بزرگ‌ترین گردهمایی اعتراضی علیه لوکاشنکو

افزون بر این هزاران تن در شهرهای دیگر بلاروس علیه دولت دست به اعتراض زده و در مینسک خیل عظیم جمعیت معترض با در دست داشتن پرچم‌های قرمز و سفید حضور داشتند. در جریان اعتراضات گسترده روز یکشنبه، پلیس عقب‌نشینی کرد و تنها افسر پلیسی که در تصاویر دیده می‌شود، یک افسر راهنمایی و رانندگی است که تلاش می‌کند تا مسیر ترافیک را در میان جمعیت باز کند. معترضانی که علیه لوکاشنکو دست به اعتراض زده بودند، شعار «برو، برو» سردادند.  اعتراض‌ها از یکشنبه گذشته و پس از آن آغاز شد که لوکاشنکو خودش را پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری با بیش از ۸۰ درصد آرا معرفی کرد و گفت کاندیدای اصلی اپوزیسیون تنها ۱۰ درصد آرا را کسب کرد. اعتراض‌ها با وجود سرکوب پلیس و نیروهای امنیتی همچنان ادامه یافته است. این در حالی است که اوایل روز یکشنبه نیز لوکاشنکو یک راهپیمایی با حضور هوادارانش در میدان استقلال واقع در مینسک برگزار کرد و هزاران تن با اتوبوس از سراسر بلاروس به این شهر آورده شدند. لوکاشنکو خود در میان هوادارانش گفت: «ما کشور را به حال خود نمی‌گذاریم و ترکش نمی‌کنیم.» وی همچنین ایده برگزاری انتخابات جدید را رد کرد و ادامه داد: «اگر گرفتار یک باتلاق شویم، هرگز نمی‌توانیم از آن خارج شویم.» لتونی و لیتوانی جزو کشورهایی هستند که ایده برگزاری انتخابات مجدد را به شکل آزاد و منصفانه مطرح کرده بودند.

اما معترضان روز یکشنبه در این کشور سابق اتحاد جماهیر شوروی در خیابان وکتور خواسته دیگری را مطرح کردند و نشان دادند به کمتر از کنار رفتن از قدرت لوکاشنکو راضی نیستند. آنها با به اهتزاز درآوردن پرچم‌های قرمز و سفید که نماد مخالفان است، خواستار جایگزین شدن رهبرشان به‌عنوان رئیس‌جمهور این کشور شدند.

اعتراض روز یکشنبه برخلاف اوضاع تند و تیز اعتراض‌های بسیار کوچکتر هفته گذشته که توسط نیروهای امنیتی شدیدا سرکوب شد، هوای مطبوعی داشت. این در شرایطی است که در اعتراض‌های خشن هفته گذشته دست‌کم دو نفر کشته، بسیاری مجروح و بیش از ۶ هزار نفر دستگیر شدند.روز یکشنبه اما برای نخستین‌بار به بلاروس‌ها اجازه داده شد که آزادانه در مرکز شهر قدم بردارند و با پرچمی که نماد مخالفان است، شعارهای ضددولتی بدهند. آنها پس از جمع‌شدن در نزدیکی اوبلیسک، به سمت میدان اصلی شهر حرکت کرده و مسیر اصلی رفت و آمد خیابان را مسدود کردند.

تنها یک هفته پیش بود که گروهی باتوم به دست افراد کنار خیابان را به‌شدت کتک زدند اما روز یکشنبه پلیس در هیچ نقطه‌ای به‌چشم نمی‌خورد. برخی از معترضان گفتند که هفته گذشته پلیس با خشونت آنها را پراکنده کرد. برخی دیگر نیز اذعان داشتند که وقتی فهمیدند معترضان دستگیر شده و شکنجه شده‌اند، به‌شدت شوکه شده‌اند.

اولگا گولواناوا یک اقتصاددان می‌گوید: «این حوادث مردم را متحد کرده است.» او می‌افزاید: «ما با این واقعیت بیدار شدیم که می‌خواهیم آزاد باشیم، می‌خواهیم دارای شأن انسانی باشیم.» گولواناوا تصریح می‌کند: «دولتی‌ها فکر می‌کنند که خدایگان روی زمین هستند و ما هیچ‌چیز نیستیم.»

البته لوکاشنکو ساعاتی پیش از تجمع معترضان در جمع هواداران خود پاسخ معترضان را داد: «شما اگر خواستار نابودی لوکاشنکو هستید، این آغاز پایان شماست.» با این حال معترضان روز یکشنبه توانستند آزادانه علیه لوکاشنکو سخن بگویند. آنها با ساختمان محل کار نیروهای امنیتی عکس‌های سلفی می‌گرفتند که تا همین روز شنبه این کار محال تصور می‌شد. آن‌هم در کنار ساختمانی که هنوز بلاروس‌ها به آنها «کا.گ.ب» می‌گویند.

ولادیسلاو ایوانوویچ، ۱۸ ساله که دانشجوی رایانه است و پرچم اتحادیه اروپا را به دور خود پیچیده است، می‌گوید: «من تاکنون چنین چیزی ندیده بودم.» او اضافه می‌کند: «من فکر می‌کنم که باید مجددا ترتیب چنین اعتراض‌هایی را بدهیم. اینگونه کشور تغییر خواهد کرد، هر چند که تغییرات نرم‌نرمک آغاز شده است.»

با این حال برخی از مخالفان می‌گویند که لوکاشنکو همچنان در قدرت است و این تغییرات به‌حساب نمی‌آید و اینگونه سخن گفتن هنوز زود است. سرگی ۵۷ ساله که معلم یک موسسه دولتی است، می‌گوید: «هنوز این پایان کار نیست.» او که به دلایلی امنیتی حاضر نشد نام خانوادگی‌اش را در اختیار نیویورک‌تایمز بگذارد، گفت اگر نام خانوادگی خود را لو بدهد، امنیت خود و شاگردانش به خطر می‌افتد. او در ادامه تصریح می‌کند: «همه چیز بستگی به عملکرد کارگران کارخانه‌ها دارد.»

معترضان روز یکشنبه بنابه درخواست «سوتلانا تیخانووسکایا»، رهبر معترضان با عنوان «راهپیمایی برای آزادی» در مینسک گرد هم آمدند. او که هم‌اینک در لیتوانی به‌سر می‌برد، پس از اینکه همسرش به دست دولت لوکاشنکو دستگیر و روانه زندان شد، در میدان رقابت با رئیس‌جمهور بلاروس وارد رقابت شد. او مدعی است که رقابت را پیروز شده و لوکاشنکو در انتخابات تقلب کرده است. با این حال وی پس از اعلام نتایج از ترس اینکه توسط نیروهای امنیتی بلاروس دستگیر شود، از این کشور فرار کرد.

در این راستا گردهمایی روز یکشنبه هم نشان داد که ادعای پیروزی ۸۰ درصدی لوکاشنکو چندان معتبر نیست و او با خشونت نیز نتوانست معترضان را آرام کند. لوکاشنکو مدعی است که این ناآرامی‌ها مسیر حضور نظامی ناتو را در این کشور فراهم می‌کند. این در شرایطی است که رئیس‌جمهوری بلاروس برای آرام کردن کشور دست به دامان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه شده است.  لوکاشنکو در جمع هوادارانش گفت: «آنها خواستار برگزاری انتخابات هستند، اگر نشد مسیر را برای ورود ناتو فراهم کنند.» او در ادامه سخنرانی‌اش مخالفانش را خیانتکار و آنها را بازیچه دست غربی‌ها و کشورهای عضو ناتو خواند. لوکاشنکوی ۶۵ ساله که به‌عنوان آخرین دیکتاتور اروپا شناخته می‌شود هشدار داد که اگر معترضان الان آرام نگیرند، او مجبور خواهد شد آنها را به سوراخ موش‌هایشان بازگرداند.

او مدعی شده است که یک ارتش نظامی به رهبری ایالات‌متحده تاسیس شده و از پوتین نیز قول گرفته است برای مقابله با این ارتش حمایت لازم را به‌عمل آورد. لوکاشنکو اخیرا با پوتین تلفنی صحبت کرده و با اشاره به وضعیت اتحاد بین دو کشور خواستار حفاظت از حکمرانی خود شده است. به همین منظور کرملین در یک بیانیه روز شنبه گفت که روسیه آماده است تا کمک‌های لازم را در اختیار بلاروس قرار دهد. در این بیانیه به قرارداد وضعیت اتحاد در دهه ۱۹۹۰ اشاره شده که بین روسیه و بلاروس و ۷ کشور دیگر اتحاد جماهیر شوروی سابق منعقد شده است. در این بیانیه آمده است که اگر به یک کشور عضو این اتحاد حمله شد، دیگر کشورها وظیفه حمایت از آن کشور را دارند.

لوکاشنکو به‌نظر می‌رسد که می‌تواند با خلق یک بحران جعلی نظامی، حمایت نظامی روسیه را برای تداوم قدرت خود فراهم کند. به همین منظور وزیر دفاع بلاروس گفته است که در مرزهای غربی این کشور، امروز سه‌شنبه یک مانور نظامی برگزار خواهد کرد. به همین دلیل اونا لانگسکیو، سخنگوی ناتو گفته است که تحولات بلاروس را از نزدیک رصد می‌کنند. او گفت که در نزدیکی مرز بلاروس هیچ قرارگاه ناتویی وجود ندارد. در واقع اشاره سخنگوی ناتو به ادعای لوکاشنکو است که قصد دارد شرایط را به گونه‌ای نشان دهد که ناتو عنقریب است که به بلاروس حمله نظامی کند.

براساس آخرین اخبار، روز دوشنبه نیز تحولات بلاروس با سرعت زیادتر از قبل تداوم یافت و به تعداد اعتصاب‌کنندگان در این کشور افزوده شد. به گزارش وبگاه گاردین، در نهمین روز اعتراض‌های سراسری در بلاروس حدود ۵ هزار کارگر کارخانه «مینسک تراکتور» دست از کار کشیدند. کارکنان تلویزیون دولتی بلاروس، تنها شبکه تلویزیونی در این کشور هم به اعتصاب‌کنندگان پیوستند. از مینسک گزارش شده درحالی‌که کارمندان تلویزیون به معترضان در خیابان پیوستند، کانال‌های تلویزیون برنامه‌ها را به شکل تکرار پخش می‌کند.

آخرین اخبار از تحولات بلاروس نیز حاکی از آن است که روز گذشته دولت این کشور استعفا کرد. الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری بلاروس نیز این استعفا را پذیرفت. لوکاشنکو پیشتر به آماده سازی اسنادی درباره کار دولت دستور داده بود. رئیس جمهوری بلاروس گفت که دولت جدید تشکیل شده است و برخی تغییرات جزئی محتمل است.