار است یک سخنرانی آنلاین دیگر داشته باشد. در این برنامه که از یوتیوب پخش خواهد شد، میشل اوباما نیز حضور خواهد داشت. باراک اوباما زمانی که رئیس‌جمهور بود، سه سخنرانی تاریخی در سه دانشگاه سیاهپوست، یعنی همپتون، هوارد و مورهاز داشت و رابطه بسیار خوبی با جامعه دانشگاهی سیاهپوستان دارد. او در ۸ سالی که رئیس‌جمهور این کشور بود، بودجه‌های این دانشگاه‌ها را افزایش داد و برنامه‌های کمک‌های مالی را منصفانه‌تر کرد. او جامعه دانشگاهی سیاهپوست را وارث بزرگ سنت‌های آمریکایی می‌خواند و بر این باور بود که این تغییرات برای آنها لازم بوده است. اوباما گفته بود: چه باور داشته باشی، چه نه! نقشه دست شماست. شما الگو هستید و منبع اصلی برای این تمدن به حساب می‌آیید. شما نسبت به نسل پیشین از ابزارها و فناوری و استعداد بیشتری بهره‌مند هستید. هیچ نسلی مانند شما، در موقعیتی که شما الان قرار دارید تا سلحشورانه عدالت را برقرار کنید و دنیا را بسازید، وجود نداشته است.