اگر تهاجمی اتفاق بیفتد، مشخص نیست که چه شکلی خواهد داشت و پیش‌‌بینی نیات ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهور روسیه اقدامی بسیار نابخردانه است. «نایجل گولد دیویس» سفیر سابق بریتانیا در بلاروس که اکنون کارشناس مسائل روسیه و اوراسیا در اندیشکده موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) است، می‌گوید: «هر جنگ معاصری وحشتناک خواهد بود؛ اما درجه بندی هایی برای وحشت وجود دارد.» تحلیلگران بر این عقیده‌اند که اثربخشی یک واکنش به رهبری ناتو نیز می‌تواند در تعیین تاثیرات طولانی و گسترده هر تهاجم بسیار مهم باشد. اما هرگونه اقدام روسیه آزمونی برای عزم کشورهای غربی خواهد بود و مجموعه ای از عدم قطعیت‌های اقتصادی و امنیتی را به همراه خواهد داشت. دیویس می‌گوید: «این به راحتی جدی‌ترین بحران امنیتی در اروپا از دهه ۱۹۸۰ به این سو است.» «جیمز نیکسی» مدیر برنامه روسیه-اوراسیا در اندیشکده چتم‌هاوس مستقر در لندن می‌گوید: «روسیه و غرب جهان‌بینی‌های بسیار متفاوتی دارند و از این جهت دچار اختلاف نظر هستند و سال‌هاست که این اختلافات اساسی را به جای حل کردن، با پای خود زیر فرش فرستاده‌اند.» او افزود: «اکنون روسیه تصمیم گرفته است که دست پیش را بگیرد. این یک مشکل در دنیای واقعی است که پیامدهای جهانی دارد.»

خط مقدم جدید در اروپا

با افزایش خطر ورود روسیه به اوکراین، حجم لفاظی‌های غرب نیز افزایش یافته است. جو بایدن، رئیس‌‌جمهور ایالات متحده روز سه‌‌شنبه به سی‌‌ان‌‌ان گفت که هرگونه تهاجم روسیه «عواقب شدید» خواهد داشت. بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا گفت که درصورت هرگونه اقدام نظامی ناتو و استقرار نیروهای این ائتلاف، با آن مشارکت خواهد کرد. این در حالی است که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه گفت: اگر پوتین دست به اقدام بزند، «هزینه بسیار بالایی» برای این کشور «خواهد داشت». نیکسی گفت: اما «مقیاس واکنش جهانی بستگی به میزان ورود نیروهای روسیه به اوکراین دارد.» فوری‌ترین عواقب جنگ روسیه علیه اوکراین، فراتر از اوکراین و در کشورهای اروپای شرقی و بالتیک احساس می‌شود که شاهد روسیه‌ای آشکارا متخاصم در آستانه مرزهایشان خواهند بود. گولد دیویس می‌گوید: «اوکراین با چندین کشور ناتو هم‌مرز است. نگرانی زیادی وجود دارد که این جنگ فقط در آن نزدیکی‌ها رخ نمی‌دهد، بلکه می‌تواند اثرات سرریزکننده داشته باشد؛ یکی از این اثرات سرریزکننده این است که امنیت این کشورها مورد تهدید قرار خواهد گرفت.» نیکسی افزود: «اگر به روسیه اجازه داده شود که مرزها را از نو ترسیم کند و از عواقب کارش پشیمان نشود، کاملا واضح است که روس‌ها از این موضوع درس خواهند گرفت. سوالی که سپس خواهند پرسید این است: سرزمین بعدی کجاست؟» در این صورت خیلی چیزها به واکنش ناتو بستگی خواهد داشت و کشورهایی که خود را در خط مقدم نبرد می‌بینند، به سرعت متوجه افزایش حضور نیروها خواهند شد. جان کربی، سخنگوی پنتاگون روز دوشنبه گفت که حدود ۸۵۰۰نیروی آمریکایی برای استقرار احتمالی در شرق اروپا در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند. سه مقام آمریکایی مطلع دیگر نیز به سی‌ان‌ان گفتند که ایالات متحده و متحدانش می‌توانند در روزهای آینده نیروهای بیشتری را به رومانی، بلغارستان و مجارستان اعزام کنند.