به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» فردریک کمپ، مدیرعامل اندیشکده «شورای آتلانتیک» در مطلبی که توسط سی‌ان‌بی‌سی منتشر شد، نوشت: روز دوشنبه، مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده ادعاهای سرزمینی پکن در دریای جنوبی چین را محکوم و آن را «کاملا غیرقانونی» خواند و همچنین وعده حمایت واشنگتن از کشورهایی را که در برابر توسعه‌طلبی چینی‌ها بایستند، داد.

در مقابل نیز چین سناتور تد کروز و مارکو روبیو را در راستای یک اقدام تلافی‌جویانه در برابر تصویب قانونی در کنگره انجام شد که بر اساس آن مقامات چینی که مسوول بازداشت و سرکوب اقلیت‌های نژادی در سین کیانگ هستند، تحریم شدند.

در روز سه‌شنبه دونالد ترامپ قانونی را به امضا رساند که به موجب آن تحریم‌های جدیدی علیه برخی تبعه‌های چینی، بانک‌ها و کسب‌و‌کارهایی که برای سرکوب اعتراضات هنگ‌کنگ به پکن کمک می‌کنند، اعمال شدند. در همین روز با تصمیم بوریس جانسون، بریتانیا به نخستین کشور اروپایی بدل شد که استفاده از تجهیزات نسل پنجم اینترنت شرکت چینی هوآوی را منع کرد.

در عین حال، چین نیز تهدید کرد که شرکت لاکهید مارتین را به‌دلیل فروش تجهیزات دفاعی به تایوان تحریم خواهد کرد. مقامات سیاسی و نظامی پکن به طور فزاینده‌ای با همتایان خارجی خود پیرامون تلاش‌ برای تضعیف وضعیت استقلال تایوان تا پیش از یکصدمین سالروز تاسیس حزب کمونیست چین در ژوئیه سال آینده سخن می‌گویند.

ویلیام بار، دادستان کل ایالات متحده نیز اعلام کرد که برخی از شرکت‌های فناوری و سرگرمی آمریکا مثل گوگل، دیزنی، مایکروسافت یاهو و اپل خواستار همکاری با حزب کمونیست چین هستند. به دنبال آن، کریس وری، رئیس اف‌بی‌آی نیز هشدار داده است که پکن جاه‌طلبی‌های خود را از طریق جاسوسی‌های صنعتی، سرقت، اخاذی، حملات سایبری و نفوذ‌های بدخواهانه انجام می‌دهد.

تمامی این زدوخوردها در حالی است که چین به‌عنوان نخستین کشوری که توانسته اقتصادش را از رکود ناشی از کرونایی که خود موجب شیوع آن بوده نجات دهد، به طور رعدآسایی در حال جذب تمامی فرصت‌های اقتصادی است. پس از آنکه اقتصاد چین در سه ماه نخست سال جاری و بر اثر کرونا با یک کاهش ۸/ ۶ درصدی روبه‌رو شد، با رشد ۲/ ۳ درصدی در سه ماه دوم سال جاری مواجه شد.

در واقع چین از جلب توجه به پاندمی کرونا استفاده می‌کند تا اقدامات سرکوبگرانه خود علیه اقلیت‌های مسلمان، فشار بر معترضان هنگ‌کنگ، افزایش فشار بر تایوان، افزایش تنش در دریای جنوبی چین، حملات تحریک برانگیز علیه استرالیا، فشار بر کانادا به‌دلیل بازداشت مدیر هوآوی و اقدامات تبلیغاتی ضد آمریکایی خود را بیش از هر زمان دیگری توسعه دهد.

مجله فارن پالیسی این هفته نوشت: «چین می‌تواند به سادگی از هرج‌ومرج ناشی از کرونا و خلأ ایجاد شده به‌دلیل استقرار دولت منزوی در واشنگتن، حداکثر استفاده را ببرد. اما این حالت می‌تواند به ایجاد تغییرات ماندگار و بزرگ‌تری نیز ختم شود. جهان ممکن است برای نخستین بار درک کند که سیاست خارجی خصمانه و تهاجمی چین به چه صورتی خواهد بود.»

برخی می‌گویند که خطر جنگ آمریکا و چین نیز در حال افزایش است. اما موضوعی که این افراد نادیده می‌گیرند این است که همان‌طور که یکی از رهبران ارشد اقتصادی آسیا در این هفته به من گفت، چین اکنون نیز معتقد است جنگ آغاز شده است. همانند آنچه در سال‌های پیش از آغاز جنگ سرد رخ داد، بعید است که نتیجه این حالت به روش‌های نظامی ختم شود. همانند همان سال‌ها نیز این جنگ تنها به چند روز یا چند ماه منتهی نمی‌شود، بلکه سایه آن برای دهه‌ها ادامه خواهد داشت.

خرد متعارف می‌گوید که چینی‌ها رقیبی بسیار قدرتمند‌تر از اتحاد جماهیر شوروی خواهند بود، چراکه برتری‌های قابل‌ملاحظه‌ای در بخش‌های فناوری و اقتصادی دارند. اقتصاد چین که در سال ۱۹۸۰ سهمی کمتر از ۲ درصد مجموع تولید ناخالص داخلی جهان را داشت، اکنون به ۲۰ درصد رسیده است. همچنین همین خرد می‌گوید که ایالات‌متحده در صورت آغاز جنگ سرد دوم، قدرت و ظرفیت کمتری نسبت به جنگ سرد اول با شوروی دارد؛ چراکه اتحاد آن با اروپایی‌ها تضعیف شده، بدهی ملی آن روبه افزایش افسارگسیخته و رنج و عذاب بهداشتی و اقتصادی کرونا نیز هر روز رو به افزایش است.

کوین راد، نخست وزیر پیشین استرالیا و یکی از کارشناسان حوزه چین خواستار برقراری یک رقابت استراتژیک مدیریت شده با چین است. در این دیدگاه هر طرف خط‌قرمزها و منافع اساسی سوی مقابل را درک می‌کند و حوزه‌های دشوار برای همکاری نظیر تجارت شناسایی می‌شود و همکاری در حوزه‌های ساد‌ه‌تری مثل مبارزه با کرونا و تغییرات آب و هوایی نیز گسترش می‌یابد.

اگرچه به نظر می‌رسد چین در حال حرکت در مسیر صعودی است، اما در واقعیت این سیستم تحت افزایش تمامیت‌خواهی در دوره رهبری شی جین‌پینگ آسیب‌پذیر‌تر از گذشته است. مینشین پی، دانشمند سیاسی آمریکایی-چینی خاطرنشان می‌کند که در پنج دهه جنگ سرد، سرسختی و عدم‌انعطاف رهبران شوروی ارزشمندترین ابزار آمریکا بود.

او سپس استدلال می‌کند که سرسختی مقامات چینی نیز در دوره رهبری شی جین‌پینگ با تصویب قانون منع محدودیت زمانی برای رئیس‌جمهوری افزایش یافته است. او همچنین دست به پاک‌سازی در حزب کمونیست زد و سرکوب علیه هنگ‌کنگ را آغاز کرد. رهبر چین از سانسور رسانه‌ای گسترده‌ای استفاده می‌کند و رفتار خصمانه‌ای علیه اقلیت مسلمان چینی اتخاذ کرده است. او می‌نویسد: «تحت‌رهبری شی، تمرکز قدرت موجب افزایش میزان شکنندگی سیستم چین و تهدید برای اعضای حزب کمونیست شده است. اگر نقطه قوت رهبر مقتدر توانایی او برای اجرای تصمیم‌های سخت در کوتاه‌ترین زمان باشد، نقطه ضعف وی نیز می‌تواند افزایش قابل ملاحظه خطرات ناشی از تصمیم‌های اشتباه باشد.» مقامات دولت ترامپ بر این باورند که فشارهای آنها برای مقابله با رفتارهای خصمانه چین می‌تواند مهم‌ترین میراث این دولت در زمینه سیاست خارجی باشد. این تصور تنها زمانی درست است که دولت بتواند با تقویت اتحادی منسجم با شرکای خود، ماندگاری این تلاش‌ها را تضمین کند و آن را به فراتر از دوره زمانی یک دولت گسترش دهد.

 

اخبار مرتبط