فرمان هدایت ایدئولوژیک بخش‌خصوصی چین عکس: AFP

حزب کمونیست چین در تلاش است رهبری و کنترل خود بر بخش خصوصی در حال گسترش و کارمندان آن در این کشور را با توسعه و گسترش «جبهه متحد» در جامعه تجاری افزایش دهد. طبق دستورالعمل‌های منتشر شده از سوی دفتر عمومی کمیته مرکزی CPC در روز سه شنبه، حزب کمونیست از «جبهه متحد» خواست نقش رهبری دولت در بخش خصوصی کشور را بهبود بخشد. «جبهه» مذکور یک سازمان نظارتی است که هدف آن افزایش نفوذ و کنترل حزب در داخل و خارج از کشور است. این اقدام با هدف مقابله با چالش‌ها و خطرات نوظهور همزمان با افزایش مقیاس شرکت‌های خصوصی و صاحبان مشاغل خصوصیِ دارای ارزش‌ها و منافع متنوع‌تر است. این سیاست «هدایت ایدئولوژیک» را «تقویت» خواهد کرد و «گروهی از رهبران بخش خصوصی را شکل خواهد داد که طی دوران حساس می‌توان به آنها اتکا داشت». خبرگزاری بلومبرگ در گزارش ۱۶ سپتامبر خود نوشت، اگرچه روشن نیست که این سیاست جدید چه تاثیری بر میلیون‌ها شرکت خصوصی چینی دارد اما این مساله در زمانی رخ می‌دهد که دولت و حزب برای کنترل و نفوذ بیشتر بر اقتصاد فشار می‌آورند. این حد فاصل بسیار ناروشن میان بخش خصوصی و دولتی یکی از مولفه‌هایی است که در پس تنش‌های روزافزون با ایالات‌متحده و دیگر دولت‌ها قرار دارد. شرکت به ظاهر خصوصی هوآوی نمونه‌ای از این مورد است که در خارج از کشور به مثابه ابزار قدرت دولت چین مشاهده می‌شود. به‌نظر می‌رسد در بحبوحه تنش‌ها با غرب، چینی‌ها ترجیح داده‌اند سر در لاک درون فرو ببرند.

«یو سو»، اقتصاددان چینی در واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست در شانگهای می‌گوید: «این سند نشان می‌دهد که چین می‌کوشد منابع بیشتری را حول استراتژی ملی در بحبوحه رکود اقتصادی برخاسته از کرونا و وضعیت روابط وخامت‌بار دیپلماتیک و تجاری با ایالات‌متحده بسیج کند. مقام‌ها اولویت را به شرکت‌هایی خواهند داد که در تحقق این اهداف سیاسی کمک کنند، آن هم در زمانی که منابع سیاسی و مالی را تخصیص می‌دهند». مشاغل خصوصی ۶۰ درصد از خروجی اقتصاد چین را تشکیل داده و ۸۰ درصد از مشاغل شهری را خلق می‌کنند اما موقعیت آنها در سال‌های اخیر دشوارتر شده آن هم با این تصور که دولتِ تحت رهبری «شی» بخش دولتی را ترجیح می‌دهد. افزون بر این، آنها به دلیل جنگ اقتصادی با آمریکا متحمل خسارت‌هایی هم شده‌اند زیرا بسیاری از تولیداتشان صادرات محور است. شروع کووید-۱۹ و رکود اقتصادی بر دشواری چینی‌ها در سال‌جاری افزوده است.

«شی جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین، هم بیکار ننشسته است. او در هفته‌ها و ماه‌های اخیر سفرهای داخلی زیادی داشته است. این سفرها یک پیغام را در خود دارد: چین باید اقتصاد خود را احیا کرده و سر و سامان بخشد تا در دنیای نامطمئن پساکرونا، در دنیای کاهش تقاضا و خصومت روزافزون، خودکفایی و استقلال بیشتری داشته باشد. رهبر چین می‌گوید، کشورش برای کاهش وابستگی به اقتصادهای متزلزل خارجی از مردم خود می‌خواهد بیشتر خرج کنند و تولید‌کنندگانش هم خلاقیت بیشتری داشته باشند. اظهارنظرهای فشرده و رسمی رسانه‌های رسمی چین در مورد استراتژی «شی» می‌گویند چین باید آماده نزاع بیشتر با ایالات‌متحده‌ای باشد که می‌تواند دسترسی این کشور به مصرف‌کنندگان، سرمایه‌گذاران و دانش فنی آمریکایی را به خطر اندازد.

«شی» خطاب به اقتصاددانان برجسته‌ای که اواخر ماه گذشته به دفتر اصلی حزب کمونیست چین در پکن آورده شده بودند، گفت:«جهان وارد یک دوره تلاطم و تحول شده است. ما با یک محیط خارجی مواجه هستیم که در آن باد و جریان‌های مخالف از روبه‌رو می‌وزد.» رئیس‌جمهور چین ابتکار جدید خود را استراتژی «چرخه دوگانه» نامیده است. این ابتکار به این معناست که چین باید به چرخه قویِ تقاضا و ابتکار داخلی به‌عنوان موتور [اول] محرک اقتصادی روی آورد در حالی که بازارها و سرمایه‌گذاران خارجی را به مثابه موتور دوم رشد حفظ کند («دنیای‌اقتصاد» در گزارش «تغییر ریل اقتصاد چین پس از ۴۰ سال» در تاریخ ۱۹ شهریورماه ۹۹ به تفصیل به این مساله پرداخته است).