روابط امارات و اسرائیل با دخالت آمریکا عادی شد
ابوظبی از پشت خنجر زد
اما امارات‌متحده عربی و سایر کشورهای عربی اسرائیل را به رسمیت نشناخته بودند و روابط دیپلماتیک و اقتصادی تاکنون با این رژیم نداشتند. حالا امارات‌متحده عربی به نخستین کشور حوزه خلیج فارس تبدیل شده است که با رژیم صهیونیستی رابطه دیپلماتیک برقرار کرده است. آمریکا و اسرائیل این توافق را تاریخی خوانده‌اند اما رهبران فلسطینی از این اقدام اماراتی‌ها شگفت‌زده شده‌اند و آن را «خنجر از پشت ابوظبی» تلقی کرده‌اند. با این حال در یک بیانیه مشترک توسط ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و شیخ محمد بن زاید حاکم ابوظبی اعلام شده است که بین اسرائیل و امارات‌متحده عربی روابط همه‌جانبه برقرار شود. این توافق‌نامه به دو طرف اجازه می‌دهد مسیر جدیدی را ترسیم کنند. انتظار می‌رود که دو طرف هر چه زودتر تبادل سفیر داشته باشند. قرار است مراسم این توافق‌نامه در کاخ سفید برگزار شود. در این توافق بر اساس پیشنهاد ترامپ، قرار است اسرائیل برنامه الحاق بخش کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی را به حالت تعلیق در آورد. به اعتقاد کارشناسان آمریکایی حالا این توافق‌نامه به ترامپ فرصت مانور در حوزه سیاست خارجی در انتخابات سوم نوامبر را می‌دهد. ترامپ به همین مناسبت در اتاق بیضی‌شکل خود طی یک گفت‌وگو اعلام کرد که برای معاملات مشابه دیگر با کشورهای منطقه در حال مذاکره است. ترامپ پس از این توافق‌نامه گفت که به موجب آن نزدیک‌ترین و قابل‌ترین شرکای آمریکا در خاورمیانه با یکدیگر متحد می‌شوند. با این حال امارات‌متحده عربی اعلام کرده که همچنان به‌عنوان قوی‌ترین حامی ملت فلسطین باقی خواهد ماند و امیدوار است که یک کشور مستقل فلسطینی در کرانه باختری اشغال شده، غزه و بیت‌المقدس شرقی شکل بگیرد و این توافق‌نامه از «راه‌حل دو کشوری» در سرزمین‌های اشغالی حمایت می‌کند. رویترز مدعی است این توافق‌نامه همچنین می‌تواند موقعیت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را که به اتهام فساد پرونده‌اش باز است و به خاطر مدیریت ضعیف در مبارزه با ویروس کرونا محبوبیت‌اش به‌شدت کاسته شده است، بهبود بخشد. البته عقب‌نشینی نتانیاهو به‌طور موقت از الحاق کرانه باختری، موقعیت وی را نزد دست‌راستی‌های این رژیم به خطر می‌اندازد. پایگاه اصلی نتانیاهو دست راستی‌ها هستند. با این حال نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در یک برنامه تلویزیونی گفت که امارات‌متحده عربی و اسرائیل به‌طور همه‌جانبه روابط خود را عادی‌سازی کرده‌اند و امیدوار است که با سایر کشورهای منطقه نیز به توافق مشابهی دست پیدا کند. نتانیاهو همچنین گفت که بنابه درخواست ترامپ الحاق کرانه باختری را به‌طور موقت به حالت تعلیق در می‌آورد. نتانیاهو گفت که امروز یک روز تاریخی برای صهیونیست‌ها به حساب می‌آید. نتانیاهو همچنین گفت با محمد بن زاید پادشاه امارات برای ایجاد روابط دوجانبه توافق کردیم و این توافق مهم است. وی همچنین گفت که کشورهای عربی دیگری هم هستند که به این روند ملحق خواهند شد. بنیامین نتانیاهو در ادامه مدعی شد: ترامپ «قانونی بودن» شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری را به رسمیت شناخته است و ما از سرزمین‌های اشغالی ابدا دست نمی‌کشیم.
خیانت به بیت‌المقدس و مسجدالاقصی
پس از اعلام این توافق، رهبران فلسطینی به شدت به آن واکنش نشان دادند و گفتند که این توافق مورد قبول آنها نیست. محمود عباس آن را خیانت به بیت‌المقدس و مسجدالاقصی خواند و گفت که رهبران فلسطینی هرگز از این مذاکرات خبر نداشتند. حنان عشراوی، مذاکره‌کننده کهنه‌کار فلسطینی به رویترز گفت: «ما کاملا بی‌خبر بودیم. آنها کاملا ما را فروختند.» در غزه فوزی برهوم، سخنگوی حماس گفت: «این توافق‌نامه خنجری بود که از پشت به فسطین زده شد و آن فقط در خدمت منافع اسرائیل است.» این در حالی است که شیخ محمد بن زاید مدعی شد این توافق‌نامه موجب می‌شود که اسرائیل از الحاق کرانه باختری دست بردارد. انور قرقاش، دیپلمات ارشد امارات نیز گفت: این توافق‌نامه بمب ساعتی خاورمیانه را خنثی کرده است. او از دو طرف اسرائیل و فلسطین خواست تا به پشت میز مذاکرات بازگردند. این در شرایطی است که ترکیه به توافق امارات و اسرائیل واکنش نشان داد و رفتار ابوظبی را ریاکارانه خواند و گفت که آنکارا هرگز این رفتار امارات را فراموش نخواهد کرد.رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز روز گذشته گفت که سفیر خود را از امارات بیرون خواهد کشید و به‌طور جدی روی مسئله قطع روابط با ابوظبی تعمق خواهد کرد. اخیرا بین دو کشور بر سر مسائل منطقه‌ای به‌ویژه در لیبی اختلافات شدیدی به‌وجود آمده است. اقدام اخیر امارات نیز مجددا به تنش‌های بین دو کشور افزوده است.
به خطر افتادن پایگاه نتانیاهو
در ۱۶ ماه گذشته بنیامین نتانیاهو با طرح الحاق کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی توانسته بود پایگاه خود را نزد دست‌راستی‌ها حفظ کند. این در حالی است که در راه‌حل دو کشوری، فلسطینی‌ها برای تاسیس کشورشان روی این بخش از سرزمین‌های اشغالی حساب باز کرده بودند اما قول نتانیاهو مبنی بر الحاق آن، موجب می‌شد که اساسا این راه‌حل به هوا برود.
روز پنج‌شنبه اما وی ناگهان از طرح خود عقب‌نشینی کرد و به جای اینکه برای حفظ میراث خود در سیاست تلاش کند، چیز متفاوتی نشان داد و حالا قصد دارد تا با عقب‌نشینی از طرح خود به سمت بهبودسازی روابط با کشورهای عربی و غربی پیش برود. دیوید هالب‌فینگر، تحلیلگر خاورمیانه و ستون‌نویس نیویورک‌تایمز در یادداشت خود در روز سیزدهم اوت نوشت: اعلامیه واشنگتن مبنی‌بر اینکه امارات‌متحده عربی به شرط به تعلیق در آمدن طرح نتانیاهو حاضر به ارتباط با اسرائیل شده است، یک لحظه نفس‌گیر برای نخست‌وزیر اسرائیل به حساب می‌آید. تلاش‌های نتانیاهو برای الحاق به کرانه باختری وی را منزوی کرده بود. در این راستا رهبران کشورهای اروپایی این طرح بی‌بی را مورد تردید قرار داده بودند و افزون بر آن افزایش سرعت بیماری پاندمی در سرزمین‌های اشغالی اوضاع وی را وخیم‌تر کرده بود. اما این توافق با اماراتی‌ها، نتانیاهو را به سمت کسانی همچون مناخیم بگین و اسحاق رابین سوق می‌دهد که توافق با مصر و اردن را در کارنامه خود داشته‌اند. دیوید هالب‌فینگر همچنین در ادامه یادداشت خود مدعی شد: این توافق موقعیت امارات‌متحده عربی را در میان کشورهای غربی ارتقا خواهد داد؛ کشوری که به دلیل جنگ طولانی مدت با یمن و حضور در جنگ‌های نیابتی در لیبی، به‌شدت به وجهه‌اش ضربه وارد شده است. امارات و اسرائیل پیش‌تر همکاری‌های مخفیانه‌ای داشتند که هرازگاهی اخبار آن به بیرون درز می‌کرد. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در تاریخ ۷ تیرماه، در گزارشی با عنوان «برباد رفتن شق‌القمر دیپلماتیک نتانیاهو»، خبر از همکاری بین دو طرف در حوزه تولید دارو داد. در حالی که نتانیاهو قصد داشت تا از این همکاری به سود خود استفاده کند و آن را یک دستاورد تاریخی برای کابینه خود به‌حساب آورد، ابوظبی گفت که برای این کار آماده نیست. امارات در یک بیانیه اعلام کرده بود تا زمانی که تل‌آویو از طرح خود مبنی بر الحاق کرانه باختری عقب ننشیند، هیچ مذاکره‌ای در کار نخواهد بود. به نظر می‌رسد طی این یک ماه، گفت‌وگوهای زیادی بین آمریکا، امارات و اسرائیل صورت گرفته تا اینکه نتانیاهو مجبور به عقب‌نشینی از این طرح خود شده است. شیمریت مه‌یر، تحلیلگر اسرائیلی جهان عرب به نیویورک‌تایمز گفت: «لغو الحاق کرانه‌باختری یک بهانه خوب برای امارات‌متحده عربی بوده است. همین عقب‌نشینی اسرائیل و آمریکا از طرح خودشان موجب می‌شود که جهان عرب سخت‌گیری‌های زیادی روی امارات‌متحده عربی نداشته باشد.»
