فرانسه سفرای خود را از آمریکا و استرالیا فراخواند
خشم مکرون از بایدن
فرانسه سفیر خود را از آمریکا فراخواند
پاریس: بایدن همان ترامپ است
عکس: AP
در این‌باره ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه گفت که سفرای کشورش در واشنگتن و کانبرا را به‌دلیل اهمیت فوق‌العاده پیمان امنیتی بین آمریکا، انگلیس و استرالیا، فراخوانده است. وی افزود که این اقدام به درخواست امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه صورت گرفت. فرانسه همچنین لغو پروژه «قرارداد قرن» به دنبال شراکت امنیتی جدید متحدانش را غیرقابل قبول دانست. سفیر فرانسه در واشنگتن نیز در پیامی توییتری نوشت: «به دنبال اعلامیه‌هایی که بر دیدگاه ما درباره متحدانمان تاثیر می‌گذارد، برای مشورت به پاریس احضار شدم.» این نخستین باری است که فرانسه سفرایش از آمریکا و استرالیا را فرامی‌خواند. آمریکا و فرانسه از زمان جنگ استقلال آمریکا متحد نزدیک محسوب می‌شوند و این رخداد بین دو متحد نامعمول است.
تصمیم امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، به‌نظر می‌رسد نشان‌دهنده میزان خشم فرانسوی‌ها باشد از آنچه «تصمیم وحشیانه آمریکایی» و «چاقو خوردن از پشت توسط استرالیا» خوانده‌اند. استرالیا چهارشنبه قبل از اعلام توافق با واشنگتن و لندن، توافق‌نامه ۶۶میلیارد دلاری برای خرید زیردریایی‌های ساخت فرانسه و با قدرت متعارف را لغو کرد. در این‌باره وزیر امور خارجه فرانسه می‌گوید که پس از تحولات اخیر به دستور رئیس‌جمهوری، به‌طور فوری سفیرهایمان را از دو کشور فراخواندیم. در بیانیه وزارت خارجه فرانسه آمده است: «این تصمیم استثنایی با تصمیمات استثنایی آمریکا و استرالیا در پانزدهم سپتامبر همخوانی دارد.»
درحالی‌که روابط اتحادیه اروپا با آمریکا در دوران ترامپ بر سر مسائلی مانند بحران تغییرات آب و هوایی، نقش ولادیمیر پوتین در اتحادیه اروپا تیره شده بود، هرگز کسی به این فکر نمی‌کرد که در دوران بایدن به مرحله فراخوانی سفرای اروپایی از واشنگتن برسد.
بازگشت موقت سفرا به پاریس به منزله تنبیه شدید دیپلماتیک است که معمولا علیه دشمنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این راستا لودریان تصریح کرد که کشورش اقدامات ایالات متحده و استرالیا را نقض جدی اعتماد متقابل می‌داند. در سرمقاله منتشرشده در روزنامه برجسته فرانسوی، یعنی لوموند نوشته شده است: «برای کسی که هنوز در این مورد شک داشت، دولت بایدن در این مورد هیچ تفاوتی با دولت ترامپ ندارد.» در ادامه سرمقاله این روزنامه آمده است: «برای ایالات متحده همواره سیاست «اول آمریکا» اهمیت دارد، خواه در زمینه‌های استراتژیک باشد، خواه در حوزه‌های اقتصادی، مالی یا بهداشتی. اول آمریکا، راهنمای کار سیاست خارجی ایالات متحده است.» دولت بایدن که متمایل به مهار قدرت فزاینده چین است، در یک توافق با استرالیا، زیردریایی‌های هسته‌ای را در اختیار متحدش استرالیا قرار می‌دهد تا این کشور در مقابل قدرت در حال افزایش چین، قدرتمندتر شود. امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: «ما درباره احضار سفیر فرانسه از آمریکا، با متحدمان در تماس نزدیک بوده‌ایم. ما موقعیت آنها را درک می‌کنیم و در روزهای آینده به حل اختلافات خود ادامه می‌دهیم؛ همان‌طور که در سایر حوزه‌ها در طول اتحاد طولانی مدتمان چنین کرده‌ایم.» این در حالی است که استیون ارلانگر، ستون‌نویس نیویورک‌تایمز در یادداشتی تصریح کرد: چرخش آمریکا به سمت پاسیفیک، باعث به‌هم خوردن تعادل در اروپا می‌شود. او می‌نویسد: «تا این هفته، به اصطلاح سیاست چرخش به سمت آسیا، توسط ایالات متحده بیشتر برای اروپا یک تهدید بوده است تا یک واقعیت. اما وقتی دولت بایدن یک اتحاد دفاعی جدید علیه چین اعلام کرد، اروپا را با یک پرسش ضمنی جدی روبه‌رو کرده است: آیا وضعیت فعلی دچار تغییر شده است؟ و سوال دیگر اینکه اروپا در کدام سمت باید بایستد؟» در ادامه این مطلب آمده است: این سوالی است که از زمان باراک اوباما و با اعلام چرخش سیاست این کشور به سمت آسیا مطرح شده و آن این است که با توجه به این سیاست آمریکا قرار است بخش عمده‌ای از منابع خود را در آن سوی دنیا متمرکز کند. درحالی‌که رهبران اروپایی امیدوار بودند که روابط بین دو ابرقدرت پایدار بماند و اروپا بتواند منافع خود را بین این دو متعادل سازد. در این میان ترامپ روی کار آمد و شعله‌های افروخته‌شده بین آمریکا و چین با اعمال تعرفه روی کالاهای چینی سوزاننده‌تر شد و موانع دیگر تجاری هم بین دو قدرت جهانی برقرار شد و اکنون هم نوبت دولت بایدن است که روز چهارشنبه اتحادی را بین ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا اعلام کرد و گفت که به استرالیا در استقرار زیردریایی‌های هسته‌ای در اقیانوس آرام کمک می‌کند. بایدن با این کار، یک قرارداد ۶۶میلیارد دلاری را که بین فرانسه و استرالیا نوشته شده بود، پاره کرد. درحالی‌که فرانسه قرار بود به موجب آن، ۱۲ زیردریایی متعارف دیزلی و برقی در اختیار کانبرا قرار دهد.
توماس گومارت، مدیر موسسه روابط بین‌الملل فرانسه می‌گوید: «اروپایی‌ها می‌خواهند لحظه روبه‌رو شدن با حقیقت را به عقب بیندازند و بین این دو انتخاب نکنند اما دولت بایدن، مانند دولت ترامپ، بوده و لحظه انتخاب به‌زودی فرا می‌رسد.» در این شرایط فرانسه بسیار عصبانی است. اگرچه لغو قرارداد استرالیا با فرانسه تحقیرآمیز بود، اما فرانسه هم ناگزیر به انتخاب است.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، قوی‌ترین طرفدار اروپا برای «استقلال استراتژیک» بوده و خوستار این ایده است که اروپا باید رویکرد متعادلی را در قبال ایالات متحده و چین داشته باشد. جوزپ بورل فونتلز، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تکرار ایده فرانسه می‌گوید: «ما مانند دیگران روی پای خودمان بایستیم.»این برای فرانسه بسیار خجالت‌آور بود که آمریکا بدون هیچ هشداری، ترتیبی اتخاذ می‌کند که قرارداد فرانسه با استرالیا لغو شود؛ درست مانند خروج به یک‌باره آمریکا از افغانستان که کشورهای اروپایی را شوکه کرد.
متحدان اروپایی از دولت بایدن خشمگین‌اند و آمریکایی‌ها را سرزنش می‌کنند که با مشورت کم یا بدون هیچ مشورتی اقدامات خود را پیش می‌برد و به گفته مکرون، ایالات متحده دیگر یک شریک امنیتی کاملا قابل اعتماد نیست. اولریش اسپک از صندوق مارشال آلمان در برلین می‌گوید: «ماجرای زیردریایی‌ها و پیش از آن بحران افغانستان، روایت فرانسوی‌ها را تقویت می‌کند که دیگر نمی‌توانید به آمریکایی‌ها اعتماد کنید.» با این حال تحلیلگران هنوز دچار شک و شبهه هستند که فرانسه بتواند این شکست دوجانبه را به راهی برای ارتقای استقلال استراتژیک تبدیل کند. رابین نیلت، مدیر موسسه تحقیقاتی چتم هاز، مستقر در لندن می‌گوید: «بسیاری از اروپایی‌ها استقلال استراتژیک را وسیله‌ای برای اعمال نفوذ فرانسوی‌ها قلمداد خواهند کرد.» با این حال جای هیچ تردیدی نیست که برقراری ارتباط متعادل بین دو سوی آمریکا و قاره سبز سخت‌تر و سخت‌تر خواهد شد.
