نشانه‌های ضد و نقیض از بحران کی یف

در عین حال، سفارت ایالات متحده در کی‌‌یف شامگاه جمعه اول بهمن اعلام کرد، نخستین محموله کمک‌‌های تسلیحاتی تازه دولت جو بایدن به اوکراین رسید. این سفارتخانه با انتشار توییتی گفت محموله مورد اشاره شامل حدود ۲۰۰ هزار پوند (کمتر از ۹۱ هزار کیلوگرم) مهمات برای دفاع اوکراین از خود در برابر روسیه است. توییت بعدی سفارتخانه ایالات متحده در کی‌‌یف نیز می‌گوید این محموله در کنار ۷/ ۲ میلیارد دلاری که واشنگتن از سال ۲۰۱۴ به اوکراین داده است، گویای تعهد ایالات متحده برای کمک به این کشور است تا بتواند توان دفاعی خود را در برابر تجاوزات فزاینده روسیه تقویت کند. متعاقب این دو توییت ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، تصریح کرد واشنگتن در سال گذشته میلادی بیشتر از همیشه به اوکراین کمک‌‌های امنیتی کرده است. پرایس در توییتر نوشت: «سال گذشته، ما ۶۵۰ میلیون دلار برای تجهیزات دفاعی و خدمات مرتبط با آن به اوکراین اختصاص دادیم.»

«تیموتی فادک» در گزارش ۲۱ ژانویه در سی.ان.ان در گزارشی در همین رابطه نوشت، حدود ۵۰۰ یارد آن‌سوتر از جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه، گروهی از سربازان اوکراینی انتظار درگیری‌ای را می‌کشند که بی‌تردید در راه است. این گزارشگر در مجموعه عکس‌هایی که در سی.ان.ان منتشر کرد نوشت، روز جمعه یکم بهمن ماه را با سربازان در خط مقدم در منطقه لوهانسک شرقی اوکراین گذراندم. این مردان به طرز عجیبی درباره همه‌چیز آرام هستند. این گزارشگر افزود: «آنها اجتناب‌ناپذیری را پذیرفته‌اند. من با یکی از سربازان صحبت می‌کردم و او گفت: این [جنگ] اجتناب‌ناپذیر است. ما این ناگزیر بودن را پذیرفته‌ایم و بعد کمی مشاجره بین دو سرباز پیش آمد، یکی گفت، روس‌‌ها از مرز عبور نمی‌کنند، از دریا حمله می‌کنند، یعنی دریای آزوف. سرباز دیگری با این دو ارزیابی مخالف بود و گفت، نه، حمله از بلاروس خواهد بود.»

اگرچه ممکن است درباره مکان حمله [از بلاروس، از زمین، از دریا یا هر جای دیگری] اختلاف نظر داشته باشند اما همگی ۱۰۰ درصد متقاعد شده‌اند که این جنگ رخ خواهد داد. فادک افزود: «آنها تن به قضا داده‌اند اما در عین حال، بسیار آرام هستند. هیچ نشانه‌ای از عصبی بودن و اضطراب در چهره آنها وجود ندارد. آنها آماده مبارزه هستند. آنها سال‌هاست که آماده‌اند. اما حقیقت این است که مشتاق جنگ هم نیستند.» این گزارشگر از یکی از این سربازان در خط مقدم نبرد پرسید: «آیا شما واقعا این جنگ را می‌خواهید؟ آیا جنگ را دوست دارید»؟ که همگی به اتفاق گفتند: «البته که نه.» با این حال، تنش‌ها بین اوکراین و روسیه به بالاترین حد خود در سال‌های اخیر رسیده است، به‌طوری که افزایش نیروهای روسیه در نزدیکی مرز این نگرانی‌ها را برانگیخته است که مسکو به زودی حمله‌ای را آغاز خواهد کرد. تیموتی فادک، گزارشگر سی.ان.ان افزود، در «موراتووا»، یک شهر اوکراینی که حدود ۲۰ دقیقه با ماشین از خط مقدم فاصله دارد، مردم بسیار عصبی‌تر از سربازان هستند. اما به نظر می‌رسد آنها نیز تسلیم سرنوشت شده‌اند. وقتی از یکی از کشاورزان پرسیدم درباره احتمال حمله چه فکر می‌کند، شانه‌هایش را بالا انداخت و گفت: «این اتفاق خواهد افتاد، اما هیچ‌‌کس نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد.» «مایکل کرولی» و «آنتون تروئیانوفسکی» هم در گزارش ۲۱ ژانویه در نیویورک تایمز نوشتند: ایالات متحده و روسیه روز جمعه یکم بهمن ماه توافق کردند که دیپلماسی را در بن‌بست فعلی بر سر اوکراین زنده نگه دارند، حتی زمانی که هر دو طرف وارد فاز منازعه شوند. بلینکن (وزیر خارجه آمریکا) و لاوروف (وزیر خارجه روسیه) اگرچه به نتیجه روشنی نرسیدند اما درها را برای حل بحران و احتمال دیدار بایدن- پوتین باز گذاشتند. چنین بود که کاخ سفید اعلام کرد جو بایدن، رئیس‌‌جمهور آمریکا آماده است «در صورت لزوم» با ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهور روسیه دیدار کند. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌‌ای برای دیداری جدید بین روسای جمهور روسیه و ایالات متحده وجود دارد یا خیر، گفت: «رئیس‌‌جمهور (بایدن) همیشه برای تعامل با رهبران جهان ارزش زیادی قائل بوده است، اما ما باید تعیین کنیم که آیا این دیدار می‌تواند موثر و قدم مناسبی باشد؟» وی افزود برگزاری دیدار بین دو رئیس‌جمهور «ممکن است گام بعدی باشد یا نباشد، من نمی‌توانم پیش بینی کنم که آیا و چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد». ساکی گفت: «اما اگر توصیه‌‌ای در این زمینه وجود داشته باشد و آن را در مرحله کنونی مذاکرات موثر بدانیم، مسلما رئیس‌‌جمهور همیشه آماده برقراری ارتباط است.»

به نوشته «کرولی- تروئیانوفسکی»، در اوکراین و پیرامون آن، تنش‌ها همچنان بالاست. روسیه نیروها، زره‌‌پوش‌‌ها و سیستم‌‌های ضدهوایی پیشرفته بیشتری را به سمت بلاروس، متحد روسیه و همسایه شمالی اوکراین می‌‌فرستد و نیروهای فزاینده‌‌ای را در مرز مستقر کرده به گونه‌ای که به «کی‌یف»، پایتخت، اشراف داشته باشند. به نوشته این گزارشگران، ایالات متحده به استونی، لتونی و لیتوانی اجازه داده است موشک‌های ضد هوایی استینگر را به اوکراین ارسال کنند و این امر تحویل موشک‌های ضد تانک جنخستین به اوکراین را که بریتانیا از این ماه آغاز کرد، افزایش می‌دهد. این در حالی است که وال استریت ژورنال گزارش کرد، دولت برلین جلوی تلاش استونی را برای ارسال تسلیحات ساخت آلمان به اوکراین گرفته است. این خبر در حالی منتشر می‌شود که پیش‌تر چند کشور اروپایی ارسال تسلیحات مدرن خود به اوکراین را همزمان با افزایش تنش‌‌ها در مرز این کشور با روسیه آغاز کرده‌‌اند. به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، برلین تاکید دارد انتقال تسلیحات ساخت آلمان به اوکراین توسط کشورهای ثالث نیازمند یک مجوز ویژه است که در این مورد دستوری صادر نشده است. «کریستین لامبرشت»، وزیر دفاع آلمان، در بیانیه‌‌ای گفت: «یک بیمارستان صحرایی کامل (به جای تجهیزات نظامی) همراه با آموزش‌های لازم، با کمک مالی آلمان به مبلغ ۳/ ۵ میلیون یورو تحویل کی‌‌یف خواهد شد.» وی افزود: «آلمان قبلا تجهیزات پزشکی تهیه کرده و در حال مداوای سربازان اوکراینی به‌شدت مجروح در بیمارستان‌‌های نیروهای مسلح آلمان است و دولت فدرال باید برای فرونشاندن این بحران هر کاری انجام دهد.»

با وجود هفته‌ها لفاظی اما نشانه‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه دو کشور (آمریکا و روسیه) درصدد هستند تنش‌ها را مدیریت شده نگاه دارند و اجازه دهند دیپلماسی هم فعال باشد. «مایکل شوویرتز» هم در گزارش دیگری در نیویورک تایمز در تاریخ ۲۱ ژانویه نوشت، سرویس اطلاعات نظامی اوکراین روز جمعه اعلام کرد روسیه مزدوران خود را به همراه تانک‌‌ها، واحدهای توپخانه متحرک و ۷هزار تُن سوخت به مناطق تحت کنترل شورشیان در شرق اوکراین فرستاده و این نگرانی از تشدید تنش نظامی در منطقه را افزایش داده است. آژانس موسوم به G.U.R در بیانیه‌ای در فیس‌بوک اعلام کرد مزدوران «پس از گذراندن دوره آموزشی فشرده» در واحدهای جنگی در لوهانسک و دونتسک مستقر می‌شوند. تعداد دقیق مزدوران نامشخص است، اما یک مقام ارشد امنیتی اوکراین گفت این تعداد حداقل هزار نفر است. این مقام مسوول گفت: «این افراد در گروه‌های کوچک اعزام می‌شوند و حدود سه هفته است که این اعزام ادامه دارد.» همزمان، کاخ سفید مسکو را متهم کرد که خرابکارانی را احتمالا برای اقدامات تحریک‌‌آمیز به شرق اوکراین فرستاده است تا بهانه‌ای برای حمله به پوتین بدهند.

اما تحولات روسیه- اوکراین به همین جا محدود نمی‌شود. به‌طور خلاصه، اقداماتی را که از سوی دو کشور برای سرشاخ شدن و عرض اندام انجام می‌شود به شرح زیر می‌توان خلاصه کرد:

۱) ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهور اوکراین فرمان شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین برای اعمال تحریم‌ها علیه چند شرکت روسی را تایید کرد. افزون بر این، زلنسکی همچنین فرمان شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین برای اعمال تحریم‌ها علیه «یوری چایکا»، نماینده تام‌الاختیار رئیس‌‌جمهور روسیه در منطقه فدرال قفقاز شمالی را تایید کرده است. این تحریم‌ها که برای یک دوره پنج ساله اعمال شده‌‌اند، شامل مسدود کردن دارایی‌‌ها در اوکراین و تعلیق تراکنش‌‌های مالی است.

۲) به گزارش یورو نیوز، رئیس دومای روسیه اعلام کرد طرح درخواست از ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری این کشور برای به رسمیت شناختن جدایی‌‌طلبان شرق اوکراین در این مجلس بررسی خواهد شد. ویچسلاو والودین، رئیس دومای روسیه، در حالی این خبر را اعلام کرد که نمایندگان حزب کمونیست در مجلس سفلای روسیه چند روز پیش طرحی ارائه کردند که در آن از ولادیمیر پوتین خواسته شده است جدایی‌‌طلبان هوادار روسیه در دونتسک و لوهانسک، دو استان شرقی اوکراین را به رسمیت بشناسد. جدایی‌‌طلبان هوادار روسیه در این مناطق از سال ۲۰۱۴ تاکنون در حال نبرد با ارتش اوکراین هستند.

۳) مقامات اوکراین در بحبوحه تشدید تنش‌ها میان این کشور با روسیه اعلام کردند، ارتش اوکراین رزمایشی را در نزدیکی منطقه کریمه انجام داده است. به گزارش آناتولی، ارتش اوکراین اعلام کرد در این رزمایش که در منطقه خرسون، واقع در نزدیکی شبه جزیره کریمه (شبه‌جزیره‌ای که در سال ۲۰۱۴ از سوی مسکو به خاک روسیه الحاق شد) برگزار شد، از موشک‌اندازهای چندگانه مدل BM-۲۱Grad استفاده شد.