از میانمار تا کانادا به آمریکا احساس ترحم پیدا کرده‌‌اند

این چیزی شبیه افول امپراتوری روم است

دنیای‌اقتصاد : میانمار کشور کوچکی است که درگیر جنگ داخلی قومی-فرقه‌ای و شیوع بیماری کووید-۱۹ است که می‌تواند بیمارستان‌های شلوغ و از هم پاشیده این کشور را متلاشی‌تر سازد. این باعث نشده که سیاستمداران این کشور کوچک نسبت به کشوری که احساس می‌کنند راه خود را گم کرده است احساس ترحم نکنند. یو مینت او، عضو پارلمان میانمار می‌گوید: «برای آمریکایی‌ها متاسفم اما ما نمی‌توانیم به ایالات متحده کمک کنیم زیرا کشور کوچکی هستیم.» همین احساس در کانادا که یک کشور توسعه‌یافته هم است دیده می‌شود. از هر سه کانادایی، دو نفرشان در ۶۰ مایلی مرز آمریکا زندگی می‌کنند. مایک برادلی، شهردار سارنیا که یک شهر صنعتیِ هم‌مرز با میشیگان است که ساکنانش گاهی برای ناهار به آنجا می‌روند، می‌گوید: «شخصا فکر می‌کنم این چیزی مانند مشاهده افول امپراتوری روم است.»

 حنا بیچ، گزارشگر نیویورک‌تایمز در گزارش ۲۵ سپتامبر نوشت: در بحبوحه فراگیری کووید-۱۹ و در روزهای نزدیک به انتخابات ریاست‌جمهوری، بیشتر کشورهای جهان آمریکا را با ترکیبی از شوک، تاسف و مهم‌تر از همه گیجی و دستپاچگی می‌بینند. چگونه یک ابرقدرت به خود اجازه داد که با کرونا به زمین بخورد؟ و پس از گذشت تقریبا چهار سال از ریاست‌جمهوری ترامپ که همواره رهبران اقتدارگرا را ستوده و برخی دیگر از کشورها را به‌عنوان کشورهای «بی‌اهمیت» و «مجرم‌خیز» نادیده گرفته است، آیا ایالات متحده در معرض نمایش همان صفاتی است که ترامپ بی‌اهمیت جلوه داده است؟ آنگ تو نین، تحلیلگر سیاسی در میانمار می‌گوید: «ایالات متحده کشوری جهان اولی است اما همچون یک کشور جهان سومی رفتار می‌کند.» ترامپ با افزودن بر این حس سرگشتگی از پذیرفتن اصل ضروری دموکراسی هم اجتناب کرده است و سوالاتی در مورد این مساله مطرح کرده که آیا او به انتقال مسالمت‌آمیز قدرت پس از انتخابات نوامبر - در صورت باختن - متعهد خواهد بود یا خیر. اما و اگر آوردن‌های او، در ترکیب با حملات مکرر به فرآیند رای‌گیری، موجب انتقاد جمهوری‌خواهان از جمله سناتور میت رامنی (یوتا) شده است. رامنی در توییتر نوشت: «آنچه برای دموکراسی حیاتی است همانا انتقال مسالمت‌آمیز قدرت است. بدون آن، ما بلاروسی بیش نیستیم.»  در بلاروس، جایی که ده‌ها هزار نفر پس از انتخابات مناقشه‌انگیز ریاست‌جمهوری ماه گذشته در اعتراض به نامزدی دوباره لوکاشنکو به خیابان‌ها ریختند، اظهارات ترامپ بسیار آشنا به نظر می‌رسید. کیریل کالباسنیکاو، بازیگر و کنشگر ۲۹ ساله، می‌گوید: «این برای من یادآور بلاروس است. وقتی فردی نتواند شکست را بپذیرد و دائم به‌دنبال راه‌ها و روش‌هایی برای اثبات این باشد که بازنده نیست، این یک نشانه هشدار است برای دموکراسی.»  برخی دیگر در اروپا اما مطمئن‌اند نهادهای آمریکایی آنقدر قوی هستند که در برابر چنین حملاتی مقاومت ورزند. یوهان وادفول، قانونگذار ارشد محافظه‌کار از حزب آنگلا مرکل می‌گفت: «من هیچ تردیدی نسبت به توانایی ساختارهای اساسی ایالات متحده با آن نظام کنترل و توازن‌شان ندارم.» با این حال، اینکه رئیس‌جمهور ایالات متحده - همان کشوری که پس از شکست رایش سوم به دموکراسی مسالمت‌آمیز آلمان کمک کرد - در مورد اهمیت روند انتخاباتی آنقدر بی‌توجه و متزلزل است با نوعی ناباوری و دلسردی مواجه شده است.  تقلیل چهره جهانی ایالات متحده از دوران پیش از کرونا آغاز شد؛ زیرا مقام‌های دولت آمریکا توافقات بین‌المللی را کنار زده و سیاست «ابتدا آمریکا» را در پیش گرفتند. اکنون به نظر می‌رسد محبوبیت آمریکا سقوط آزاد را تجربه می‌کند. نظرسنجی مرکز تحقیقات «پیو» از ۱۳ کشور نشان داد که طی سال گذشته، کشورهایی از جمله کانادا، ژاپن، استرالیا و آلمان، طی سال‌های اخیر شاهد بوده‌اند که منفی‌ترین دیدگاه نسبت به ایالات متحده در اقصی نقاط جهان وجود داشته است. در هر کشوری که مورد بررسی قرار گرفت، اکثریت قریب به اتفاق پاسخ‌دهندگان می‌گفتند که ایالات متحده عملکرد خوبی در قبال کرونا نداشته است. چنین عدم‌موافقت جهانی‌ای از نظر تاریخی در مورد کشورهایی مصداق داشت که سیستم‌های سیاسی‌شان چندان «باز» نبود و افرادی قدرتمند در رأس آن مسوولیت داشتند. اما مردمان کشورهای در حال توسعه‌ای که ترامپ آنها را به مضحکه می‌گیرد، می‌گویند که نشانه‌هایی که از ایالات متحده به بیرون مخابره می‌شود، نشانه‌هایی «مبهم» است: یک بیماری کنترل نشده، اعتراضات گسترده بر سر نابرابری نژادی و اجتماعی و رئیس‌جمهوری که به نظر می‌رسد حاضر به حمایت از اصول دموکراسی انتخاباتی نیست. مکزیک یکی از کشورهایی است که در سیبل ترامپ قرار گرفته و بارها این کشور را به خاطر دیوارهای مرزی برای پرداخت هزینه‌های آن تحت فشار گذاشته است. اکنون همین مکزیکی‌ها هم خشم و سرگشتگی‌شان از توهین‌های ترامپ با یک حسی عجین شده است: ترحم.  در اندونزی، این حس وجود دارد که ایالات متحده دنیا را به حال خود رها کرده و خود نیز به حال خودش رها شده است چنان که گویی تبلیغ ایده‌آل‌های دموکراسی در خارج از این کشور امری ناقص و پوچ و بی‌معنی شده است.

دهه‌ها ایالات متحده از دیکتاتورهای آسیایی حمایت کرده است زیرا آنها را سدی در برابر کمونیسم در منطقه تلقی می‌کرد.  ینی وحید، تحلیلگر و کنشگر سیاسی اندونزیایی می‌گوید: «جهان شاهد انحلال همبستگی اجتماعی در جامعه آمریکا و سرگشتگی در مدیریت کووید است.» در جاهایی مانند فیلیپین، مکزیک و دیگر کشورها، رهبران منتخبی که رویکردی همچون ترامپ دارند یعنی لفاظی‌های شکاف‌برانگیز دارند و نسبت به نهادها بی‌توجهند، مخالف را تحمل نمی‌کنند و با رسانه‌ها ضدیت دارند، همگی با ترامپ مقایسه می‌شوند. پاسپورت آمریکا که روزگاری ارزشمند بود و به راحتی می‌شد با آن به بسیاری از کشورها سفر کرد، اکنون ارزش خود را از دست داده است. به سبب کرونا، کشورهای آسیایی، اروپایی، اقیانوسیه‌، آفریقایی و آمریکای لاتین هیچ توریست آمریکایی‌ای را نمی‌پذیرند. تنها آلبانی، برزیل و بلاروس و چند کشور کوچک دیگر هستند که بدون محدودیت از توریست‌های آمریکایی استقبال می‌کنند.