کرملین استقلال دونتسک و لوهانسک را به رسمیت شناخت

گام اول پوتین در خاک اوکراین

دنیای‌اقتصاد : ولادیمیر پوتین سرانجام جهان را از تعلیق درآورد و حالا نمایش خود را سرراست‌‌تر پیش می‌‌برد؛ این یعنی به رسمیت شناختن استقلال مناطق شرق اوکراین و دستور ورود تانک‌‌های روسی به جمهوری‌‌های خودخوانده دونتسک و لوهانسک. به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، ولادیمیر وی.پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه دستور اعزام نیروها به دو منطقه جدایی‌‌طلب مورد حمایت روسیه در اوکراین را صادر و به احتمال یک لشکرکشی گسترده‌‌تر اشاره کرد و در یک سخنرانی احساسی و ناراحت‌‌کننده خطاب به روس‌‌ها اوکراین را کشوری از آنِ روسیه دانست که ساخته‌شده توسط روس‌ها است.

سپس تلویزیون دولتی روسیه اواخر روز دوشنبه، پوتین را در حال امضای فرمان‌‌هایی مبنی بر به رسمیت شناختن جمهوری‌‌های مردمی دونتسک و لوهانسک و دستور وزارت دفاع روسیه برای استقرار نیروهای نظامی در این مناطق برای انجام «عملکردهای حفظ صلح» نشان داد. این فرمان توسط چندین کشور در نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد در دوشنبه شب، به‌عنوان نقض قوانین بین‌‌المللی و حاکمیت اوکراین شناخته و محکوم شد. با وجود این، رویترز گزارش داد که پوتین دستور ورود تانک‌‌های روسی را به شرق اوکراین داده است. این خبرگزاری به نقل از شاهدان عینی گزارش داد که ستون‌‌هایی از خودروهای نظامی، شامل تانک وارد شهر دونتسک شدند. این گزارش می‌‌گوید که پنج فروند تانک در ورودی شهر و دو فروند تانک نیز در داخل شهر دونتسک دیده شده است.

این اقدام در شرایطی صورت می‌‌گیرد که کشورهای غربی احتمال می‌‌دهند روسیه از تشدید درگیری‌‌های نظامی در این مناطق به‌عنوان بهانه‌‌ای برای حمله به خاک اوکراین استفاده کند. در نشست شورای امنیت ریاست‌‌جمهوری روسیه گفته شد که اکنون وقت آن است روسیه استقلال مناطق دونتسک و لوهانسک را به رسمیت بشناسد. ولادیمیر پوتین پس از این نشست ۹۰دقیقه‌‌ای که جریان آن از تلویزیون دولتی این کشور پخش ‌‌شد، اظهار کرد: «من نظرات شما را شنیدم. امروز در این مورد تصمیم‌‌گیری می‌‌شود.» او سرانجام فرمان به رسمیت شناختن استقلال این مناطق را امضا کرد. پوتین پیش‌تر به رهبران آلمان و فرانسه اطلاع داده بود که چنین تصمیمی دارد. هنوز مشخص نیست که آیا نیروهای روسی فقط در قلمرو تحت کنترل جمهوری‌‌های جدایی‌‌طلب باقی می‌‌مانند یا اینکه به دنبال تصرف بقیه دو منطقه تحت کنترل اوکراین هستند که مدعی قلمرو آنها هستند. بنابراین مشخص نیست که حمله گسترده روسیه به اوکراین آغاز شده است یا خیر؟ جدایی‌‌طلبان ممکن است نیروهای روسیه را به داخل دعوت کرده باشند؛ اما نه اوکراین و نه بقیه جهان به اصطلاح جمهوری‌‌ها را چیزی جز سرزمین اوکراین نمی‌‌دانند.

 این اقدام روسیه برای دولت ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین، واضح و مبرهن بود و دولت این کشور مسوولیت تشدید گلوله‌‌باران در خط مقدم میان نیروهای اوکراینی و جدایی‌‌طلبان مورد حمایت روسیه را در روزهای اخیر رد کرده بود. تلویزیون دولتی روسیه گزارش‌های گسترده‌‌ای را پخش کرده است که بدون مدرک ادعا می‌‌کند اوکراین در حال تدارک حمله علیه مناطق جدایی‌‌طلب است.

در مقابل زلنسکی در یک بیانیه تلویزیونی از متحدان اوکراین خواست فورا وارد عمل شوند و از مردم اوکراین خواست تا آرامش خود را حفظ کنند. او گفت: «ما در سرزمین خود هستیم. ما از هیچ‌‌چیز و هیچ‌‌کس نمی‌‌ترسیم.» زلنسکی با جو بایدن صحبت کرد و شورای امنیت و دفاع خود را تشکیل داد. مقامات کاخ سفید گفتند که بایدن تحریم‌‌هایی را علیه افرادی که در مناطق جدایی‌‌طلب تجارت می‌‌کنند، اعمال خواهد کرد و کاخ سفید به زودی موارد بیشتری را به اطلاع عموم خواهد رساند.

همزمان محکومیت اقدامات روسیه در سراسر قاره سبز طنین‌‌انداز شد و رهبران بریتانیا و اتحادیه اروپا متعهد شدند که تحریم‌‌هایی را علیه افراد درگیر اعمال کنند. اینگریدا شیمونیته، نخست‌‌وزیر لیتوانی گفت: «پوتین فقط کافکا و جورج اوروِل را شرمنده کرد: هیچ محدودیتی برای تخیل دیکتاتور وجود ندارد؛ نه دروغگویی آشکار، نه خط قرمزی که نباید از آن عبور کرد، وی را متوقف نمی‌‌کند.

آنچه امشب شاهد آن بودیم ممکن است برای جهان دموکراتیک سوررئال به نظر برسد. اما نحوه واکنش ما، آن را برای نسل‌‌های آینده مشخص خواهد کرد.» پوتین تا آنجا پیش رفت که رهبران منتخب طرفدار غرب اوکراین را دست‌‌نشانده توصیف و آنها را متجاوز معرفی کرد. درحالی‌که برنامه‌های نهایی پوتین همچنان به‌عنوان یک راز باقی مانده است، تهاجم کامل بزرگ‌ترین اقدام نظامی در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم خواهد بود. پوتین ۶۹ساله که اکنون به سمت گرگ و میش زندگی سیاسی خود می‌‌رود،  مصمم است میراث خود را درخشان کند و آنچه را که مدت‌ها به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین فجایع قرن بیستم می‌‌دید، اصلاح کند: «تجزیه اتحاد جماهیر شوروی.» تاکید با قدرت مسکو بر اوکراین، کشوری با ۴۴میلیون نفر که قبلا بخشی از بلوک بوده و ۱۲۰۰مایل مرز مشترک با روسیه دارد، بخشی از هدف اوست برای بازگرداندن آنچه به نظر او جایگاه واقعی روسیه در میان قدرت‌های بزرگ جهان، ایالات متحده و چین است.

فهرست ترور در اوکراین

دولت ایالات متحده نامه‌‌ای به مسوول حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو ارسال کرده و ادعا کرده است که «اطلاعات موثقی» در اختیار دارد مبنی بر اینکه نیروهای روسیه فهرستی از شهروندان اوکراینی تهیه کرده‌‌اند که قرار است پس از تهاجم روسیه کشته یا به اردوگاه‌های بازداشت فرستاده شوند. بر اساس نسخه‌‌ای از نامه‌‌ای که روز یکشنبه توسط نیویورک‌تایمز به‌دست آمد، اشغال کشور اوکراین مدنظر روسیه است. در این نامه که خطاب به میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ارسال شده، همچنین آمده است که نیروهای روسی قصد دارند نقض گسترده حقوق بشر را انجام دهند که در گذشته شکنجه و ربودن غیرنظامیان را شامل می‌‌شد. اهداف احتمالی افراد مخالف اقدامات روسیه، از جمله مخالفان روسیه و بلاروس ساکن اوکراین، روزنامه‌‌نگاران، فعالان ضد فساد و اعضای اقلیت‌‌های قومی و مذهبی و انجمن همجنس‌‌گرایان خواهند بود.

در این نامه که توسط باتشبا نل‌‌کراکر، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل امضا شده، آمده است: «ما همچنین اطلاعات موثقی داریم مبنی بر اینکه نیروهای روسیه احتمالا از اقدامات مرگبار برای متفرق کردن تظاهرات مسالمت‌آمیز یا مانورهای مسالمت‌آمیز مقاومت مردمی استفاده خواهد شد. سه مقام آمریکایی صحت این نامه و محتوای آن را تایید کردند. روز دوشنبه دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین وجود چنین فهرستی را رد کرد. او به خبرنگاران گفت: «این کاملا ساختگی است. چنین لیستی وجود ندارد. این جعلی است.» فارن‌پالیسی اولین‌بار روز جمعه گزارش داد که آژانس‌‌های آمریکایی اطلاعاتی درباره «فهرست کشتار» روسیه دارند و واشنگتن‌‌پست برای اولین‌‌بار روز یکشنبه درباره این نامه گزارش داد. در این نامه اشاره شده است که آنتونی جی.بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، نگرانی‌‌‌‌های مربوط به حقوق بشر را در هنگام سخنرانی در شورای امنیت سازمان ملل متحد در روز پنج‌شنبه مطرح کرده است. وی به‌‌ویژه اظهار کرد که ایالات متحده اطلاعاتی دارد که نشان می‌‌دهد روسیه گروه‌های خاصی از اوکراینی‌ها را هدف قرار خواهد داد.

واکنش‌‌ها به اقدام روسیه

لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل با اعلام حمایت خود از برگزاری نشست فوق‌العاده شورای امنیت گفت: شورای امنیت باید از روسیه بخواهد که به حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین که یکی از کشورهای عضو سازمان ملل است، احترام بگذارد. وی افزود: «اعلان روسیه چیزی جز یک نمایش نیست که هدفش بهانه‌تراشی برای حمله جدید به اوکراین است.» گرینفیلد گفت که رئیس‌‌جمهوری روسیه با به رسمیت شناختن استقلال جمهوری‌‌های دونتسک و لوهانسک، قراردادهای مینسک را پاره کرد. به گزارش سی‌‌ان‌‌ان، وی هشدار داد: عواقب اقدامات روسیه در سراسر اوکراین، اروپا و جهان «جدی» خواهد بود و درصورت حمله روسیه به اوکراین، تلفات انسانی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. در این میان برخی از کشورهای متحد آمریکا اقدام روسیه را محکوم کردند.  کره‌‌جنوبی به عنوان متحد شرقی آمریکا گفت که باید به تمامیت ارضی اوکراین احترام گذاشته شود. همزمان خبر می‌‌رسد که کشورهای بیشتری در اوکراین سفارت خود را تعطیل می‌‌کنند. اتریش نیز گفته است سفارت خود را در کی‌‌یف تعطیل کرده است.