به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، رئیس‌جمهور بلاروس گفت در تماس تلفنی روز شنبه با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از این کشور قول گرفته تا در صورت لزوم، کمک کامل و جامعی را به منظور تضمین امنیت بلاروس فراهم کند. مکالمه پوتین و الکساندر لوکاشنکو در حالی انجام شد که ده‌ها هزار نفر از مردم، بار دیگر به خیابان‌های مینسک آمدند و خواستار استعفای لوکاشنکو و پیوستن کارکنان بخش دولتی بلاروس، به موج اعتصابات و اعتراضات گسترده شدند.  لوکاشنکو که به فریبکاری و تقلب در انتخابات یکشنبه گذشته متهم شده، پیش‌تر نیز از پوتین درخواست کمک کرده بود؛ چراکه در حال دست و پنجه نرم کردن با بزرگ‌ترین چالش در دوران ۲۶ ساله حکومت خود و تهدید تحریم‌های جدید غرب است. این در حالی است که رابطه بین این دو متحد قدیمی، از پیش از انتخابات دچار تنش شده بود، زیرا روسیه یارانه‌هایی که دولت لوکاشنکو را سرپا نگه داشته، کاهش داده است. روسیه، بلاروس را به‌عنوان یک سپر استراتژیک علیه ناتو و اتحادیه اروپا در نظر می‌گیرد. با این وجود پس از انتشار خبری مبنی‌بر آنکه بلاروس درخواست کمک کرده است، رسانه‌های بلاروس اعلام کردند که روسیه در واکنش به این درخواست گفته است که کمک کامل و جامعی خواهد کرد و قول داده است که امنیت بلاروس را در سایه تهدیدات نظامی خارجی تضمین کند. این در شرایطی است که بیانیه کرملین اشاره‌ای به چنین کمکی نکرد، اما گفت هر دو طرف به یکدیگر اطمینان داده‌اند که تمام مشکلات بلاروس به زودی حل خواهد شد. بیانیه‌های هر دو طرف بلاروس و روسیه، اشاره‌ای به «وضعیت اتحاد» بین این دو کشور داشت. در این بیانیه همچنین اشاره شد که دو طرف به این نتیجه رسیدند که همه مشکلات کنونی در بلاروس به زودی مرتفع و حل خواهند شد و مساله مهم‌تر ممانعت از سوء‌استفاده از این مشکلات از سوی گروه‌های خرابکار است که سعی می‌کنند به همکاری متقابل و مفید بین دو کشور در چارچوب طرح کشور فدرال ضربه وارد کنند. در این بیانیه همچنین به بازداشت ۳۲ روس که بلاروس مدعی شده بود اینها شبه‌نظامیان گروه واگنر هستند، اشاره و گفته شده است که آنها نیز به زودی به کشور بازخواهند گشت.

لوکاشنکو پیش از انتخابات گفته بود این افراد برای مهندسی انتخابات در بلاروس حضور پیدا کرده‌اند و همین امر موجب دلخوری پوتین، متحد قدیمی لوکاشنکو شده بود. با این همه لوکاشنکو برای دفع تهدیدات کشورهای غربی مجددا رو به متحد قدیمی خود آورده است. اتحادیه اروپا به‌دلیل برخورد خشونت‌آمیز با معترضان گفته که به زودی تحریم‌های جدیدی علیه مینسک اعمال خواهد کرد، در حالی که دو کشور لتونی و لیتوانی از لوکاشنکو خواسته‌اند مجددا زمینه یک انتخابات آزاد و منصفانه را فراهم کند.

لوکاشنکو که اغلب از او به‌عنوان «آخرین دیکتاتور اروپا» یاد می‌شود، سال‌ها است که بین کشورهای غربی و روسیه در حال خوش‌رقصی است و سعی می‌کند به‌رغم مشکلات عدیده اقتصادی، برای حفظ حکومت خود به ساز هر دو طرف برقصد. اما انتخابات این دوره، موجب شده است کشورهای غربی موضع سختی علیه لوکاشنکو بگیرند و از معترضان سرسختانه حمایت کنند.  به همین منظور در مینسک روز شنبه ده‌ها هزار نفر به خیابان‌ها آمدند و هر کدام از آنها با خود یک شاخه گل برای گرامیداشت یاد الکساندر تارایکوفسکی که در اعتراضات هفته پیش کشته شد، آوردند. الکساندر تارایکوفسکی هفته پیش در برخورد با نیروهای پلیس کشته شد.

اعتراض‌ها به‌دلیل گرامیداشت یاد الکساندر تارایکوفسکی آرام بود و هیچ افسر پلیسی در آن محل نبود. با این حال لوکاشنکو در گفت‌وگو با مقامات هشدار داد که دولت وی با این بهانه که اعتراض‌ها صلح‌طلبانه است، خام نمی‌شود. او گفت که از سوی دشمنان داخلی و خارجی تحت فشار است و آنها در مورد اقداماتش و میزان قدرت این جنبش داستان‌های جعلی و تخیلی می‌بافند. تلویزیون دولتی بلاروس که عمدتا این اعتراض‌ها را نادیده می‌انگارد و اساسا آن را توطئه خارجی نامیده است، روز شنبه شاهد حضور ده‌ها نفر در مقابل ساختمان خود بود که یکصدا فریاد می‌زدند: «ما خواهان گفتن حقیقت در پخش اخبار هستیم.» در طول سه روز گذشته نیروهای پلیس و معترضان سعی کردند که از برخورد با یکدیگر دوری کنند و به همین دلیل از درگیری‌های شدیدی که هفته گذشته مشاهد شد، دوری کردند.

ویتالی کارازاهان، معترض ۳۳ ساله اهل مینسک با ارجاع به سخنان لوکاشنکو گفت: «او دستور داده که به ما اجازه دهند بیرون بیاییم و شعار بدهیم. با این حال او نیروی پلیس ضد شورش را در دست خود دارد و هرگز حاضر نیست قدرت را رها کند و برای برکناری‌اش هیچ راهی جز خون‌ریزی نیست.» کارازاهان که برای یک شرکت تجهیزات مهندسی پزشکی فعالیت می‌کند، گفت می‌ترسد پوتین به محض مشاهده خستگی نیروهای ضد شورش بلاروس، برای حمایت از متحد قدیمی‌اش نیروی نظامی بفرستد. کارازاهان می‌گوید: «اگر پوتین نبود او خیلی زود از کشور فرار می‌کرد.» وی اضافه کرد: «کارخانه‌ها در اعتصابات سنگینی به سر می‌برند و قرار است از کجا و با کدام پول شکم نیروهای ضد شورش خود را سیر کند.» سخنان کارازاهان با آزادی ۳۲ روسی که به اتهام دخالت در انتخابات بلاروس بازداشت شده بودند، همزمان شد. با آزادی آنها کرملین در بیانیه‌ای گفت که نیروهای اطلاعاتی دو کشور از نزدیک با یکدیگر همکاری‌ها را از سر گرفته‌اند.

لوکاشنکو هفته قبل، به محض اینکه اعتراض‌ها علیه وی آغاز شد، سیگنال‌هایی از خود نشان داد که حکایت از عقب‌نشینی وی در برابر پوتین و بازگشت به آغوش او داشت. او گفت تهدیدات موجود در بلاروس تنها متوجه دولت وی نیست و روسیه نیز در معرض این تهدیدات است.

لوکاشنکو قصد دارد با تحریف مشکلات واقعی کشورش، آنها را متوجه کشورهای خارجی کند و به همین منظور وی حضور لیتوانی و لهستان در تمرینات نظامی ناتو را یک تهدید بزرگ برای بلاروس و روسیه خواند. او گفت که رشد نیروهای نظامی ناتو در خط مرزی بلاروس بسیار برای این کشور نگران‌کننده است. او همچنین اتفاقات اخیر کشورش را مشابه اتفاقاتی دانست که چند سال پیش در گرجستان و اوکراین رخ داد و آن را یک «انقلاب رنگی» دیگر برای کشورش دانست و گفت چیزی که مشهود است، حضور فعال نیروهای خارجی در این اتفاقات است.

لوکاشنکو قصد دارد رقیب خود در انتخابات را عامل دولت‌های خارجی قلمداد کند و همپای کرملین به تقویت تئوری توطئه بپردازد. کرملین همواره این نا‌‌آرامی‌ها را نه به خاطر مشکلات درونی کشورها، بلکه مداخله کشورهای خارجی دانسته است.

لوکاشنکو اخیرا با اشاره به «وضعیت اتحاد» دو کشور بلاروس و روسیه گفته است: «امروز دفاع از بلاروس چیزی جز دفاع از کل حریم ما نیست.» وضعیت اتحاد اشاره به قراردادی است که در دهه ۱۹۹۰ بین دو کشور منعقد شد، اما هرگز به مرحله اجرای کامل نرسید. لوکاشنکو که کشورش همواره مشکلات عدیده اقتصادی داشته، سعی داشته است با خرید گاز ارزان از روسیه تا حدی از بار مشکلات کم کند. در مقابل این کشور نیز از همه لحاظ وابسته به روسیه شده است. همین امر نیز موجب شده است تا روز شنبه لوکاشنکو برای رهایی‌اش دست به دامان روسیه شود. در واقع از سال ۱۹۹۴. از زمان روی کار آمدن لوکاشنکو این موضوع بارها تکرار شده است. این یکی از مهم‌ترین ایده‌های رهبر بلاروس برای باقی ماندن در قدرت به حساب می‌آید.

هفته گذشته زمانی که اعتراض‌ها آغاز شد، نیروهای امنیتی بلاروس به‌طرز شوک‌‌آوری بی‌رحمانه ظاهر شدند و معترضان را شدیدا کتک زدند و حتی آنها را به زمین می‌انداختند و به گلوله پلاستیکی و گاز اشک‌آور متوسل شدند و در برخی نقاط نیز به گلوله جنگی روی آوردند. استفاده از خشونت بی‌حدوحصر توسط پلیس، بخشی از پایگاه لوکاشنکو را به شدت عصبانی کرده است. اعتصاب کارگران کارخانه‌ها در مناطق روستایی نشان می‌دهد که نارضایتی‌ها فقط مختص به هواداران غربی این کشور نیست و درد مشکلات این کشور به استخوان رسیده است.

اخبار مرتبط