اتحادیه اروپا از لوکاشنکو انتقاد کرد
«گانگسترها» در مرز بلاروس
به گزارش خبرگزاری رویترز، آندژی دودا، رئیس‌جمهوری لهستان در یک نشست خبری در ورشو گفت: «حکومت بلاروس به شکل کم‌سابقه‌ای به مرزهای لهستان و اتحادیه اروپا حمله می‌کند. در حال حاضر حدود هزار مهاجر که اکثر آنها مردان جوان هستند در مرز تجمع کرده‌اند. ما به‌عنوان یک عضو اتحادیه اروپا باید این اقدامات تعرضی را خنثی کنیم.» حکومت بلاروس ایجاد این بحران را تکذیب کرده و آمریکا و اتحادیه اروپا را مسوول مصیبت مهاجرانی می‌داند که در مرزهای این کشور گیر افتاده‌اند. خبرگزاری دولتی بلاروس نیز روز سه‌شنبه گزارش داد که الکساندر لوکاشنکو و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه درباره این موضوع تلفنی گفت‌وگو کرده و درباره تجمع نیروهای امنیتی لهستان در مرز با بلاروس ابراز نگرانی کرده‌اند. الکساندر لوکاشنکو در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «راه انداختن جنگ با این افراد بدبخت در مرز لهستان و بلاروس و مستقر کردن تانک در منطقه یا یک رزمایش نظامی است یا اقدام به باج‌گیری. ما با آرامش در برابر این اقدامات خواهیم ایستاد.»
سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه، پیشنهاد کرد که اتحادیه اروپا مثل توافق چند سال پیش با حکومت ترکیه برای جلوگیری از حرکت مهاجران به حکومت بلاروس کمک مالی بدهد. در مقابل اتحادیه اروپا می‌گوید حکومت بلاروس به شکل غیرقانونی به مهاجران اجازه می‌دهد که از طریق خاک آن کشور وارد اتحادیه اروپا شوند. سخنگوی این اتحادیه روز سه‌شنبه گفت: «این بخشی از رفتار غیرانسانی و شیوه‌های گانگستری رژیم لوکاشنکو است که با دروغ گفتن و استفاده ابزاری از این افراد و با وعده دروغین عبور آسان به قلمرو اتحادیه اروپا، آنها را به بلاروس می‌آورد.» کمیسیون اروپا می‌گوید حدود ۲هزار نفر در مرزهای بلاروس و لهستان تجمع کرده و تلاش می‌کنند وارد خاک اتحادیه اروپا شوند. این کمیسیون افزود که در صورت درخواست لهستان آماده است در اسرع وقت به آن کشور کمک کند.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهجویان نیز خواستار پایان دادن به سوءاستفاده از افراد آسیب‌پذیر به‌عنوان گروگان‌های سیاسی شده است. یک مقام لهستانی گفت: نیروهای امنیتی بلاروس با هدف ایجاد هراس و تشویق پناهجویان به حرکت به سوی مرز، اقدام به تیراندازی هوایی می‌کنند و وسایل لازم برای تخریب حصار مرزی را در اختیار آنها قرار می‌دهند. اداره مرزبانی لهستان نیز گفت: روز دوشنبه ۳۰۹ مورد عبور غیرقانونی از مرز را ثبت کرده و ۱۷ نفر را که اکثر آنها عراقی هستند، بازداشت کرده است. مرزهای لیتوانی و بلاروس ممکن است به کانون بعدی این بحران بدل شود. در روزهای اخیر گزارش‌هایی درباره حرکت صدها مهاجر به سمت مرزهای این کشور منتشر شده و اداره مرزبانی لیتوانی نیروهای بیشتری به گذرگاه‌های مرزی اعزام کرده است. بحران مهاجرت در مرزهای بلاروس با کشورهای عضو اتحادیه اروپا در پی تحریم حکومت الکساندر لوکاشنکو از سوی اروپا به‌دلیل سرکوب معترضان به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته آغاز شد.
گروه‌های مدافع حقوق بشر، دولت لهستان را به‌دلیل وادار کردن مهاجران به بازگشت به خاک بلاروس به نقض توافق‌های بین‌المللی در زمینه بررسی تقاضای پناهنگی این افراد متهم کرده‌اند؛ ولی دولت لهستان مدعی است که این اقدامات قانونی است. یک نظرسنجی که اخیرا در یکی از روزنامه‌های لهستان منتشر شد، نشان می‌دهد که حدود ۵۵درصد از مردم این کشور معتقدند مهاجرانی که به شکل غیرقانونی از مرز عبور می‌کنند باید مجبور به بازگشت شوند. از سوی دیگر، خبرگزاری آلمان هم روز چهارشنبه ۱۰ نوامبر (۱۹ آبان) در روایتی دیگر اعلام کرد: با وجود توقف صدور روادید سفر به بلاروس، پروازهای حامل پناهجویان از فرودگاه‌های استانبول، دمشق و دبی به مینسک و چند فرودگاه دیگر این کشور همچنان ادامه دارد. بر اساس این گزارش، دو گروه دیگر از پناهجویان وارد خاک لهستان شدند.
این پناهجویان برای عبور از مرز بلاروس با لهستان، حصارهای مرزی را در هم شکسته و خود را به آن کشور رساندند. در پی افزایش ورود پناهجویان از بلاروس، دو کشور لهستان و لیتوانی در مرزهای خود با آن کشور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده‌اند. در حال حاضر هزاران پناهجو در هوای سرد در مرزهای بلاروس با دو کشور یادشده به سر می‌برند. این افراد به امید رساندن خود به اروپای مرکزی و غربی به بلاروس سفر کرده‌اند. دولت اتریش از کمیسیون اتحادیه اروپا درخواست کرده برای جلوگیری از ورود پناهجویان، به کشور لهستان در کنترل مرزهایش کمک کند.
دولت آلمان نیز اعلام کرد اگر دولت لوکاشنکو در رویکرد خود تجدید نظر نکند، باید خود را برای تشدید تحریم‌ها علیه کشورش از سوی اتحادیه اروپا آماده سازد. روز چهارشنبه ۱۰نوامبر قرار است شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا با ماتئوش موراویتسکی، نخست‌وزیر لهستان در ورشو درباره وضعیت حاکم بر مرزهای این کشور با بلاروس دیدار و گفت‌وگو کند.
خبرگزاری آلمان همچنین نوشت: «مسیر بلاروس» امروز به مسیر ورود به کشورهای اتحادیه اروپا مشهور شده؛ مسیری که لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس به‌صورت هدفمند آن را امکان‌پذیر ساخته است. بسیاری هدف لوکاشنکو از این اقدام را ایجاد شکاف در اتحادیه اروپا و تلافی تحریم‌های سخت اتحادیه اروپا علیه این کشور می‌دانند. لوکاشنکو از حمایت همه‌جانبه پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برخوردار است. او ماه‌هاست که با اعطای ویزای توریستی به پناهجویان به آنها اجازه ورود به این کشور را داده است. معاون وزیر خارجه لهستان به رادیوی دولتی این کشور گفت: «روسیه سفید قصد ایجاد یک درگیری دارد و ترجیح می‌دهند این درگیری توأم با شلیک گلوله و قربانی باشد.» وزیر دفاع لهستان در توییتر از اعزام ۱۲هزار سرباز برای انجام عملیات به منطقه مرزی خبر داد. دولت لهستان می‌خواهد با ممنوعیت ورود نمایندگان سازمان‌های حقوق بشری و خبرنگاران مانع از آن شود که پناهجویان به هنگام عبور از مرز و سپس ورود به خاک لهستان تحت حمایت قرار گیرند.
سازمان‌های حقوق بشری دولت لهستان را متهم می‌کنند، با پس فرستادن اجباری پناهجویان به روسیه سفید، به جای دریافت درخواست پناهندگی آنها، حقوق بین‌المللی در زمینه پناهندگی را نقض کرده است. این مهاجران در شرایط بسیار وخیمی به سر می‌برند. آنان در معرض سرما و فقدان آب و غذا و رسیدگی‌های پزشکی هستند. بر اساس گزارش‌ها تاکنون دست‌کم ۱۰ نفر در نواحی مرزی کشته شده‌اند؛ اما فعالان مدنی می‌گویند شمار واقعی قربانیان بالاتر از این رقم است.اغلب کسانی که این مسیر را طی می‌کنند از عراق هستند. بعد از آن از سوریه، کنگو و کامرون و نیز ایران. بیشترین پروازها به سمت مینسک از شهرهای اربیل، شیلادزه و سلیمانیه در کردستان عراق صورت می‌گیرد. به گزارش پلیس فدرال آلمان در سال جاری میلادی تاکنون مجموعا ۸۳۳۳ پناهجو و مهاجر به‌طور غیرقانونی از طریق بلاروس به این کشور وارد شده‌اند. اکثر این افراد از عراق، سوریه، ایران و افغانستان هستند.
خبرگزاری آلمان همچنین نوشت، تنها در ماه اکتبر ۱۱هزار و ۳۰۰ بار برای ورود غیرقانونی از بلاروس به لهستان تلاش شده است. ورود به لهستان برای این افراد به معنای نزدیک‌تر شدن به آلمان است؛ مقصد نهایی پناهجویان. الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری بلاروس اوایل سال جاری میلادی در واکنش به تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه این کشور اعلام کرد پناهجویان را به مرزهای اروپای غربی سرازیر می‌کند. در اجرای این تصمیم، بلاروس تغییراتی در قوانین صدور ویزا برای اتباع عراق، سوریه و افغانستان ایجاد و سفر اتباع این کشورها به بلاروس را آسان‌تر کرد. یک سخنگوی وزارت خارجه بلاروس هفته گذشته گفت: تعداد پروازهای مستقیم از بیروت، دمشق و امان، پایتخت اردن به مینسک به طرز محسوسی افزایش داشته است. این سفر برای هر نفر بین ۱۲ تا ۱۵ هزار یورو خرج دارد که شامل هزینه‌های ویزا، پرواز و دیگر مخارجی است که برای رسیدن به اتحادیه اروپا به قاچاقچیان پرداخت می‌شود. مسوول یک دفتر مسافرتی در بغداد که نخواسته نامش فاش شود، به خبرگزاری آلمان گفت: سفارت بلاروس در اربیل روند صدور ویزا را به دفاتر مسافرتی واگذار کرده است. او گفت: «من دیگر این کار را نمی‌کنم؛ چرا که نمی‌خواهم تجارتم را به خطر بیندازم. اما قبلا صدور ویزا بین پنج روز تا دو هفته طول می‌کشید.» علاوه بر این منابع دیگری به این خبرگزاری گفتند که تقاضای ویزا دیگر نه در سفارت بلاروس در عراق بلکه در نمایندگی‌های دیپلماتیک مینسک در سایر کشورها بررسی می‌شوند. یک شرکت روسی به نامMade in Russia۲۴ در یوتیوب ویدئویی را منتشر کرده است که در آن توضیح می‌دهد عراقی‌ها و سوری‌ها اگر در برگه دعوت‌نامه‌شان مهر فرودگاه مبدأ وارد نشده باشد، دیگر نمی‌توانند به‌عنوان توریست به بلاروس سفر کنند. این به آن معناست که این افراد باید حتما از طریق یک فرودگاه خاص به مینسک پرواز کنند و نه هر فرودگاهی. شرکت‌هایی که خدمات صدور ویزا برای سفرهای توریستی ارائه می‌دهند، هشدار داده‌اند گردشگران به مهر ویزایی نیاز دارند که تنها در سفارت بلاروس قابل صدور است. عراقی‌ها می‌توانند این مهر را از سفارت بلاروس در آنکارا دریافت کنند.
