فرانسه از تنش با آمریکا خودداری می‌کند؟
اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا اخیرا نه تنها اعلام کرد که زیردریایی‌های اتمی آمریکا را خواهد خرید، بلکه با آمریکا و انگلیس و بدون فرانسه و اتحادیه اروپا یک اتحادیه نظامی تشکیل خواهد داد که در اقیانوس آرام نیرویی در تقابل با چین تشکیل دهد. قرارداد جدید و خرید زیردریایی‌های هسته‌ای از آمریکا منجر به بروز تنش جدی بین اتحادیه اروپا و ائتلاف سه کشور شد. حذف اروپا از هرگونه برنامه پیش‌روی آمریکا (و دنباله‌هایش یعنی انگلیس، استرالیا و کانادا) تنها چاره یک بلوک‌بندی جدید است. اما این چاره نیز موقت و کوتاه‌مدت خواهد بود. بعد از اینکه استرالیا به نفع خرید زیردریایی با سوخت هسته‌ای از آمریکا، قرارداد با فرانسه برای ساخت زیردریایی را لغو کرد، فرانسه اعلام کرد که همه گزینه‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. لودریان، وزیر خارجه فرانسه این اقدام را خنجر از پشت نامید؛ چرا که برای این توافق ماه‌ها کار شده بود؛ اما فرانسه کاملا کنار زده شد و احیای اعتماد میان دو کشور «نیازمند زمان و عمل» است. پس از آنکه فرانسه سفرایش را از کانبرا و واشنگتن فراخواند، رئیس‌جمهور آمریکا تایید کرد که بهتر بود یک مذاکره قبلی (با فرانسه) انجام می‌شد. قرار است به زودی سفیر فرانسه به آمریکا بازگردد و این نشانگر دوری پاریس از هرگونه تنش با آمریکاست. رهبران فرانسه و آمریکا توافق کردند که رایزنی‌هایی با هدف جلب اعتماد داشته باشند و اواخر اکتبر نیز در اروپا ملاقات کنند.
برای فرانسه همکاری نظامی با استرالیا بخش مهمی از استراتژی ایندو-پاسیفیک بود که در سال ۲۰۱۸ شروع شد. فرانسه بعد از آمریکا وسیع‌ترین منطقه دریایی دنیا را دارد. فرانسویان می‌ترسند دو قطبی شدن بیشتر بین آمریکا و چین منافع استراتژیک و تجاری اتحادیه اروپا را به خطر بیندازد. اینکه فرانسه خود را بیشتر مورد خیانت از جانب آمریکا می‌بیند هم بسیار معنا‌دار است. فرانسه، قدیمی‌ترین دوست سیاسی آمریکا، دوستی خود را در مبارزه علیه ترور به‌ویژه در ساحل ثابت کرده است. انتقاد پاریس این است که شرکای ناتو نباید باهم چنین معامله‌ای کنند.
مکرون که دو سال پیش ناتو را به «مرگ مغزی شده» تشبیه کرده بود، هشدار داد که رئیس‌جمهور آمریکا ممکن است مودب‌تر باشد؛ اما سیاست خارجی آمریکا با ریاست‌جمهوری یک دموکرات تغییری نخواهد کرد. در دنیای دو قطبی که در آن آمریکا در مقابل چین قرار گرفته است، اتحادیه اروپا و فرانسه خارج از گود قرار می‌گیرند. به نفع اروپاست که با همکاری‌های دفاعی و سیاست خارجی مشترک «استقلال استراتژیک» خود را افزایش دهد. بعد از خروج یک‌جانبه آمریکا از افغانستان دیگر برای فرانسه عجیب نیست که بایدن به‌عنوان جانشین ترامپ به اروپا بی‌توجهی کند. کشورهای مهم اروپا از پاریس حمایت کردند و نیز آشتی احتمالی بایدن و ماکرون باعث آرامش اوضاع خواهد شد.
نخست وزیر استرالیا در ماه ژوئن نگرانی خود را از پروژه فرانسه اعلام کرده بود. این پروژه به نظر او خیلی‌گران و تکنولوژی آن قدیمی‌بود. از آن بدتر توهین به فرانسه بود که خود را در ناحیه هندوپاسیفیک مهره مهم‌تری می‌بیند؛ چراکه ۹۳درصد از کل محدوده اقتصادی اختصاصی فرانسه، در اطراف جزایر فرانسوی این ناحیه قرار دارد. فرانسویان مورد توهین قرار گرفتند؛ چون انگلیسی‌ها از برخورد آنها با برگزیت و محدود نکردن سرازیر شدن پناهندگان به انگلیس ناراضی بودند. اعتماد بین سه کشور ناتو از بین رفته است آمریکایی‌ها به فرانسوی‌ها اعتماد ندارند و فرانسوی‌ها تصور می‌کنند آمریکا و استرالیا از پشت به آنان خنجر زده‌اند.
«کریستسن ماسه» سفیر فرانسه در ایتالیا پیرامون بحران زیردریایی‌ها معتقد است: «آنچه اتفاق افتاد فراتر از نادیده گرفتن یک قرارداد است؛ زیرا دیگر اعتمادی میان شرکا وجود ندارد. درواقع آمریکایی‌ها با این توافق اعتماد متقابل نه تنها با فرانسه، بلکه با تمام اروپا را از بین بردند. توافق آکوس در عمل نقشی را که اروپا می‌تواند در منطقه هند-آرام ایفا کند، نفی کرده است. این توافق دقیقا در روزی اعلام شد که کمیسیون اروپا راهبرد خود را در آن منطقه که برای قاره سبز بسیار حائز اهمیت است، ارائه می‌کرد. لازم است تا روابط ما با آمریکا متعادل و بر اساس اعتماد متقابل باشد و نقش اروپا نیز به‌عنوان یک بازیگر اصلی به رسمیت شناخته شود.»
وضعیت به‌وجودآمده اروپاییان این قاره را مجبور به تفکر می‌کند که آیا آمریکا در اقیانوس آرام حمایت خواهد شد یا روابط اعضای ناتو را سست‌تر کرده و تحت ریاست فرانسه به سوی دفاع اروپایی پیش می‌رود؟ بعد از شکست ترامپ و ماجراجویی‌های ناموفق در افغانستان، عراق و سوریه، تمایل به همراهی با آمریکا در ماجراجویی‌هایش از بین رفته است.
کشورهای اروپا مواضع متفاوتی اتخاذ کردند. پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا در نیویورک در دیدار با دبیرکل ناتو درحالی‌که تلاش می‌کرد هیچ انتقادی متوجه آمریکا نکند، تاکید کرد این دو کشور دو عضو مهم ناتو به‌شمار می‌آیند و اسپانیا برای حل‌وفصل اختلافات بین آنها تلاش خواهد کرد. در بحث قرارداد زیردریایی‌ها که فرانسه از آن متضرر شده بود، مراتب همبستگی خود را با رئیس‌جمهور فرانسه ابراز کرده است. اما مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک از رهبران اتحادیه اروپا که از پیمان امنیتی بین آمریکا، استرالیا و انگلیس انتقاد کرده‌اند، فاصله گرفت. به باور او، رئیس‌جمهور آمریکا «مدافع وفادار» روابط اروپا و آمریکا است. این به آن معنا نیست که دولت من درباره همه چیز با آمریکا موافق است. ما قبلا گفته بودیم که خروج از افغانستان را به سبک دیگری ترجیح می‌دادیم؛ اما من از دولت بایدن به‌هیچ وجه ناامید نیستم. به‌نظر من هیچ شکی وجود ندارد که جو بایدن در حال چرخش سیاست خارجی آمریکا از درون‌گرایی است و بار دیگر نقش رهبری جهانی را بر عهده می‌گیرد. تنها آمریکا قادر به چنین کاری است و هیچ‌کس دیگری نمی‌تواند جای آن را بگیرد. با کسانی که سعی می‌کنند همکاری‌ها بین اروپا و آمریکا را تضعیف کنند، مخالفم و در مقابل آنها هستم.
